Laseroterapia – opis terapii i przeciwwskazania

Zastosowanie laserów odmieniło oblicze medycyny, umożliwiając ich zastosowanie w terapii, rehabilitacji, chirurgii, stomatologii czy medycynie estetycznej. Zaletą laseroterapii jest bez wątpienia wysoka skuteczność zabiegów, możliwość bezpiecznego i bardzo precyzyjnego zastosowania laserów, a także niezwykle różnorodne zastosowanie. Coraz częściej laserowe metody leczenia wypierają te tradycyjne, nie oznacza to jednak, że laser może być zastosowany u każdego. Istnieje bowiem kilka przeciwwskazań do laseroterapii.

Laseroterapia – co to jest?

Laseroterapia to postępowanie terapeutyczne wykorzystujące lasery, a ściślej – emitowaną przez laser wiązkę światła. Dzięki precyzyjnemu określeniu długości fali lasera, a także bardzo precyzyjnemu działaniu nawet na bardzo niewielkim polu zabiegowym, lasery mogą być zastosowane w terapii licznych schorzeń. To właśnie uniwersalność laseroterapii i możliwość zastosowania jej w licznych procedurach medycznych przyczynia się do rosnącej popularności laseroterapii. Działanie laserów uzależnione jest od ich mocy, a także rodzaju lasera. Lasery o małej mocy emitowanej energii (1 – 6 mW) określane są mianem laserów biostymulacyjnych, a ich działanie sprowadza się do aktywowania biologicznych funkcji komórek i tkanek. Jest to możliwe dzięki stopniowemu podnoszeniu temperatury tkanek o nie więcej niż 1 stopień. Z kolei lasery o wysokiej mocy (powyżej 500 mW) generują znacznie większy wzrost temperatury tkanek, sięgający nawet 100 stopni, co umożliwia cięcie, odparowanie czy koagulację tkanki. Tego typu lasery znajdują zatem zastosowanie w chirurgii, a także medycynie estetycznej i dermatologii. Warto wspomnieć jeszcze o laserach o średniej mocy (w przedziale od 7 do 500 mW) wykorzystywane są m. in. w terapii fotodynamicznej nowotworów.

Moc lasera to nie jedyne kryterium podziału laserów; istotne jest uwzględnienie ośrodka czynnego, w którym wzbudzona zostaje wiązka lasera. Biorąc pod uwagę takie kryterium, warto wspomnieć o takich powszechnie wykorzystywanych w medycynie laserach jak:

• laser CO2 wykorzystywany do wykonywania płytkich cięć, a także w celu redukcji takich defektów skórnych jak rozstępy, zmarszczki, przebarwienia czy utrata jędrności
• laser argonowy wykorzystywany do usuwania tatuażu czy zmian naczyniowych
• laser neodymowo – yagowy stosowany w terapii zmian naczyniowych i barwnikowych, a także termoterapii laserowej nowotworów
• lasery diodowy oraz aleksandrytowy, wykorzystywane w depilacji laserowej oraz fotoodmładzaniu skóry
• laser ergowo – yagowy wykorzystywany w zabiegach fotoodmładzania skóry
• lasery miedziowe i rubinowe stosowane w zabiegach usuwania zmian barwnikowych.

Laseroterapia w medycynie i rehabilitacji

Jednym z najczęstszych zastosowań laserów w medycynie jest chirurgia. Jakie zastosowanie ma taka laseroterapia? Wskazania do wykorzystania laserów to jak najmniej inwazyjne, tzw. bezkrwawe operacje. W ten sposób można operować prostatę czy usuwać migdałki.  Laseroterapia siatkówki i inne zabiegi laserowe oczu (np. laserowa operacja jaskry) są dziś powszechnie stosowanymi szybkimi zabiegami ambulatoryjnymi. Lasery w medycynie wykorzystywane są ponadto w celu biostymulacji tkanek i usprawnienia procesu gojenia się ran, co ma szczególne znaczenie u chorych na cukrzycę, których dotyka problem stopy cukrzycowej i innych rozległych owrzodzeń. Laseroterapia wspomaga ponadto gojenie się ran pooperacyjnych czy pourazowych.

Z dobroczynnego wpływu laserów na organizm korzystają także rehabilitanci i fizjoterapeuci, a także ortopedzi. Laseroterapia układu ruchu sprowadza się do łagodzenia bólu w przebiegu schorzeń reumatycznych oraz zmian zwyrodnieniowych stawów. Laseroterapia kolana umożliwia zregenerowanie łękotki, a laseroterapia kręgosłupa – łagodzenie dolegliwości bólowych i stanów zapalnych towarzyszących zwyrodnieniom struktur kostnych i chrzęstnych kręgosłupa. Natomiast laseroterapia żylaków to wewnątrzżylna terapia polegająca na oddziaływaniu wiązki lasera na ściany poszerzonych naczyń krwionośnych. Do światła naczynia wprowadzany jest cieniutki cewnik emitujący wiązkę laserową, co prowadzi do natychmiastowego obkurczenia i zamknięcia światła niewydolnej żyły.

Laseroterapia w kosmetologii i stomatologii

Lasery w gabinetach dentystycznych mogą być wykorzystane w celu leczenia niewielkich zmian próchniczych, co znajduje zastosowanie zwłaszcza w stomatologii dziecięcej. Inne zastosowania laseroterapii w stomatologii to leczenie periodontologiczne oraz wspomaganie regeneracji tkanek po ekstrakcji zęba. Z kolei zastosowanie laseroterapii w kosmetyce i medycynie estetycznej umożliwia redukowanie takich defektów skórnych jak pękające naczynka, przebarwienia, blizny, trądzik. Lasery wspomagają ponadto leczenie łysienia, oparzeń czy stanów zapalnych skóry.

Laseroterapia – przeciwwskazania

Terapia z wykorzystaniem laserów nie mogą być zastosowane u każdego. Przeciwwskazania do laseroterapii obejmują m. in. schorzenia nowotworowe, nadczynność tarczycy, epilepsja, schorzenia skórne (infekcje bakteryjne, wirusowe czy grzybicze). Lasery nie są ponadto stosowane u kobiet w ciąży i osób ze świeżą opalenizną bądź stosujących leki fotouczulające.

Bibliografia:

Gibson K., Lasers in medicine; J Med Eng Technol, 17 (2), 51 – 7

Cotler H. i in., The use of low level laser therapy for musculoskeletal pain; MOJ Orthop Rheumatol, 2015; 2 (5)