„Ile razy w ciągu tygodnia zakładasz szpilki lub obcisłe spodnie? To może być odpowiedź na to, dlaczego masz rozstępy, cellulit lub żylaki”. Rozmawiamy z dermatologiem o żylakach

Moment, w którym gładzisz dłonią swoją nogę i wyczuwasz wystającą, pulsującą żyłę lub przeglądając się w lustrze zauważasz, że problem żylaków dotyka również ciebie, nie należy do najlepszych chwil. Przyznajmy, ten nieestetyczny defekt to problem wielu z nas. Czy jest to wina naszych mam, naszego trybu życia czy po prostu się starzejemy? Porozmawiałam z dermatologiem Andrzejem Szmurło o tym, gdzie leży sedno problemu.

Żylaki to inaczej mówiąc spuchnięte, zdeformowane, rozszerzone żyły. Są widoczne gołym okiem i nie ukrywajmy, wyglądają nieestetycznie. Na tę dolegliwość wpływa wiele czynników, a w większości przypadków chodzi o utrudniony przepływ krwi. Tak, jak na naszej twarzy z biegiem czasu możemy zauważyć zmarszczki, tak żyły zaczynają słabnąć, a zastawki, które pozwalają na przepływ krwi, stają się mniej sprawne. Trudno jest zatrzymać proces starzenia się ciała, ale żylaki dotyczą również osób młodych, które mają jeszcze szansę zapobiec ich naturalnemu rozwojowi.

Urszula Gruszka: Czy żylaki wpisane są w naturalny proces starzenia się? Dlaczego tak wiele młodych osób zmierza się z tym nieestetycznym defektem? 

Andrzej Szmurło: Żylaki to schorzenie, które polega na nieodwracalnym poszerzeniu się ścian naczynia żylnego. Ryzyko powstawania rośnie wraz z wiekiem, ponieważ starzenie się powoduje zużywanie zaworów w żyłach, które pomagają regulować przepływ krwi. Takie zużycie sprawia, że krew zamiast płynnie przepływać, zatrzymuje się i gromadzi w żyłach, powodując rozszerzenie się ścian.

Ale nie jest to jedynie problem osób starszych a dotyka coraz więcej młodych osób, które nie zdają sobie sprawy z tego, że tryb życia wpływa na rozwój żylaków. Owszem, dziedziczność odgrywa tu pierwsze skrzypce, bo jeśli mama, babcia cierpią na chorobę żylną, jest bardzo duże prawdopodobieństwo, że ty również będziesz. Niemniej jednak, tryb życia, wykonywany zawód, sposób odżywiania, aktywność fizyczna – to wszystko odbija się na ciele w różny sposób, nie tylko nadwagą czy pogorszonym samopoczuciem.

Co się dzieje w naszym organizmie, że powstają żylaki?

Tętnice przenoszą krew z serca do narządów, aby żyły mogły przenieść ją do serca i doszło do recyrkulacji. Aby ten przepływ funkcjonował w sposób płynny, zastawki muszą dobrze funkcjonować. Słabe lub uszkodzone mogą prowadzić do żylaków.  Skurcze mięśni działają jak pompa, a dzięki elastyczności ścian żył, przepływ krwi do serca jest ułatwiony. Jeśli zawory są słabe, krew może płynąć do tyłu i gromadzić się w żyłach, powodując ich rozciąganie lub skręcanie. W taki sposób powstaje ten nieestetyczny defekt na ciele.

Czy płeć ma znaczenie? 

Tak, kobiety są bardziej podatne na rozwój chorób żylnych. Zmiany hormonalne, ciąża, menopauza, zaburzone cykle menstruacyjne a także tabletki antykoncepcyjne mogą być czynnikami wpływającego na powstawanie żylaków. Trzeba także wiedzieć, że hormony żeńskie mają tendencję do rozluźniania ścian żył.

Powstawanie żylaków a ciąża – czy to ma ze sobą powiązanie? 

Przyrost masy ciała w czasie ciąży jest czynnikiem przyczyniającym się do powstawania żylaków. Przyczyną jest również zwiększona objętość krwi w tym okresie i zmiany hormonalne, które powodują spowolnienie przepływu krwi, co z kolei przyczynia się do chorób żylnych. Wiele ciężarnych skarży się na obolałe, ciężkie nogi, ale też jest to zasługa ograniczonej aktywności fizycznej, co jest także zrozumiałe, przecież nie każda kobieta musi czuć się wspaniale i mieć ochotę na ćwiczenia.

Moja mama nie ma żylaków, nie jestem również w ciąży. Jaką rolę odgrywa tryb życia?

Tak jak przy ciąży była mowa o przyroście masy ciała, tak również dotyka ona osoby z otyłością. Połączenie siedzącego trybu życia i niezdrowych nawyków żywieniowych przyczynia się do wielu chorób, również do powstawania żylaków, a przecież nikt tego z tym nie łączy. Otyłość prowadzi do zwiększonego ryzyka chorób, w tym chorób żylnych i choroby serca.

Kolejnym czynnikiem jest zawód. Praca, która wykonywana jest w pozycji siedzącej lub stojącej przez kilka lub kilkanaście godzin dziennie, sprzyja rozwojowi chorób żylnych. Aktywność fizyczna jest ważna. Może być to robienie przerw w pracy na kilkuminutowy spacer, albo wracanie pieszo do domu. Tutaj można zaobserwować tzw. efekt domina. Siedząca praca połączona z brakiem aktywności fizycznej sprzyja otyłości, a to wszystko razem jest receptą na żylaki, których nie można już tłumaczyć „mam po mamie”.

A jeśli młoda dziewczyna po 20. roku życia widzi, że „coś” na jej nogach się pojawia, niech zwróci uwagę na to, ile razy w ciągu tygodnia zakłada szpilki lub obcisłe spodnie. To jest odpowiedź na pytanie, dlaczego coraz więcej młodych kobiet cierpi z powodów rozstępów, cellulitu czy żylaków.

Czy jest sposób na ich pozbycie się? 

Nie ma sposobu, aby całkowicie zapobiec powstawaniu żylaków w sposób naturalny, ale poprawa krążenia i napięcia mięśniowego może zmniejszyć ich rozwój. Aktywność fizyczna, obserwacja swojej wagi, ograniczenie soli w diecie, regularna zmiana pozycji stojącej lub siedzącej, a także unikanie wysokich obcasów i obcisłych ubrań. Podczas snu można podłożyć poduszkę pod stopy, aby podnieść nogi lekko do góry.

Czy mogą wystąpić jakieś dodatkowe powikłania?

Oczywiście, mogą pojawić się wrzody. Bolesne owrzodzenia mogą tworzyć się na skórze w pobliżu żylaków, szczególnie w okolicach kostek. Wówczas należy skonsultować się z lekarzem. Mogą wystąpić również zakrzepy, które sprawią ból i opuchliznę. Dodatkowo, od czasu do czasu mogą wystąpić niewielkie krwawienia, na skutek pęknięć.