Maść propolisowa i jej zastosowanie w leczeniu zmian skórnych

Propolis, który jest najważniejszym składnikiem maści propolisowej, to znany i ceniony już w starożytności produkt leczniczy. Dzięki swoim właściwościom doskonale sprawdza się w codziennej pielęgnacji, a także jako środek wspomagający kuracje wielu zmian skórnych. Po maść z propolisem możesz sięgnąć, gdy borykasz się z trądzikiem, zmianami grzybiczymi, czy opryszczką. Jakie jeszcze właściwości wykazuje propolis? Jak przygotować maść propolisową samodzielnie?

Co to jest propolis? 

Propolis to produkowany przez pszczoły z kitu pszczelego i balsamu pyłkowego naturalny środek leczniczy. Jego nazwa, pochodząca od greckich słów „pro”, czyli „przed” oraz „polis”, czyli „miasto”, oznacza mur obronny, który otacza miasto. Skąd takie określenie? Ma to związek z funkcją propolisu, jaką pełni w ulu tj. wzmacniającą całą konstrukcję, uszczelniającą i zabezpieczającą przed rozwojem drobnoustrojów.  

Właściwości propolisu znane i cenione były już w starożytności. Tysiące lat temu, podobnie jak i dziś, stosowany był on wewnętrznie – w postaci nalewek lub wyciągów – a także zewnętrznie. Jest on m.in. najważniejszym składnikiem maści propolisowej, która wykorzystywana może być w codziennej pielęgnacji, a także jako środek wspomagający leczenie wielu dolegliwości.  

Skład maści propolisowej 

Najważniejszym składnikiem maści propolisowej jest propolis, którego ilość zależy od stężenia w produkcie. Dodatkowo znajdziesz w niej różne substancje pomocnicze, do których zalicza się m.in. wazelinę, masło shea, octan witaminy E, wodę oczyszczoną, alkohol.  

Skład chemiczny propolisu jest bardzo złożony – wyodrębniono bowiem kilkaset substancji aktywnych, które w niego wchodzą. Warto jednak podkreślić, że dokładny skład propolisu jest zmienny i zależy w dużej mierze od rodzaju roślin, z których powstaje, a także od czasu zbioru oraz innych czynników środowiska. Uogólniając, głównymi składnikami propolisu są: 

• żywice; 
• woski; 
• polifenole; 
• polisacharydy; 
• domieszki mechaniczne, w tym pyłki; 
• substancje lotne; 
• mikroelementy, w tym żelazo, miedź, fosfor, mangan, cynk, kobalt, krzem, magnez, selen.  

Propolis – właściwości i działanie 

Propolis jest lepką i gęstą żywicą o charakterystycznym zapachu. W zależności od pochodzenia, czyli tego, z jakiej rośliny powstaje, może przybierać barwę pomarańczową, czerwoną, szarą, ciemnozieloną, brunatną, a nawet czarną. W zależności od temperatury może mieć postać półpłynną (w temperaturze około 70 st. C.), plastyczną i miękką (w temperaturze powyżej 36 st. C.) lub twardą i kruszącą (w temperaturze poniżej 15 st. C. ). Powyżej temperatury 90 st. C. ulega zaś stopieniu. Warto także dodać, że doskonale rozpuszcza się on w alkoholu, ale nie jest rozpuszczalny w wodzie. 

Propolis wykazuje bardzo szerokie właściwości. Wśród nich na szczególną uwagę zasługują:  

• działanie antybakteryjne; 
• działanie antywirusowe; 
• hamowanie rozwoju pleśni; 
• działanie przeciwzapalne; 
• działanie przeciwgrzybicze; 
• działanie antyoksydacyjne;
• działanie regeneracyjne;
• właściwości antyreumatyczne
• właściwości zmniejszające świąd; 
• właściwości immunostymulujące; 
• działanie łagodzące dolegliwości dermatologiczne; 
• właściwości antyalergiczne; 
• działanie przeciwskurczowe w mięśniach jelit i stymulujące wydzielanie żółci. 

Zastosowanie propolisu i maści propolisowej 

Propolis może być z powodzeniem stosowany wewnętrznie, jak i zewnętrznie. Doustnie najczęściej podawany jest w formie nalewki, którą można bezpośrednio wkraplać do ust lub np. skropić nią cukier i przyjąć na łyżeczce. Na rynku znaleźć można także miód wzbogacony propolisem pszczelim, który doskonale niweluje charakterystyczny posmak propolisu.  

Zewnętrznie propolis używany jest w postaci kremów, zasypek i globulek. Jednak najbardziej popularną formą jest maść z propolisem. Kiedy po nią sięgnąć i jak ją stosować? Maść z propolisem doskonale sprawdzi się podczas pielęgnacji skóry trądzikowej. Wszystko to za sprawą właściwości antybakteryjnych i przeciwzapalnych, ale i regeneracyjnych. Nie tylko zahamuje ona powstawanie nowych krost i wyprysków, ale też przyspieszy gojenie i zapobiegnie powstawaniu blizn. Pozwoli także pozbyć się nieestetycznego zaczerwienienia i swędzenia, które często towarzyszy zmianom skórnym. Warto także pamiętać o właściwościach przeciwgrzybiczych propolisu. Maść propolisowa może być zatem stosowana w leczeniu grzybicy paznokci, grzybic skóry, czy owrzodzeń jamy ustnej np. aft i pleśniawek. Sięgnij po nią również po to, aby przyspieszyć gojenie się opryszczki.  

Maść propolisowa polecana jest też na infekcje ginekologiczne, zarówno te o podłożu bakteryjnym, jak i grzybiczym. Ze względu na właściwości regeneracyjne możesz także smarować nią odmrożone dłonie, a latem – oparzone nadmierną ekspozycją na słońce części ciała.  

Jak zrobić maść propolisową? 

Maść propolisowa dostępna jest niemal w każdej aptece. Z łatwością przygotujesz ją jednak w domu, dzięki czemu będziesz miała pewność, że zastosowane produkty są naturalne i wysokiej jakości. Jak przygotować maść samodzielnie? 

Wstaw naczynie z nalewką propolisową do drugiego np. garnka z gorącą wodą. Odparuj nalewkę do czasu, aż uzyskasz gęsty płyn. Następnie dodaj 100 gramów wazeliny i wymieszaj. Możesz także przygotować maść, zastępując nalewkę rozkruszonym w moździerzu propolisem. Dodaj go do wazeliny i całość umieść w garnku z gorącą wodą, aż do uzyskania jednolitej konsystencji.  

Maść propolisowa – dostępność i cena 

Maść propolisową kupisz w aptekach i sklepach zielarskich. Dobrej jakości propolisu warto zaś szukać bezpośrednio w pasiekach pszczelich.  

Ceny maści z propolisem wahają się od kilkunastu złotych wzwyż. Za propolis zapłacisz zaś od 50 zł za 100 gramów.  

Źródła: 

1. J. Cichocki „Propolis bez tajemnic” www.podr.pl/pomorskie-centrum-pszczelarskie/ (dostęp 4 listopada 2022 roku).  
2. P. Pełczyński, M. Vanhoof-Pełczyńska „Propolis (kit pszczeli)” Pasieka „U strusi”, Jantar 2016.  
3. Ł. Szeleszczuk, M. Zielińska-Pisklak, P. Goś „Propolis – panaceum prosto z ula” Lek w Polsce 2013.