Menopauza a zaczerwienienie twarzy. Jak minimalizować oznaki zmian skórnych w klimakterium?

Okres okołomenopauzalny sprzyja pojawianiu się wielu symptomów, z których część dotyczy skóry. Dlaczego tak się dzieje? Ponieważ traci ona swoją elastyczność i gęstość, a także staje się sucha oraz zaczerwieniona. Napadowe czerwienienie skóry na twarzy, tzw. flushing, dotyczy ponad połowy kobiet po 50. roku życia. Od czego zależy? Jak minimalizować oznaki zaczerwienienia na twarzy?

Jak zmienia się skóra w okresie menopauzy?

Menopauza dotyka kobiet między 40. a 50. rokiem życia, wywołując szereg zmian w organizmie. Jednym z wielu symptomów tego okresu jest zmiana wyglądu skóry. Z badań wynika, że w ciągu pierwszych pięciu lat menopauzy skóra traci około 30 proc. kolagenu, a w kolejnych latach 2 proc. rocznie.

Za to wszystko odpowiadają będące w odwrocie estrogeny – hormony te działają głównie przez receptory, a ich największe nagromadzenie występuje na skórze twarzy, ale też w okolicy narządów płciowych i kończyn dolnych. W następstwie zmian skóra staje się cieńsza, mało elastyczna, sucha, matowa, łuszcząca się, bardziej wrażliwa. Problemy, z jakimi kobiety zmagają się w okresie okołomenopauzalnym, to przede wszystkim:

• utrata gęstości skóry,
• pogłębianie się zmarszczek,
• suchość i odwodnienie skóry,
• zmiana owalu twarzy,
• trądzik, przebarwienia, rozszerzone pory.

Zmiany w okresie menopauzy manifestują się wiotkością, utratą gęstości, suchością oraz ścieńczeniem naskórka i skóry właściwej. Pojawiają się bruzdy i zmarszczki różnej głębokości. Jest jednak jeszcze jeden objaw, który budzi niepokój kobiet wkraczających w okres menopauzy. Mowa o napadowym czerwienieniu się skóry na twarzy.

Zaczerwieniona twarz w okresie menopauzy

Kobiety wkraczające w okres menopauzy bardzo często uskarżają się też na czerwienienie skóry twarzy. Zgodnie przyznają, że ten symptom jest nie tylko wizualnie mało atrakcyjną zmianą, ale niesie ze sobą również ból związany z pieczeniem. Szukają sposobów, jak mogą sobie pomóc i zastanawiają się, dlaczego w okresie menopauzy ich twarz płonie.

Napady zaczerwienienia skóry twarzy (ang. flushing) są skutkiem zaburzeń neurowegetatywnych i wazodylatacyjnych zachodzących pod wpływem zmian hormonalnych. Niedobór estrogenów wiąże się ze spadkiem poziomu ceramidów, których zadaniem jest zatrzymywanie wody w naskórku, utrzymywanie jego elastyczności i szczelności. W okresie menopauzy zmniejsza się więc tkanka podskórna i zanikają typowe dla młodszej skóry poduszeczki tłuszczowe.

Następstwem zmian w obrębie bariery hydrolipidowej często bywa więc nasilenie wrażliwości skóry i jej podatność na wpływ szkodliwych czynników zewnętrznych. Kobiety w okresie menopauzy mogą borykać się w związku z tym z wymienionymi wcześniej symptomami, a więc z  nadmierną suchością skóry twarzy i zmianą jej kolorytu, widocznymi przebarwieniami czy podatnością na wszelkie alergie skórne, które również mogą manifestować się zaczerwienieniem.

Menopauza a trądzik różowaty

Zaczerwienienie twarzy w okresie menopauzy występuje także u ponad połowy pacjentek w postaci rumieniowego trądziku różowatego (łac. Acne rosacea). To przewlekła choroba zapalna skóry, która pojawia się w wieku dojrzałym. Najczęściej chorują na niego kobiety. Schorzenie to rozwija się zwykle po 50. roku życia, a więc w czasie perimenopauzy bądź postmenopauzy.

Trądzik różowaty także wiąże się z zaburzeniami naczynioruchowymi, dlatego u kobiet dotkniętych tą przypadłością dochodzi do łatwego czerwienienia się skóry pod wpływem bodźców fizycznych i emocjonalnych. Charakterystycznymi objawami omawianego problemu są zmiany skórne umiejscowione w centralnej części twarzy. Zaliczyć do nich można m.in.:

• rumień, czyli właśnie zaczerwienienie twarzy;
• pieczenie, palenie, uczucie ściągnięcia skóry;
• widoczne, rozszerzone naczynka;
• wykwity grudkowo-krostkowe,
• przerost i włóknienie gruczołów łojowych, prowadzące często do zapalenia mieszków włosowych.

W wyniku poszerzenia naczyń krwionośnych powstają tzw. teleangiektazje, potocznie nazywane pajączkami naczyniowymi. Leczenie trądziku różowatego obejmuje stosowanie środków farmakologicznych, pielęgnację oraz zmianę stylu życia i  nawyków na zdrowsze. Co ważne, przy tej chorobie nie powinno się stosować zabiegów z użyciem kwasów, niewskazane są również zabiegi rozgrzewające. Zarówno jedne, jak i drugie mogą prowadzić do przekrwienia skóry i jeszcze większego podrażnienia naczyń krwionośnych, a więc nasilenia objawu zaczerwienienia twarzy.

Menopauza a zaczerwienienie twarzy – jak sobie pomóc?

Zdaniem dermatologów większość zmian zachodzących pod wpływem zaburzeń hormonalnych ustępuje samoistnie w ciągu kilku lat. Jeśli jednak czujesz potrzebę natychmiastowej poprawy, możesz wesprzeć się na dwa sposoby. Pierwszy to odpowiednia pielęgnacja, a drugi – hormonalna terapia zastępcza.

Bariera ochronna skóry w okresie menopauzy jest w znacznym stopniu uszczuplona, co niejako wymusza dobór nowej ścieżki pielęgnacji. Mówiąc krótko, z kosmetykami, które twoja skóra tolerowała i które do tej pory dawały zadowalające efekty, może być już nie po drodze. Jeśli jednak wprowadzone pod okiem kosmetologa zmiany w pielęgnacji nie pomagają, powinnaś udać się do ginekologa lub endokrynologa. Być może twoje objawy będą kwalifikowały się do zastosowania suplementacji estrogenów w postaci hormonalnej terapii zastępczej (HTZ).

KIOM to nasza Krótka Instrukcja. O Menopauzie

Krótka Instrukcja. O Menopauzie to nasz sposób na to, aby w sposób rzeczowy, ale i z troską przedstawić wszystko to, co dotyczy menopauzy i jest ważne. Dzielimy się z tobą w ten sposób wiedzą i doświadczeniem wielu kobiet, które mają ten etap już za sobą albo zgłębiają jego tajniki poprzez publikacje naukowe. Chcemy, aby instrukcja stanowiła dla ciebie wsparcie, po które możesz sięgnąć zawsze, kiedy zajdzie taka potrzeba.

Bibliografia: 

1. Augustyn-Protas A., Oleszczuk T., O menopauzie. Czego ginekolog ci nie powie, Wydawnictwo Pascal, 2023.
2. Kubiak M., Rotsztejn H., Wpływ zmian hormonalnych u kobiet na występowanie zaburzeń pigmentacji skóry, Przegląd Menopauzalny 2012, nr 3, s. 228-232.
3. McCall D., Menopauzing, czyli nowy początek, Wydawnictwo Buchmann, 2023.
4. Wojnowska D., Czy można zapobiec konsekwencjom menopauzy dla skóry?, Przegląd Menopauzalny 2013, nr 1, s. 69-77.
5. Wojnowska D., Juszkiewicz-Borowiec M., Chodorowska G., Wpływ menopauzy na starzenie się skóry, Postępy Dermatologii i Alergologii XXIII 2006, 3, 149.
6. Zegarska B., Woźniak M., Wpływ estrogenu na zmiany zachodzące w skórze, Przegląd Menopauzalny 2007, nr 4, s. 233-238.