Sauna fińska – właściwości, jak korzystać, przeciwwskazania

Dobroczynny wpływ poddawania organizmu naprzemiennemu oddziaływaniu wysokich i niskich temperatur znany jest od ponad dwóch tysięcy lat. Popularyzacja tej metody hartowania w XX wieku to zasługa fińskich saun. Jak korzystać z suchej łaźni? Jakie są korzyści tych zabiegów? Czy dla każdego są one bezpieczne?

Co to jest sauna fińska?

Sauna fińska to jeden z wielu rodzajów łaźni parowych, która wyróżnia się najwyższymi temperaturami – od 70 do 100 st. Celsjusza.

Pierwsze sauny powstawały już w drugim tysiącleciu przed naszą erą na terenie Azji. To jednak Finowie nadali im postać, jaką znamy obecnie i która zyskała popularność w Polsce dopiero w XX w.

Saunę fińską nazywaną również sauną suchą lub łaźnią fińską charakteryzuje najwyższa (wśród pomieszczeń tego typu) temperatura wewnątrz (do ok. 100 st. Celsjusza) i bardzo niska wilgotność powietrza (do ok. 20 proc.). Te ekstremalne warunki sprawiają, że przebywanie w saunie dłużej niż kwadrans może wywoływać duży dyskomfort i doprowadzić do przegrzania. Z tej przyczyny wiele osób woli korzystać z sauny rzymskiej (parowej), chcąc zażyć relaksu, zamiast hartować organizm.

Sauna fińska – właściwości

Korzystanie z sauny fińskiej jest szczególnie popularne w krajach skandynawskich. Jak wynika ze statystyk – aż 90 proc. tamtejszych domów jest w nie wyposażonych.

Surowy północny klimat sprzyja rozwojowi infekcji, a niedostatki dni słonecznych zwiększają ryzyko wystąpienia depresji. Nic więc dziwnego, że mieszkańcy państw północnej Europy korzystają z sauny regularnie – dwa do trzech razy w tygodniu, by poprawić samopoczucie i zwiększyć odporność organizmu.

Co daje sauna fińska? Jest to zdrowy i bezpieczny sposób na:

• przyspieszenie krążenia krwi w żyłach i tętnicach,
• przyspieszenie rytmu bicia serca,
• zwiększenie ciśnienia śródczaszkowego i tym samym pobudzenie mózgu do pracy,
• zwiększenie wydajności pracy organów wewnętrznych,
• ukrwienie kończyn,
• przyspieszenie metabolizmu,
• zwiększenie potliwości (ok. 0,6-1,0 kg/godz.), sprzyjającej usuwaniu toksyn nagromadzonych w tkankach organizmu,
• usprawnienie procesu trawienia,
• łagodzenie napięć (mięśniowych i nerwowych),
• poprawę samopoczucia w wyniku zwiększonego wydzielania ß-endorfin,
• odblokowanie gruczołów łojowych,
• normalizację wydzielania sebum,
• zwiększenie elastyczności tkanki włóknistej torebek i więzadeł stawowych.

Jak korzystać z sauny fińskiej – najważniejsze zasady

Nie tylko Skandynawowie dostrzegają korzyści z takiej formy hartowania organizmu. Coraz częściej właściciele działek w pozostałych krajach Europy decydują się na budowę sauny fińskiej domowej lub sauny fińskiej ogrodowej, by móc korzystać z niej o dowolnej porze dnia i nocy w warunkach zapewniających komfort i intymność.

Sauna fińska znana jest z panujących wewnątrz ekstremalnych warunków – temperatura  w saunie wynosi od 70 do 100 st. Celsjusza, a wilgotność zaledwie 10-20 proc. (z tego względu bywa nazywana również suchą). To jaka temperatura w saunie panuje, zależne jest od indywidualnie dobranych ustawień. Wilgotność można natomiast zwiększyć, polewając co jakiś czas znajdujące się wewnątrz rozgrzane kamienie.

Sauna fińska – jak korzystać?

Jak korzystać z sauny, aby zabiegi przyniosły możliwie jak najwięcej korzyści organizmowi i psychice? Przede wszystkim należy przed wejściem do środka obmyć ciało ciepłą wodą. Nie należy się owijać ręcznikiem ani wkładać stroju kąpielowego, ponieważ może to zaburzać prawidłową wymianę ciepła. Warto również pamiętać o zdjęciu biżuterii, która po rozgrzaniu może poparzyć skórę.

Wewnątrz łaźni fińskiej znajdują się drewniane ławki, na których można usiąść lub położyć się, by w ciszy zażywać relaksu.

Na całą sesję składają się naprzemienne ogrzewanie organizmu i jego schładzanie – cykl ten powtarza się od dwóch do trzech razy. Obmywając ciało zimną wodą, należy pamiętać, by robić to stopniowo, przechodząc od kończyn, przez kark i tułów, kończąc na twarzy.

Schłodzenie ciała po zakończeniu wizyty w saunie jest niezwykle ważne. Ciało poddawane wpływowi temperatury ok. 100 st. Celsjusza podwyższa swoją ciepłotę do 38-39 st. Celsjusza. Skóra natomiast rozgrzewa się do ok. 40 st. Celsjusza. Jeśli wartości te nie zostaną obniżone, mogą się utrzymywać nawet przez czas półtorej godziny.

Fińska sauna – ile razy w tygodniu można z niej korzystać?

Jak często można korzystać z sauny? Podobnie jak robią to Finowie, zaleca się dwie do trzech sesji w ciągu tygodnia. Nie powinny one trwać również dłużej niż 15 minut. Regularne sesje pozwolą bardzo szybko zauważyć pozytywne zmiany samopoczucia i stanu zdrowia.

Sauna fińska – wskazania do korzystania

Korzystanie z sauny fińskiej zalecane jest przede wszystkim osobom:

• borykającym się z anemią,
• chorującym na astmę,
• cierpiącym na choroby układu krążenia,
• chorującym na reumatoidalne zapalenie stawów,
• z bólami mięśniowymi,
• ze spadkami ciśnienia tętniczego,
• z nadwagą,
• cierpiącym na depresję,
• ze skórą skłonną do przetłuszczania i powstawania wyprysków,
• cierpiącym na łuszczycę,
• przed zabiegami nawilżającymi skórę twarzy.

Sauna fińska – przeciwwskazania

Naturalną reakcją organizmu na kilkuminutowy pobyt w saunie fińskiej jest obniżenie ciśnienia rozkurczowego, podwyższenie skurczowego i utrzymanie na stałym poziomie średniego. Taka hemodynamika sprawia, że nie jest to forma hartowania organizmu odpowiedni dla każdego. Wśród przeciwwskazań należy wymienić:

• menstruację,
• ciążę,
• zaburzenia hormonalne (w tym choroby tarczycy),
• choroby oczu,
• choroby psychiczne,
• epilepsję,
• klaustrofobię,
• wysokie ciśnienie krwi towarzyszące stresowi lub tuż po intensywnym wysiłku fizycznym.

Z sauny fińskiej nie powinny również korzystać dzieci (szczególnie w okresie niemowlęcym), ze względu na wciąż jeszcze nie w pełni sprawną termoregulację. Kilkuminutowy pobyt we wnętrzu z ekstremalnie wysokimi temperaturami może doprowadzić do przegrzania, którego groźną dla zdrowia i życia konsekwencją jest udar cieplny.

Bibliografia:

1. J. Pawłowski, K. M. Pawłowska, R. Bochyński, „Sauna i jej znaczenie w treningu zdrowotnym człowieka” [w:] Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2015, Tom 21, Nr 3.
2. P. Zalewski, M. Zawadka, J. J. Klawe, M. Tafil-Klawe, J. Pawlak, A. Bitner, „Sauna sucha (fińska) w medycynie i kosmetyce – zastosowanie i wpływ na organizm” [w:] Kosmetologia Estetyczna 2/2012/vol. 1.
3. M. Chorąży, K. Kwaśny, „Wpływ sauny jako odnowy biologicznej na zachowanie się tętna i ciśnienia krwi u ludzi o różnym stopniu wytrenowania” [w:] Zeszyty Metodyczno-Naukowe AWF w Katowicach 2005 (19).
4. L. Piejko, „Sauna i jej dobroczynny wpływ na skórę” [w:] Akademia Paznokcia [2] 2016.