Już w XIX wieku dermatologów zaczęły interesować zabiegi złuszczania skóry w celach estetycznych i leczniczych. Wtedy też zaczęto zgłębiać właściwości niektórych kwasów, np. salicylowego. Dziś do peelingów często wykorzystuje się kwasy AHA, w tym kwas migdałowy. Jakie daje efekty kwas migdałowy i co jeszcze warto o nim wiedzieć?

Kwasy migdałowy – co to takiego?

Kwas migdałowy występuje w naturze w migdałach, pestkach wiśni i moreli. Z chemicznego punktu widzenia jest to kwas 2-fenylo-2-hydroksyoctowy, należący do grupy kwasów alfa-hydroksylowych (AHA). Poza kwasem migdałowym w kosmetologii najczęściej stosuje się następujące kwasy α-hydroksylowe:

• kwas glikolowy (hydroksyoctowy) – występuje w soku trzciny cukrowej,
• kwas cytrynowy (2-hydroksypropano-1,2,3-trikarboksylowy) – występuje w cytrynach i innych owocach (np. ananasach),
• kwas mlekowy(alfa-hydroksypropionowy) – występuje w kwaśnym mleku, kiszonych warzywach i owocach,
• kwas jabłkowy (hydroksyetanodikarboksylowy) – występuje w owocach,
• kwas winowy (dihydroksybursztynowy) – występuje w winie i winogronach.

Właściwości kwasu migdałowego

Kwas migdałowy ma działanie antybakteryjne, złuszczające i przeciwstarzeniowe. Kwasy hydroksylowe, do których należy kwas migdałowy, wykazują wiele pozytywnych działań na skórę i mogą być stosowane w każdym wieku.

Właściwości kwasu migdałowego wspólne dla kwasów AHA to:

• złuszczanie wierzchnich warstw naskórka, dzięki czemu skóra staje się przygotowana do dalszych zabiegów (np. peelingów złuszczających głębsze warstwy skóry),
• poprawianie kolorytu skóry – rozjaśnianie przebarwień powstałych w wyniku opalania lub stanów zapalnych; rozjaśnianie piegów, leczenie melazmy (ostudy),
• działanie przeciwzmarszczkowe (spłycenie płytkich zmarszczek, poprawa struktury skóry).

Kwas migdałowy wykazuje silne działanie antybakteryjne, dlatego jest wskazany przy zmianach trądzikowych – hamuje łojotok i pomaga w walce z zaskórnikami. Ponadto ze wszystkich kwasów AHA kwas migdałowy najmocniej stymuluje produkcję kwasu hialuronowego w skórze, co widocznie wpływa na ujędrnienie skóry.

Kwas migdałowy na trądzik?

Kwas migdałowy, podobnie jak inne kwasy AHA, należy do kwasów rozpuszczalnych w wodzie. Z tego powodu kwas ten nie przenika przez serum ani nie dociera do najgłębszych partii skóry. Czy w związku z tym stosowanie kwasu migdałowego na trądzik to dobre rozwiązanie? Tak! Jest to nieliczny kwas AHA wykazujący silne właściwości antybakteryjne. Zwalczając trądzik możemy go używać zamiennie z silniejszym kwasem salicylowym (BHA), rozpuszczalnym w tłuszczach.

Jak stosować kwas migdałowy w domu?

Kwas migdałowy w domu można stosować w postaci kosmetyków z kwasem, np. sięgając po krem z kwasem migdałowym czy tonik.  Optymalne stężenie kwasu migdałowego w kosmetykach to 5-15 proc., a w przypadku peelingów – do 40 proc. Gdzie kupić kwas migdałowy? Najlepiej w sklepach internetowych oferujących surowce i półprodukty kosmetyczne przeznaczone do samodzielnego wyrobu kosmetyków w warunkach domowych.

Peeling z kwasem migdałowym

W sklepach z półproduktami kosmetycznymi dostępne są specjalne zestawy, stworzone do przygotowania roztworu AHA 40 proc., zawierające kwas migdałowy w postaci białego, krystalicznego proszku oraz glikol roślinny EKO (przezroczysty płyn). Z takiego zestawu możemy samodzielnie stworzyć silny peeling z kwasem migdałowym. Tak przygotowaną mieszankę można przechowywać 12 miesięcy w temperaturze pokojowej.

Uwaga! Jeśli zależy nam na otrzymaniu kwasu migdałowego o niższym stężeniu (np. 10 proc., 20 proc. czy 30 proc.), roztwór 40 proc. musimy rozcieńczyć wodą destylowaną, stosując odpowiednio: 0,5 ml, 1 ml lub 1,5 ml wody. Informacje te powinny również znajdować się w instrukcji produktu.

Serum z kwasem migdałowym

W warunkach domowych możliwe jest również zrobienie płynnego serum z kwasem migdałowym 10 proc. Przygotowanie serum wymaga większej liczby składników niż zrobienie peelingu. W zestawach do stworzenia serum poza kwasem migdałowym znajdziemy również kwas glicyryzynowy, potrójny żel hialuronowy, glikol roślinny i mleczan sodu.

Efekty stosowania kwasu migdałowego

Efekty, które przynosi stosowanie kosmetyków z kwasem migdałowym, to m.in.:

• gojenie wyprysków i zmian trądzikowych,
• poprawienie kolorytu skóry,
• rozjaśnienie przebarwień skóry,
• łagodzenie stanów zapalnych skóry,
• wygładzenie płytkich zmarszczek,
• ujędrnienie skóry,
• redukcja blizn potrądzikowych,
• poprawa stopnia nawilżenia skóry.

Jak często można stosować kwas migdałowy?

Peeling z kwasem migdałowym można stosować maksymalnie raz w tygodniu. Niezbędna przy jego stosowaniu jest rozwaga – należy odstawić produkty z kwasem migdałowym, jeśli obserwujemy silne podrażnienie skóry (dopuszczalne jest delikatne szczypanie i zaczerwienie na początku stosowania kosmetyku). Stosując terapię kwasami należy sięgać po produkty nawilżające, które pomagają w regeneracji naskórka.

Kwas migdałowy – środki bezpieczeństwa

Kwas migdałowy w domu można stosować jedynie zachowując duże środki ostrożności. Korzystając z zestawów z kwasem migdałowym należy przebywać z dala od małych dzieci i postępować ściśle z instrukcją producenta. Nie wolno też wdychać kwasu w proszku, ponieważ czysty kwas migdałowy jest środkiem działającym drażniąco na skórę i drogi oddechowe.

W czasie kuracji kwasami nie należy wystawiać skóry na działanie promieni UVA i UVB. Należy zrezygnować z opalania (także w solarium) i stosować kremy z filtrem o wysokiej protekcji (min. SPF 30).

Przeciwwskazania do stosowania kwasu migdałowego

Kwasu migdałowego nie powinny używać przede wszystkim osoby, które mają uszkodzoną skórę, m.in. te cierpiące na łojotokowe czy atopowe zapalenie skóry, łuszczycę, opryszczkę, posiadające świeże blizny czy mechaniczne uszkodzenia. Przeciwwskazania do stosowania kosmetyków z kwasem migdałowym to także leczenie trądziku pochodną witaminy A – izotretynoiną oraz terapia retinoidami (trwającą oraz sześć miesięcy po zakończeniu). Warto pamiętać, że kosmetyków z kwasami nie powinny także stosować kobiety w ciąży i karmiące piersią.

Kwas migdałowy czy kwas glikolowy?

Jeśli dopiero zaczynasz swoją przygodę z kwasami, lepiej rozpocząć ją od kwasu migdałowego – jest bezpieczniejszy i łagodniejszy dla skóry. Związane jest to z budową kwasu (masa cząsteczkowa kwasu migdałowego jest większa od cząsteczki kwasu glikolowego). Kwas migdałowy w porównaniu z kwasem glikolowym jest lepiej tolerowany, nawet przez wrażliwe cery naczynkowe. W przypadku stosowania kwasu migdałowego mniejsze jest ryzyko podrażnienia czy zaczerwienienia skóry. Jeśli zamierzasz stosować kwasy w celu rozjaśniania przebarwień, również bezpieczniejszym wyborem będzie kwas migdałowy, ponieważ kwas glikolowy może powodować skutki uboczne w postaci ciemnienia przebarwień.

Źródła:

1. E. Trznadel-Budźko, A. Kaszuba. Peelingi chemiczne – definicja, rodzaje, wskazania kliniczne, powikłania, [w:] Z. Adamski, A. Kaszuba (red.) Dermatologia dla kosmetologów,  Elsevier Urban&Parnter, Wrocław, 2011.