Przejdź do treści

Kwas salicylowy – właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania

Kobieta ubrana w sweter trzyma trzy buteleczki z kosmetykami
Kwas salicylowy na trądzik/ iStock
Podoba Ci
się ten artykuł?

Kwas salicylowy to jeden z największych sprzymierzeńców osób borykających się z niedoskonałościami skóry i trądzikiem. Lista jego dobroczynnych właściwości jest naprawdę imponująca, a co równie ważne, może być z powodzeniem wykorzystywany nie tylko w profesjonalnych gabinetach kosmetycznych, ale także w domowej pielęgnacji. Jakie kosmetyki z kwasem salicylowym znajdziesz na rynku? Jak działają? Czy kwas salicylowy zawsze jest bezpieczny? 

Kwas salicylowy, czyli kwas 2-hydroksybenzenokarboksylowy o wzorze sumarycznym C7H6O3, to jeden z beta-hydroksykwasów, którego grupa hydroksylowa przyłączona jest do atomu węgla β. Występuje on w postaci białego, krystalicznego proszku albo białych lub bezbarwnych, igiełkowatych kryształków. Charakteryzuje się przy tym słabą rozpuszczalnością w wodzie, ale wysoką w etanolu. 

Kwas salicylowy po raz pierwszy został otrzymany z kory wierzby na początku XIX wieku. Co ciekawe, wierzba jest jednym z naturalnych źródeł jego pozyskiwania do dzisiejszego dnia. Dodatkowo są nimi także liście brzozy, kora topoli, liście senesu oraz kwiaty rumianku. Syntetycznym źródłem kwasu salicylowego jest natomiast fenol. 

kobieta wyciska coś na twarzy

Właściwości kwasu salicylowego 

O właściwościach soku z kory wierzby, który jak obecnie wiemy, zawiera w sobie kwas salicylowy, pisał już Hipokrates. Co dziś wiemy o jego działaniu? Ceniony jest on przede wszystkim za właściwości 

  • antybakteryjne, 
  • znieczulające, 
  • bakteriostatyczne,
  • przeciwgrzybicze,
  • przeciwzapalne, 
  • seboregulujące, 
  • fotoprotekcyjne, 
  • komedolityczne. 

Warto zaznaczyć, że działanie kwasu salicylowego zmienia się nieco w zależności od jego stężenia. Kosmetyki z kwasem salicylowym o stężeniu do 10 proc. wykazują właściwości keratoplastyczne. Oznacza to, że normalizują one procesy namnażania i rogowacenia komórek naskórka. W stężeniu poniżej 10 proc. kwas salicylowy działa natomiast keratolicznie, czyli rozpuszcza zrogowaciały naskórek. 

Kobieta na festiwalu

Zastosowanie kwasu salicylowego  

Ze względu na swoje właściwości kwas salicylowy znalazł zastosowanie głównie w pielęgnacji skóry trądzikowej i problematycznej. Wskazań do stosowania kwasu salicylowego jest jednak znacznie więcej. Kiedy jeszcze warto po niego sięgać? Jeśli borykasz się z łojotokowym zapaleniem skóry, rogowaceniem mieszkowym, tzw. rybią łuską, rogowaceniem skóry, a nawet czerwonymi rozstępami warto rozważyć zastosowanie profesjonalnych zabiegów z kwasem salicylowym.  

Jakich? Przede wszystkim są to tzw. peelingi chemiczne, których zadaniem jest kontrolowane niszczenie części lub całego naskórka bądź skóry właściwej poprzez złuszczenie i usuwanie powierzchownych uszkodzeń. Warto zaznaczyć, że kwas salicylowy wykorzystywany jest zarówno w terapiach skojarzonych z innymi związkami, jak i jako samodzielny kwas do peelingów w stężeniu nawet 20 lub 30 proc.  

Jak stosować kwas salicylowy w domu? 

Na szczęście z dobrodziejstw kwasu salicylowego możesz korzystać nie tylko w profesjonalnych gabinetach kosmetycznych, ale i w domu. Zwróć jednak uwagę na stężenie kwasu w wybranym kosmetyku. Warto pamiętać, że produkty do samodzielnego stosowania powinny zawierać kwas salicylowy w stężeniu nie wyższym niż 2 proc. Dzięki temu działanie kwasu będzie delikatne, a wybrany kosmetyk nie wysuszy i nie podrażni skóry oraz nie będzie powodował jej znacznego zaczerwienia.  

Jakie kosmetyki z kwasem salicylowym do codziennej pielęgnacji dostępne są na rynku? Poza doskonale znaną pastą z cynkową z kwasem salicylowym do miejscowego stosowania w drogeriach i aptekach znajdziesz przede wszystkim kremy z kwasem salicylowym, maści oraz żele do mycia twarzy. Warto sięgnąć również po serum z kwasem salicylowym, ale i delikatniejsze w działaniu toniki. Kwas salicylowy pomoże zadbać ci też o skórę głowy, zwłaszcza wtedy, gdy borykasz się z łupieżem. Szampony i maski z kwasem salicylowym dokładnie oczyszczą ją bowiem z jego łusek. Maści i kremy z kwasem salicylowym doskonale nadają się również do pielęgnacji stóp i rogowaciejących pięt. Dużą popularnością cieszą się także plastry na odciski z kwasem salicylowym, które zniwelują nawet nieestetyczne modzele. 

Kwasy BHA i kwasy PHA

Efekty kwasu salicylowego i przeciwwskazania do jego stosowania 

Pierwsze efekty stosowania kwasu salicylowego widoczne są już po mniej więcej dwóch tygodniach. Twoja skóra stanie się wyraźnie wygładzona i rozjaśniona, a po kolejnych dwóch miesiącach zauważysz mniejszą ilość zaskórników i ewentualnych grudek. Efekty peelingów chemicznych z kwasem salicylowym zależą zaś od tego, w jakiej kondycji jest twoja skóra oraz od tego, jaką terapię przeciwtrądzikową stosujesz.  

Mimo że kwas salicylowy jest bezpieczny i łagodny musisz pamiętać, że podczas jego stosowania twoja skóra będzie wykazywała większą wrażliwość na promienie UV. Dlatego pamiętaj o regularnym stosowaniu filtrów, a produkty z kwasem nakładaj najlepiej na noc. Kwasu salicylowego nie powinnaś ponadto łączyć z innymi kwasami złuszczającymi ani z retinolem. Nie możesz także stosować kwasu salicylowego w ciąży, podczas karmienia piersią, a także na wrażliwą skórę niemowląt i dzieci. 

Bibliografia: 

  1. Kapuścińska A., Nowak I., Zastosowanie kwasów organicznych w terapii trądziku i przebarwień skóry, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej 2015,69.
  2. Moczulewska N., Mańkowska A., Zastosowanie kwasu salicylowego w terapii skóry trądzikowej, Innowacyjność i tradycja w kosmetologii, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Edukacji i Terapii im. prof. Kazimiery Milanowskiej 2019. 
  3. Stanisz B. J., Reaktywność grup funkcyjnych w surowcach farmaceutycznych i preparatach gotowych – ocena metodami klasycznymi, na podstawie podręcznika dla studentów farmacji Oceny jakości substancji i produktów leczniczych 2010. 
  4. Stasiorowska S., Rodak I., Chemoeksfoliacja w gabinecie kosmetologicznym, Kosmetologia Estetyczna 2020, 2, vol. 9. 

 

Podoba Ci się ten artykuł?

Powiązane tematy:

Podoba Ci
się ten artykuł?