Progenia to wrodzona wada zgryzu. Jakie daje objawy?
Progenia to wada zgryzu, którą łatwo poznać po charakterystycznym wysunięciu brody i wargi ku przodowi. Dla wielu jest ona problemem estetycznym, innym naprzykrza się głównie trudnościami w jedzeniu, czy we właściwej artykulacji głosek, a kolejna grupa boryka się z kłopotami w oddychaniu. Na szczęście progenię można z powodzeniem leczyć. Jak? Im wcześniej, tym lepiej, a o metodzie powinien zdecydować specjalista.
Co to jest progenia?
Progenia to wada zgryzu zaliczana do grupy tzw. przodozgryzów, czyli wad w płaszczyźnie czołowej, które polegają na wysunięciu do przodu całego dolnego łuku zębowego lub jego części. Progenia inaczej nazywana jest także przodożuchwiem morfologicznym i powstaje na skutek zbyt dużego doprzedniego wzrostu żuchwy.
Choć jej nazwa brzmi skomplikowanie, w praktyce zdiagnozowanie progenii jest stosunkowo łatwe. Charakterystycznymi jej objawami są:
- wydłużenie trzonu lub gałęzi żuchwy,
- powiększenie kąta żuchwy,
- ustawienie dolnych przednich zębów przed górnymi,
- wysunięcie brody,
- wysunięcie dolnej wargi ku przodowi,
- wygładzenie bruzdy wargowo-bródkowej,
- wydłużenie dolnego odcinka twarzy – w przypadku mocno zaawansowanej wady.
Przyczyny i konsekwencje progenii
Progenia zaliczana jest do wrodzonych wad zgryzu, może także wynikać z wad genetycznych. Z drugiej jednak strony coraz częściej podkreśla się, że wpływ na jej powstanie mają także czynni zewnętrzne, które towarzyszą dziecku w pierwszych miesiącach życia. Chodzi głównie o sposób odżywiania, czy zbyt długie korzystanie ze smoczka.
Bez względu na to, co jest przyczyną progenii, ma ona duży wpływ na jakość życia. Mowa tu zarówno o względach estetycznych – charakterystyczne wysunięcie brody, jak i wargi ku przodowi dla wielu osób może być powodem dyskomfortu, a nawet kompleksów – a także o aspektach związanych ze spożywaniem posiłków. Progenia może powodować bowiem upośledzenie czynności odgryzania i żucia. Niemal zawsze towarzyszy jej również wada wymowy – najczęściej dochodzi do powstania nieprawidłowości w artykulacji głosek dentalizowanych.
Dość uciążliwym skutkiem progenii są ponadto problemy z prawidłowym oddychaniem, które szczególnie nasilają się w nocy podczas snu. To dlatego osoby ze zdiagnozowanym przodożuchwiem morfologicznym znacznie częściej zapadają na infekcje górnych dróg oddechowych.
Progenia – leczenie
Ze względu na znaczne konsekwencje, jakie wiążą się z progenią, jej zdiagnozowanie zawsze jest podstawą rozpoczęcia leczenia. Kiedy je wdrożyć? Najlepiej jak najwcześniej, dostosowując metodę do wieku i zaawansowania wady. Warto uzbroić się ponadto w cierpliwość – leczenie progenii jest niestety czasochłonne.
Leczenie progenii bez operacji
Leczenie progenii aparatem ortodontycznym możliwe jest w razie rozpoznania wady we wczesnym dzieciństwie. W czasie wzrostu i rozwoju kości stosowany jest aparat ruchomy, czyli aparat ortodontyczny zdejmowany, najczęściej tzw. aparat czynnościowy Andersena. W zębach mlecznych wstępna korekta zgryzu może opierać się także na szlifowaniu, które ułatwia cofanie dolnych zębów.
W późniejszym czasie sięga się po aparat stały, którego założenie na ogół poprzedza operację progenii.
Progenia – operacja
Operacyjne leczenie progenii konieczne jest w przypadku zaawansowanej wady oraz wtedy, gdy została ona zdiagnozowana u dorosłego pacjenta. Operacja wykonywana jest po uprzednim, najczęściej dwuletnim leczeniu ortodontycznym aparatem stałym. Wyboru metody zabiegu dokonuje specjalista, który może zaproponować metodą pionową, metodę strzałkową tzw. BSSO (inaczej Obwegesera-Dal Ponta) lub inną. Warto pamiętać, że po zabiegu zęby umieszczane są na cztery tygodnie w specjalnej szynie, co stanowi znaczne utrudnienie w jedzeniu, mówieniu i normalnym funkcjonowaniu.
Zabieg chirurgicznego leczenia progenii jest obecnie refundowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Należy jednak podkreślić, że refundacja dotyczy wyłącznie operacji, a koszty poprzedzającego ją leczenia ortodontycznego należy pokryć samodzielnie.
Operacje można wykonać też w specjalistycznych gabinetach na zasadach komercyjnych, co m.in. skutecznie skraca czas oczekiwania na zabieg. Jaka jest cena operacji progenii? Dokładne koszty zależą od miasta, w którym zostanie wykonany zabieg oraz od samego gabinetu, a wahają się one od 8 tys. złotych do nawet 16 tys. złotych.
Bibliografia:
- Gutkowska M., Wady zgryzu a powstanie wad wymowy, https://ppp-koluszki.pl/strona/neurologopeda [dostęp 02.06.2023]
- Karłowska I., Zarys współczesnej ortodoncji. Podręcznik dla studentów i lekarzy dentystów, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
- Lisiecka P., Piątkowska D., Wpływ wad zgryzu na zaburzenia artykulacji, Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza, vol. 22, nr 2.
- Zarządzenie Prezesa NFZ nr 61/2008/DSOZ z dnia 28 sierpnia 2008 roku zmieniające zarządzenie w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju leczenie stomatologiczne – Program ortodontycznej opieki nad dziećmi z wrodzonymi wadami części twarzowej czaszki. (dostęp na: nfz.gov.pl)
Polecamy
Nie myjesz zębów przed snem? Naukowcy ostrzegają: możesz zachorować na ten groźny nowotwór
Edyta przeszła operację dwuszczękową. „Progenia była moim dużym kompleksem”
Koniec z implantami! Lek na… porost zębów ma szanse trafić do sprzedaży już całkiem niedługo
Hiperdoncja – skąd się bierze i co wspólnego mają z tym złe nawyki żywieniowe. Obalamy popularny mit na temat dodatkowych zębów
się ten artykuł?