Prosaki na ustach – dlaczego się pojawiają i jak się ich pozbyć? Lepiej nie robić tego w domu!

Prosaki kojarzone są przede wszystkim z okresem niemowlęcym. Tymczasem defekt ten pojawia się czasami także na skórze osób dorosłych i mogą zaniżać samoocenę, zwłaszcza gdy lokalizują się przy wargach. Choć prosaki na ustach nie są źródłem dyskomfortu, to warto skonsultować się z dermatologiem lub kosmetologiem i wybrać najodpowiedniejszy sposób ich likwidacji.

Czym są prosaki na ustach? 

Prosakami nazywa się grudki o średnicy nieprzekraczającej 2 mm, pojawiające się przede wszystkim na skórze twarzy. Nie omijają też niestety okolic warg. Żółtawe lub białe kropeczki na ustach nie wywołują dyskomfortu – nie bolą ani też nie swędzą. Mimo że prezentują się nieestetycznie i mogą przypominać chorobę skóry, to nie można się nimi zarazić. Zmiany nie są też stałe. Zwykle po pojawieniu się na skórze znikają po kilku tygodniach. W dotyku są twarde, ale nawet silny nacisk nie powoduje pęknięcia i wydostania się zawartości na zewnątrz. 

Z medycznego punktu widzenia prosaki są formą torbieli. Płyn w ich wnętrzu to mieszanina martwego, zrogowaciałego naskórka oraz sebum, która zatyka mieszki włosowo-łojowe. W efekcie powstają charakterystyczne cysty. 

Choć prosaki nie wywołują dyskomfortu, to nie należy ich przebijać i wyciskać samodzielnie. Takie amatorsko wykonane zabiegi bez właściwej dezynfekcji to prosta droga do rozwoju stanów zapalnych i zakażeń, które mogą pozostawić po sobie trwałe blizny. 

Dlaczego powstają prosaki na ustach? 

Przyczyny powstawania białych kropek na ustach wciąż nie do końca są poznane. Mogą rozwinąć się samoistnie jako zmiana uwarunkowana genetycznie lub hormonalnie, ale też stanowić efekt niewłaściwie wykonywanych zabiegów pielęgnacyjnych (zwłaszcza niestaranny demakijaż). Krostki na ustach mogą być także wynikiem urazów. 

Prosaki często zaczynają pojawiać się przy wargach na skutek nadmiernej ekspozycji ciała na działanie promieniowania słonecznego. Innym podłożem nieestetycznych zmian może być jedna z chorób pęcherzowych skóry. 

Bez względu przyczynę powstawania białych plamek na ustach, mechanizm ich rozwoju jest analogiczny. Skóra produkuje sebum, które miesza się z brudem i zrogowaciałym naskórkiem, blokując mieszki włosowo-łojowe. Substancja nie mogąc znaleźć ujścia, zaczyna tworzyć powiększającą cię cystę o białej lub żółtawej zawartości. To właśnie dlatego jest to skórny defekt, z którym zmagają się przede wszystkim osoby o mieszanym lub tłustym typie cery. 

Jak usunąć prosaki na ustach? 

Choć prosaki mają twardą strukturę, którą trudniej naruszyć niż wypryski pojawiające się przy trądziku, to nie musisz się obawiać, że ich usunięcie jest niemożliwe. Nie decyduj się jednak na samodzielne wykonywanie zabiegów. Zamiast tego skonsultuj zmiany z dermatologiem lub kosmetologiem i zacznij stosować metody dopasowane do twoich potrzeb. 

Zabiegi na prosaki na ustach 

Prosaki najczęściej usuwane są w gabinecie kosmetycznym przy pomocy mikrodermabrazji, lasera CO2, elektrokoagulacji, a jeśli zmiany są szczególnie twarde i trudne do likwidacji – z zastosowaniem jałowej igły. 

Podczas mikrodermabrazji ścierana jest warstwa rogowa skóry. Można więc powiedzieć, że dzięki zabiegowi niejako przyspieszony zostaje proces złuszczania się naskórka. Dzięki temu również struktura prosaków wokół ust zostaje naruszona, co pozwala wydostać się ich zawartości. Do zabiegów może zostać wykorzystana: 

• mikrodermabrazja diamentowa (zastosowanie głowic diamentowych), 
• mikrodermabrazja korundowa (zastosowanie zmikronizowanych kryształów korundu), 
• mikrodermabrazja wodno-tlenowa (zastosowanie strumienia roztworu soli fizjologicznej i sprężonego powietrza). 

Białe plamki na ustach mogą zostać zlikwidowane przy pomocy lasera CO2. Mechanizm jego działania polega na wchłanianiu strumienia emitowanego światła przez wodę zgromadzoną w skórze. Zaczyna ona wówczas gwałtownie parować, uszkadzając sąsiadujące z miejscem przedostania się wiązki lasera komórki i pobudzając procesy regeneracyjne, które trwają kilka tygodni. 

W usuwaniu prosaków skuteczna może okazać się także elektrokoagulacja. Wówczas wykorzystuje się prąd o niskiej częstotliwości. Doprowadza on do  powierzchniowej koagulacji (ścięcia białka), która nie powoduje powstawania poparzeń, jak to ma miejsce przy zastosowaniu prądu wysokiej częstotliwości przy koagulacji głębokiej. 

Niekiedy kosmetolog może zdecydować się na zastosowanie igły. Ma to miejsce zwłaszcza wtedy, gdy mikrodermabrazja okazała się nieskuteczna, a zastosowanie lasera i elektrokoagulacji jest przeciwwskazane (np. przy chorobie nowotworowej). Wówczas po odpowiednim przygotowaniu skóry każdy prosak jest usuwany poprzez przebicie powierzchni cysty jałową igłą i wyciśniecie zawartości dłońmi zabezpieczonymi rękawiczkami jednorazowymi. 

Jakie środki kosmetyczne stosować na prosaki na ustach? 

Nie istnieją kremy czy maści na prosaki, które pozwoliłyby szybko i skutecznie usunąć defekty. Jeśli jednak przyczyną powstania białych plamek na ustach są zaniedbania pielęgnacyjne, wówczas stosowanie właściwych kosmetyków i skupienie na oczyszczaniu skóry twarzy może przyspieszyć zanikanie defektów i zapobiec pojawianiu się nowych. Właśnie dlatego tak ważna jest konsultacja ze specjalistą, który pomoże ustalić prawdopodobne podłoże powstawania prosaków na ustach. 

Zadbaj o regularne wykonywanie zabiegów złuszczających przy pomocy peelingów z kwasami AHA (np. glikolowym) i BHA (salicylowy), które wygładzają skórę. Wykonuj je jednak ostrożnie, aby nie naruszyć delikatnej skóry wokół ust. Wybieraj także kremy zawierające kwasy do pielęgnacji skóry przy wargach. 

Ze względu na kluczową rolę sebum w powstawaniu prosaków na ustach, stosuj preparaty ograniczające łojotok (np. z olejem rycynowym) i wykonuj staranny demakijaż (zwłaszcza jeśli stosujesz na co dzień kosmetyki o gęstej konsystencji). 

Nie są to metody, które przyniosą natychmiastowe rezultaty. Poprawę w wyglądzie skóry zauważysz dopiero po upływie dwóch lub nawet trzech miesięcy. Jeśli jednak stale będziesz dbać w ten sposób o cerę, a prosaki były wywołane błędami pielęgnacyjnymi, wówczas na dobre pozbędziesz się tego skórnego defektu.  

Jak pozbyć się prosaków domowymi sposobami? 

Jednym z najskuteczniejszych domowych sposób na usuwanie prosaków z ust jest korzystanie z sauny lub wykonywanie tzw. parówek na twarz. W obu przypadkach chodzi o zmobilizowanie ciała do intensywnego pocenia się i usuwania wraz z potem nagromadzonych w skórze toksyn. 

Wysoka temperatura upłynnia też sebum, dzięki czemu szybciej zostaje ono usunięte, w efekcie czego nie doprowadza do zatkania mieszków włosowo-łojowych. 

Źródła

1. K. Kordus, B. Potempa i in., Badania motywów wyboru rodzajów mikrodermabrazji oraz opinii o ich skuteczności w praktyce kosmetologicznej, „Estetologia Medyczna i Kosmetologia” 2011, nr 1(1), s. 21–26. 

1. P. Styczeń, Laser frakcyjny CO2, „Art of Beauty” 2016, nr 1, s. 30 – 32. 

1. A. Górska, A. Graboś i in., Wykonywanie zabiegów kosmetycznych ciała, dłoni i stóp, Centrum Rozwoju Edukacji EDICON sp. z o. o.