Trądzik na brodzie – przyczyny i leczenie trądziku późnego

Jak pokazują badania i praktyka, problemy z niedoskonałościami nie kończą się wraz z upływem okresu dojrzewania. Coraz więcej kobiet z trądzikiem na brodzie, żuchwie, wokół ust czy szyi boryka się bowiem także w późniejszym wieku. Trądzik późny, bo o nim mowa, dotyka ponad połowę populacji dojrzałych kobiet. Co jest jego przyczyną? Jak sobie z nim radzić? 

Trądzik na brodzie – czy to szczególna odmiana trądziku? 

Trądzik pospolity to choroba zapalna, która dotyka ponad 85 proc. nastolatków i młodych ludzi. Przyczyn trądziku upatruje się w zwiększonej ilości łoju i namnażaniu się bakterii. Istotną rolę odgrywają także czynniki hormonalne, genetyczne, fizjologiczne, ale i stres, dieta, kosmetyki. Jak się okazuje, trądzik nie zawsze ustępuje z wiekiem. Badania wskazują, że z tzw. trądzikiem późnym boryka się blisko 54 proc. kobiet i niemal 40 proc. mężczyzn pomiędzy 25 a 40 rokiem życia.  

Czym jest trądzik późny? Jest to szczególna odmiana trądziku, która rozwija się na ogół w okresie dojrzewania i ma tendencję wzrostową wśród dorosłych kobiet. Zmiany zapalne w postaci krost wypełnionych ropą i czerwonych grudek pojawiają się głównie na brodzie i w okolicach żuchwy. Dlatego też, jeśli zauważysz u siebie trądzik zlokalizowany na brodzie i masz więcej niż 25 lat, wysoce prawdopodobne jest, że to trądzik późny.

Przyczyny trądziku na brodzie  

Trądzik na brodzie i żuchwie u dorosłych powstaje w zasadzie z tych samych powodów, co w przypadku trądziku młodzieńczego. Są to zatem: 

• nadmierne wydzielanie sebum przez gruczoły łojowe, 
• nadmierne rogowacenie i zaczopowanie ujść gruczołów łojowych, 
• nadmierna proliferacja, czyli namnażanie komórek bakterii beztlenowych w części gruczołu łojowego, czego skutkiem jest powstawanie odczynu zapalnego. 

Trądzik na brodzie a hormony 

Przyczyną pojawienia się trądziku późnego jest także gospodarka hormonalna, głównie androgeny. Dehydrosteron DHT i siarczan dehydroepiandrosteronu DHEA-S stymulują bowiem receptory androgenów, które znajdują się w ujściach gruczołów łojowych i mieszków włosowych. Trądzik późny często nasila się ponadto u kobiet, u których zdiagnozowano zaburzenia hormonalne, w tym m.in. w przypadku hiperandrogenizmu u kobiet z nieregularnymi cyklami miesiączkowymi, czy zespołem policystycznych jajników.   

Dla trądziku późnego nie bez znaczenia pozostaje także sposób życia, a przede wszystkim stres i dieta. Coraz więcej badań wyraźnie dowodzi, że stres psychiczny przyczynia do zaostrzenia pojawiania się niedoskonałości nawet u 1/3 kobiet, co związane jest głównie ze wzrostem kortyzolu i androgenu, które wpływają na zwiększenie produkcji sebum. Współczesna wiedza łączy także wprost czynniki żywieniowe z trądzikiem późnym. Jaka dieta wpływa na jego zaostrzenie? Przede wszystkim taka, w której znajduje się dużo produktów przetworzonych i o wysokim indeksie glikemicznym, które prowadząc do hiperinsulinemii, stymulują wydzielanie androgenów, zwiększając produkcję sebum.   

Jak wygląda trądzik na brodzie? 

Trądzik późny przyjmuje postać czerwonych grudek i ropnych zmian, które pojawiają się przede wszystkim na brodzie, żuchwie, wokół ust czy szyi. Warto pamiętać, że wykwity nie muszą występować się we wszystkich tych miejscach jednocześnie i mogą różnić się od siebie. Przyjmuje się, że ze względu na miejsce nasilenia niedoskonałości oraz ich wygląd wyróżnić można dwa rodzaje trądziku późnego. Są to: 

• postać zapalna, czyli trądzik wokół ust, na brodzie i szyi w postaci grudek, krostek i zapalnych guzków, które dodatkowo pozostawiają blizny; co ważne, nie zawsze obserwuje się jednak zwiększony łojotok; 
• postać retencyjna trądziku późnego, którą cechuje występowanie zaskórników i mikrotorbieli, a dodatkowo obserwuje się nasilony łojotok.  

Trądzik na brodzie u dorosłych – leczenie 

Jako że patofizjologia trądziku późnego i trądziku młodzieńczego jest niezwykle zbliżona, także i terapie wykorzystywane do leczenia trądziku na brodzie i żuchwie są niemal takie same, jak w przypadku leczenia trądziku u nastolatków. 

Punktem wyjścia jest zatem indywidualna ocena stanu skóry pacjenta i stopnia nasilenia zmian. W walce z niedoskonałościami dermatolodzy wykorzystują: 

• leczenie miejscowe oparte o antybiotyki, nadtlenek benzoilu, kwas azelainowy, czy pochodne witaminy A; 
• leczenie ogólne, w którym zastosowanie znajdują antybiotyki, retinoidy, antyandrogeny, a także leki hormonalne.  

Bibliografia: 

1. Janda K., Chwiłkowska M., Trądzik pospolity – etiologia, klasyfikacja, leczenie, Annales Academiae Medicae Stetinensis – Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie 2014, 60, 2.    
2. Kaszuba A., Trądzik pospolity. Etiopatogeneza, postacie kliniczne, leczenie, Edra Urban & Partner, Wrocław 2022.  
3. Szczurek P., Kamińska-Winciorek G., Śpiewak R., Częstość występowania trądziku późnego oraz jego wpływ na jakość życia młodych kobiet, Estetologia Medyczna i Kosmetyczna 2012,2. 
4. Załęska I., Wilkus K., Kuros F., Nowoczesne terapie w leczeniu trądziku późnego wykorzystywane w kosmetologii, Kosmetologia Estetyczna 2017, 5, vol. 6.