Wysypka na dekolcie i inne wysypki – jak rozpoznać alergiczne, a jak wynikające z chorób? 

Wysypka na dekolcie w postaci czerwonych plam na skórze może mieć różne przyczyny. Może być reakcją alergiczną organizmu na słońce, pokarm, leki albo też wiązać się z chorobami ogólnoustrojowymi. Jakie są najczęstsze przyczyny występowania wysypki alergicznej? Co stosować na uczulenie na dekolcie?

Wysypka na dekolcie jako objaw alergii kontaktowej 

Swędząca wysypka w postaci czerwonych plam na ciele i dekolcie może być objawem alergii kontaktowej. Wówczas wysypka jest reakcją układu immunologicznego na czynnik drażniący skórę. Może to być biżuteria, płyn do płukania prania, materiał, z którego wykonana jest odzież (na przykład gryząca wełna albo sztuczna tkanina), a w przypadku szczególnie wrażliwej skóry – nawet metka od ubrania.  

Jak wygląda alergia skórna? Zaczerwieniona skóra jest nierówna, mogą pojawić się na niej obrzęk i bąble, tzw. pokrzywka. Uczulenie na dekolcie w formie czerwonych plam może też pojawić się w wyniku stosowania kosmetyków, w których znajduje się drażniący składnik: kremów, balsamów czy żelów pod prysznic. W przypadku alergii kontaktowej należy jak najszybciej wyeliminować czynnik uczulający. W cięższych przypadkach konieczna może być wizyta u lekarza alergologa i wdrożenie leczenie odczulającego (leków antyhistaminowych).

Wysypka jako objaw chorób ogólnoustrojowych 

Wysypka na dekolcie może być także przejawem choroby ogólnoustrojowej. Czerwone plamy na szyi i dekolcie mogą świadczyć o marskości wątroby, a rumień na twarzy wiązać się z wystąpieniem tocznia rumieniowatego.   

Z kolei pęcherzykowata wysypka na ciele występująca tylko z jednej strony może być objawem półpaśca. Półpasiec to choroba zakaźna wywołana tym samym wirusem co ospa wietrzna (Varicella zoster virus). W przebiegu półpaśca wysypka wygląda bardzo charakterystycznie – ponieważ występuje tylko po jednej stronie ciała i często jest to wysypka na brzuchu. Inne objawy półpaśca to intensywny świąd, mrowienie i silny ból po jednej stronie ciała na niewielkim obszarze. Początkowe objawy półpaśca są mniej charakterystyczne i należą do nich: gorączka, bóle głowy, przemęczenie, dreszcze, nadwrażliwość na światło. Półpasiec u dzieci pojawia się bardzo rzadko, a jeśli już, to kilka lat po wystąpieniu u nich ospy wietrznej. 

Do leczenia półpaśca u dorosłych stosuje się leki przeciwwirusowe jak acyklowir, walacyklowir, famcyklowir, a także leki przeciwbólowe i łagodzące świąd.

Czerwone plamy na skórze w wyniku trądziku 

Czerwone plamy na twarzy i skórze szyi i dekoltu, którym towarzyszą grudki, mogą być objawem trądziku młodzieńczego. Wówczas wysypce na dekolcie mogą towarzyszyć też krostki na plecach, ramionach czy pryszcze na szyi. Oznaczają one zmiany zapalne powstające w wyniku zwiększonej produkcji łoju oraz namnażania się bakterii na skórze. 

Tego rodzaju „wysypka” na dekolcie nie jest niczym groźnym i poza problemem estetycznym nie powinna stanowić powodu do niepokoju. Aby pozbyć się trądziku na plecach czy na dekolcie, należy stosować kosmetyki o właściwościach antybakteryjnych. Skuteczne są też kremy i maści z retinoidami, kwasem salicylowym, kwasem azelainowym, a w cięższych przypadkach nadtlenkiem benzoilu. Przy zaostrzonych objawach dobrze jest skonsultować się z lekarzem dermatologiem, który może wdrożyć leczenie ustne. 

Wysypka na dekolcie jako objaw uczulenia na słońce 

Wysypka na dekolcie może też pojawić się na skórze jako „alergia na słońce”. W dermatologii używa się określenia „fotodermatoza”, której najczęstszą formą są wielopostaciowe osutki świetlne (polymorphic light eruption).  

Objawy tzw. uczulenia na słońce to zmiany rumieniowe (czerwone plamy na skórze), grudki z wysiękiem i swędzące pęcherzyki. Wysypka pojawia się kilka-kilkadziesiąt godzin po ekspozycji na słońce. Szacuje się, że alergia na słońce występuje u 10% populacji. Najskuteczniej zapobiegają jej kosmetyki z filtrem chroniącym przed promieniami UV. Jeśli już wystąpi pokrzywka słoneczna, najlepiej smarować ją kremem z cynkiem, wapnem, pantenolem lub allantoiną. Tymi samymi preparatami można też złagodzić uczulenie na szyi.

Wysypka po lekach i inne przyczyny wysypki na dekolcie

Przyczyn pojawienia się reakcji alergicznej może być więcej niż wymienione. Czerwone plamy na szyi i dekolcie (nieswędzące) mogą pojawić się w wyniku długotrwałego, silnego stresu lub przy bardzo niskiej (albo bardzo wysokiej) temperaturze. 

Wysypka może pojawić się także jako reakcja alergiczna po antybiotyku. Wówczas może mieć postać swędzącej pokrzywki (przy natychmiastowej reakcji na lek), ale także zróżnicowany charakter. Zazwyczaj wysypka po antybiotyku nie jest groźna, chociaż zdarzają zagrażające życiu reakcje polekowe. Wysypka po leku połączona z dusznością i obrzękiem jest powodem do pilnego zgłoszenia się do szpitala. 

Wysypka u dziecka  

Wysypka u niemowlaka także może mieć bardzo różne przyczyny. Wysypka u niemowląt, np. wysypka na szyi lub klatce piersiowej może być objawem chorób wirusowych, jak odra, różyczka, ospa wietrzna, mononukleoza. Zmiany skórne przypominające kaszkę mannę mogą być wywołane alergią kontaktową (np. na proszek do prania) lub wynikać z przepocenia skóry (tzw. potówki).

Pokarmowa alergia u dzieci (poprawne określenie to skaza białkowa) spowodowana jest najczęściej przez takie alergeny jak mleko krowie, orzechy, gluten. W przypadku dzieci karmionych piersią uczulać mogą powyższe alergeny spożywane przez matkę. Objawy skórne alergii pokarmowej u dziecka to m.in. wysypka na dekolcie w postaci pokrzywki. Inne symptomy alergii pokarmowej to dolegliwości żołądkowe, drażliwość i płaczliwość, świszczący oddech. 

Źródła: 

1. Bujnowska-Fedak, M. M., & Węgierek, P. (2018). Pacjent z półpaścem w praktyce lekarza rodzinnego. In Forum Medycyny Rodzinnej (Vol. 12, No. 3, pp. 107-114). 
2. Figlerowicz, M. Choroby wirusowe u dzieci objawiające się wysypką. Przewodnik Lekarza/Guide for GPs, 5(3), 103-106. 
3. Góra, P., & Skop-Lewandowska, A. (2011). Jaki termin jest prawidłowy „skaza białkowa” czy „alergia na pokarmy” – oraz co to oznacza?. 
4. Krawiec, Marta. Wysypka po antybiotyku, https://podyplomie.pl/pediatria/22963,wysypka-po-antybiotyku (dostęp: 30.08.2022). 
5. Wojas-Pelc, A., Jaworek, A., & Rajzer, L. (2007). Choroby skóry związane z działaniem promieniowania słonecznego: przegląd wybranych zagadnień. Family Medicine & Primary Care Review, 9(1). 
6. Wysoczański, Ł. K., Rosner-Tenerowicz, A., Zimmer, A., Węgierek, P. N., & Zimmer, M. (2019). Ospa wietrzna i półpasiec u kobiet w ciąży i połogu. Varia Medica, 3(3), 213-220.