Emolienty – co to za substancje, rodzaje i zastosowanie
Emolienty działają nawilżająco, natłuszczająco, wygładzająco zarówno na skórę, jak i włosy. Nawet jeśli są bardzo suche, mogą odzyskać piękny, zdrowy wygląd. Nie oznacza to jednak, że emolienty są odpowiednie dla każdego. Stosowane bez wyraźnych wskazań mogą wywołać skutek odwrotny od zamierzonego.
Emolienty – co to takiego?
Emolienty to substancje znajdujące się w preparatach przeznaczonych do pielęgnacji skóry suchej i wrażliwej oraz zniszczonych, przesuszonych włosów. Najczęściej mają postać hipoalergicznych oliwek, kremów, maści czy odżywek. Po kosmetyki te sięgają zwłaszcza rodzice z myślą o delikatnej skórze dzieci oraz osoby borykające się z atopowym zapaleniem skóry (AZS), łojotokowym zapaleniem skóry (ŁZS) i łuszczycą.
Emolienty mają właściwości nawilżające, natłuszczające, uelastyczniające i regenerujące. Po nałożeniu na skórę czy włosy tworzą warstwę okluzyjną, czyli tłustą barierę, zapobiegającą utracie wody przez tkanki w procesie parowania.
W przypadku naskórka wilgoć w nim zatrzymana może przenikać do korneocytów (martwych komórek zrogowaciałej warstwy skóry) i zwiększać napięcie ich ścian oraz objętość, co zmniejsza wolne przestrzenie międzykomórkowe. Warstwa okluzyjna na włosach pozwala zamknąć wilgoć w łuskach, co jest szczególnie korzystne w przypadku struktur średnio- i wysokoporowatych.
Rodzaje emolientów
Dostępne na rynku kosmetycznym emolienty dla dorosłych i dzieci mogą mieć pochodzenie naturalne lub syntetyczne. Do naturalnych emolientów zaliczają się: oleje roślinne (np. arganowy), masła roślinne (np. masło shea) oraz lanolina. Emolienty syntetyczne to estry i alkohole tłuszczowe, a także silikony, trójglicerydy oraz polimery.
Uwzględniając strukturę chemiczną, wyróżnia się aż sześć typów emolientów:
- oleje mineralne, węglowodory (np. parafina),
- naturalne i syntetyczne węglowodory (np. skwaleny),
- naturalne i syntetyczne trójglicerydy (np. olej z oliwek),
- naturalne i syntetyczne kwasy tłuszczowe (np. kwas stearynowy),
- alkohole tłuszczowe (np. alkohol cetearylowy),
- estry proste i złożone (np. mirystynian izopropylu).
Emolienty, humektanty, proteiny – czym się różnią?
Choć w preparatach z emolientami można znaleźć humektanty, to nie należy utożsamiać ze sobą tych dwóch substancji, a już z pewnością nie powinno mylić się emolientów z proteinami.
Humektanty to gliceryna (2-10 proc.), kwas mlekowy, mocznik (2-5 proc.) czy kwas hialuronowy. Ich zadaniem jest nawilżanie. Są one zdolne wyciągać cząsteczki wody z głębi naskórka i zatrzymywać je w warstwie rogowej. Jeśli jednak humektanty stosowane są do pielęgnacji włosów – spowodują ich puszenie, do czego nie doprowadziłby emolient.
Proteiny natomiast to nic innego jak białka. Ich zadaniem jest odbudowa zniszczonego naskórka lub włosów. W kosmetykach występują one pod postacią jedwabiu, keratyny, protein mleka i pszenicy, elastyny i kolagenu.
Zastosowanie emolientów
Choć emolienty znane są przede wszystkim, jako dermokosmetyki do pielęgnacji skóry problemowej, to warto zainteresować się także preparatami przeznaczonymi do włosów suchych i zniszczonych.
Bez względu na przeznaczenie kosmetyków, ważne jest ich właściwe stosowanie. Tylko wówczas przyniosą efekty. Najlepiej nanosić je na mokrą skórę i włosy. Jeśli są to emolienty do kąpieli, należy pamiętać, by woda nie miała temperatury wyższej niż 37 -38 st. Celsjusza.
Emolienty do mycia i pielęgnacji skóry
Emolienty stanowią ważny element profilaktyki i leczenia chorób takich jak atopowe i łojotokowe zapalenie skóry oraz łuszczyca. Są to dolegliwości, w których rolę patogenetyczną odgrywają zaburzenia funkcjonowania bariery naskórka.
Emolienty na AZS czy ŁZS są preparatami delikatnymi i hipoalergicznymi (nie zawierają parabenów, alkoholu, sztucznych barwników i aromatów). Ich oleista konsystencja tworzy na skórze powierzchnię ochronną, która zapobiega nadmiernej utracie wody. Obniża wówczas współczynnik TEWL (ang. TransEpidermal Water Loss), którego norma wynosi 5-25 g/m2h. Ponadto emolienty na łojotokowe zapalenie skory i atopowe zapalenie skóry oraz łuszczycę łagodzą dokuczliwy świąd i podrażnienia, redukują szorstkość naskórka i odbudowują barierę ochronną poprzez uzupełnienie poziomu lipidów.
Bardzo popularne są również emolienty dla dzieci. Stosowane są w celu zapobiegania wystąpieniu alergii, a przy tym chronią delikatną skórę przed bakteriami i grzybami. Emolienty dla niemowląt są również elementem profilaktyki, gdy istnieje podwyższone ryzyko wystąpienia zmian skórnych. Ma to miejsce w szczególności wtedy, gdy jedno lub oboje rodziców boryka się z problemami dermatologicznymi o podłożu autoimmunologicznym.
Emolienty do włosów
Emolienty na włosy są polecane kobietom, które często używają suszarki, lokówki i prostownicy do stylizacji fryzur. Wysoka temperatura niszczy włosy, sprawiając, że zaczynają się puszyć. Zastosowanie tego typu kosmetyku w formie szamponu czy odżywki zatrzymuje wilgoć w łuskach i uelastycznia pasma. Dzięki temu włosy stają się gładkie i łatwiej się je układa.
Emolienty – czy są dla każdego?
Mimo że emolienty dla dziecka i osoby dorosłej to kosmetyki delikatne i hipoalergiczne nie są odpowiednie dla każdego! Sięgać warto po nie wyłącznie wtedy, gdy zajdzie taka potrzeba.
Są to preparaty przeznaczone dla skóry suchej, skłonnej do podrażnień, a także z atopowym i łojotokowym zapaleniem. Jeśli natomiast będą stosowane do pielęgnacji skóry normalnej, może dojść do zablokowania jej porów. W efekcie tego nie będzie mogła ona prawidłowo oddychać, co doprowadzi do zmian dermatologicznych.
Również po emolienty do włosów warto sięgać dopiero wówczas, gdy te są przesuszone i zniszczone. W przeciwnym wypadku zostaną one nadmiernie obciążone i zaczną się przetłuszczać.
Bibliografia:
- B. K. Welz-Kubiak, A. Reich, Znaczenie emolientów w codziennej pielęgnacji skóry [w:] Forum Dermatologicum 2016, tom 2, nr 1
- R. Olszański, B. Pilarski, Emolienty – klasyfikacja oraz konsekwencje kliniczne [w:] Aesthetica nr 22, lipiec/sierpień 2017
- A. Bańka-Wrona, Zastosowanie emolientów w schorzeniach dermatologicznych [w:] Aesthetica nr 15, maj/czerwiec 2016
- M. Catherine Mack Correa, J. Nebus, Leczenie chorych na atopowe zapalenie skóry: rola emolientów [w:] Dermatologia po Dyplomie 2013; 4(4)
- A. Żebrowska, Wpływ emolientów na poprawę stanu skóry dotkniętej schorzeniami dermatologicznymi [w:] Aesthetica nr 18, listopad/grudzień 2016
Polecamy
się ten artykuł?
