Geraniol – właściwości i zastosowanie w olejkach eterycznych i kosmetykach

Składnik zapachowy większości perfum, kremów i szamponów. Skuteczne remedium na uciążliwe komary, kleszcze i mrówki. Doskonały sposób na uspokojenie i stany depresyjne. Geraniol – bo o nim mowa – to związek naturalnego pochodzenia, który powszechnie wykorzystywany jest w przemyśle kosmetycznym. Jakie są jego właściwości? Czy jego stosowanie jest bezpieczne?

Co to jest geraniol? Pochodzenie i pozyskiwanie 

Geraniol to acykliczny alkohol monoterpenowy o wzorze sumarycznym C10H18O. Naturalnie występuje on w wielu olejkach eterycznych. Znajdziesz go m.in. w: 

• olejku geraniowym, 
• olejku różanym, 
• olejku z trawy cytrynowej, 
• olejku z melisy lekarskiej, 
• olejku lawendowym, 
• olejku eukaliptusowym. 

Występuje on także w licznych roślinach przyprawowych np. w gałce muszkatołowej, cynamonie, imbirze, ale też w warzywach, w tym m.in. w marchewce i kolendrze oraz w ziołach np. w rozmarynie, szałwii, rumianku.   

Na skalę przemysłową jest on natomiast izolowany z pysznogłówki, nazywanej też dziką bergamotką, trawy cytrynowej oraz pelargonii pachnącej. Jako ciekawostkę warto zaznaczyć, że to właśnie w pelargonii stwierdzono jego obecność po raz pierwszy.  

Geraniol, ze względu na swoje powszechne zastosowanie, produkowany jest także metodami syntetycznymi. Jego najwięksi producenci to firmy z Niemiec, Japonii, Francji i Stanów Zjednoczonych. Tak duża liczba firm produkujących geraniol powoduje, że można go spotkać pod różnymi nazwami handlowymi np. geraniol, gerallol, meranol, reuniol, rhodeanol, rhodinol, rosenesoe, roseol. 

Geraniol w kosmetykach 

Geraniol ze względu na swoje właściwości znalazł szerokie zastosowanie w kosmetykach. Charakteryzuje się on słodkim, kwiatowym zapachem – bardzo zbliżonym do róży – z dodatkową nutą owoców cytrusowych. To dlatego geraniol jest jednym z najbardziej popularnych składników zapachowych w kosmetykach. Jakich? Znajdziesz go m.in. w: 

• dezodorantach, 
• perfumach,  
• kremach, 
• pudrach,  
• mydłach toaletowych, 
• szamponach, 
• balsamach, w tym tych dedykowanych skórze po goleniu. 

Geraniol wzbogaca także zapach detergentów i środków czystości. 

Właściwości geraniolu i zastosowanie 

Geraniol to nie tylko związek zapachowy. Wykazano bowiem także szereg innych właściwości biologicznych, które pozwalają na jego wykorzystanie w przemyśle kosmetycznym. Przypisuje mu się działanie przeciwzapalne i przeciwgrzybicze, a także przeciwutleniające. To dlatego znajdziesz go w kosmetykach opóźniających procesy starzenia skóry, ale też do cery problematycznej i trądzikowej. Z właściwości przeciwgrzybiczych i przeciwzapalnych geraniolu mogą też skorzystać osoby borykające się z łupieżem, czy grzybicą np. stóp. 

Ze względu na swój zapach geraniol jest powszechnie stosowany jako naturalny środek odstraszający komary, kleszcze i mrówki. Znajdziesz go zatem w wielu preparatach do aplikacji na skórę, świecach i atomizerach zapachowych, które są skutecznym remedium na uciążliwe insekty. 

Warto także dodać, że właściwości geranium wykorzystuje także aromaterapia. Związkowi przypisuje się bowiem działanie przeciwdepresyjne i uspokajające.   

Geraniol – szkodliwość i alergiczność 

Geraniol, mimo że jest związkiem pochodzenia naturalnego, uwzględniony został na liście składników kosmetycznych, które jako potencjalne alergeny muszą być wymienione w składzie danego produktu i stosowane wyłącznie z zachowaniem określonych ograniczeń. Jakich? Umieszczenie w składzie INCI jest konieczne, jeżeli stężenie w produktach wynosi 0,01 proc. i dotyczy produktów do spłukiwania, a jeśli niespłukiwanych – 0,001 proc. Wykaz taki zawarty został w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1223/2009 dotyczącym produktów kosmetycznych. 

Alergia na geraniol może objawiać się wypryskiem kontaktowym. Może także wystąpić alergia na kompozycję zapachową, wówczas może pojawić się zapalenie błon śluzowych jamy ustnej lub gardła. 

Geraniol – cena i dostępność 

Produkty z geraniolem są powszechnie dostępne. Znaleźć można badania, które wskazują, że w przebadanych dezodorantach, geraniol obecny był w 76 proc. z nich i 33 proc. kosmetyków opartych na naturalnych składnikach.  

Ze względu na swoją popularność – szacuje się, że jego roczna produkcja przekracza 1000 ton – produkty z geraniolem cechuje ponadto niska cena.  

Źródła: 

1. W. Mączka, K. Wińska, M. Grabarczyk, M. Anioł „Właściwości biologiczne geraniolu” Postępy Fitoterapii 2016. 
2. R. Rachwalik „Technologie wybranych związków zapachowych” Monografie Politechniki Krakowskiej. Seria inżynieria i technologia chemiczna, Kraków 2018. 
3. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009 z dnia 30 listopada 2009 roku dotyczące produktów kosmetycznych Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L. 342/59. 
4. K. Skalicka-Woźniak „Geraniol – naturalne rozwiązanie w walce z roztoczami” Alergia 2/2020.