Glikol propylenowy – właściwości, zastosowanie, bezpieczeństwo

Glikol propylenowy to związek, który na dobre wpisał się w składy wielu kosmetyków, a swoje zastosowanie znalazł też w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym, chemicznym. Wszystko to za sprawą jego właściwości, głównie higroskopijności, ale nie tylko. Jakie jeszcze właściwości wykazuje glikol propylenowy? Jakie jest jego zastosowanie? Czy jest bezpieczny?

Co to jest glikol propylenowy?  

Glikol propylenowy (INCI: Propylene glycol) to organiczny związek chemiczny, należący do alkoholi dwuhydroksylowych. Jego wzór sumaryczny to C3H8O2. Pozyskiwany jest on w wyniku uwodnienia tlenku propylenu lub z gliceryny – jako produkt pozostały po produkcji biodiesla. To właśnie sposób jego pozyskiwania jest źródłem wielu kontrowersji na jego temat, głównie dotyczących bezpieczeństwa stosowania. 

Swoje zastosowanie znalazł on w wielu dziedzinach, m.in. w przemyśle kosmetycznym. 

Właściwości glikolu propylenowego i jego zastosowanie w kosmetykach 

Glikol propylenowy jest bezbarwną, bezwonną i oleistą cieczą. Charakterystyczny jest jego lekko słodki smak. Cechą glikolu propylenowego jest ponadto jego wysoka lepkość. Co istotne z punktu widzenia jego zastosowania, jest on dobrze rozpuszczalny w wodzie, ale też w chloroformie czy acetonie.  

Glikol propylenowy wykazuje właściwości nawilżające. Jest on bowiem humektantem, czyli substancją higroskopijną tj. wchłaniającą i zatrzymującą wodę. Dzięki zdolności przenikania przez warstwę rogową naskórka wykorzystywany jest w kosmetykach jako substancja zwiększająca przenikanie składników aktywnych w głębsze partie skóry. Glikol propylenowy obniżając aktywność wody, zmniejsza ponadto namnażanie się drobnoustrojów. To, dlatego wspomaga on właściwości konserwujące produktów kosmetycznych. Stosowany jest również powszechnie jako nośnik zapachów oraz środek pozwalający uzyskać określoną konsystencję produktu tj. emulsję. Zaliczany jest do składników bazowych kosmetyków. 

W jakich kosmetykach znajdziesz glikol propylenowy? Ze względu na swoje właściwości jest on powszechnie wykorzystywany do produkcji kremów i balsamów do codziennej pielęgnacji twarzy i ciała, a także kosmetyków do włosów. Występuje zarówno w szamponach, odżywkach, maskach, jak i wcierkach. Glikol propylenowy jest ponadto składnikiem dezodorantów i antyperspirantów, peelingów, a także past do zębów i płynów do higieny jamy ustnej.   

Gdzie jeszcze wykorzystuje się glikol propylenowy? 

Glikol propylenowy swoje zastosowanie znalazł także w przemyśle spożywczym. Oznaczony symbolem E1520 wykorzystywany jest w produktach, aby zapobiec tworzeniu się w nich grudek oraz po to, aby przedłużyć ich okres przydatności do spożycia. Jego zadaniem jest także poprawianie wyglądu i smaku produktów. 

Jest on także doskonałą bazą do przygotowywania leków. Rozprowadzane są w nim ich czynne składniki, a dodatkowo wykorzystywane są również inne właściwości glikolu propylenowego np. higroskopijność.  

Glikol propylenowy wykorzystywany jest też do produkcji e-papierosów. Odpowiada za regulację wilgotności, a dodatkowo jest rozpuszczalnikiem nikotyny. Stosowany jest ponadto do produkcji płynów chłodniczych i hamulcowych, do wytwarzania klejów, w produktach zapobiegających zamrażaniu. 

Czy glikol propylenowy jest bezpieczny? 

Wiele kontrowersji budzi bezpieczeństwo stosowania glikolu propylenowego. Czy słusznie? Cosmetic Ingredient Review, czyli niezależny organ naukowy analizujący i oceniający bezpieczeństwo składników kosmetycznych w Stanach Zjednoczonych uznał go za w pełni bezpieczny. Co warte podkreślenia dotyczy to stężenia wynoszącego aż 50 proc. Jest on ponadto substancją łagodną dla zdrowia i skóry, czego dowodem jest jego wykorzystanie w produktach dla dzieci. 

Bezpieczeństwo glikolu propylenowego analizowała także Amerykańska Agencja ds. Leków i Żywności, dodając go na listę substancji dodawanych do żywności i powszechnie uważanych za bezpieczne. Zatwierdziła ona ponadto jego wykorzystanie w lekach miejscowych – w stężeniu na poziomie nawet 98 proc. – oraz w roztworach doustnych – w stężeniu wynoszącym do 92 proc.      

Warto jednak wskazać, że mimo iż bezpieczny, glikol propylenowy może wywołać reakcję alergiczną. Opisywane przypadki dotyczyły pojawienia się wysypki, świądu, kataru czy nudności.