Swędzenie skóry a menopauza, czyli nieoczywisty objaw klimakterium

Swędzenie skóry w okresie menopauzy to jeden z nieoczywistych objawów, związany m.in. z jej suchością. Wraz z naturalnymi zaburzeniami hormonalnymi, w okresie klimakterium może pojawić się także trądzik, wysypka czy zaczerwienienie. Wpływ na te zmiany skórne ma przede wszystkim spadek poziomu estrogenu i wzrost produkcji androgenów. Jak poradzić sobie ze swędzeniem skóry? Czy można mu zapobiegać?

Skóra w trakcie menopauzy i zmiany, jakie jej towarzyszą

Menopauza to naturalny proces, podczas którego w ciele każdej kobiety zachodzi wiele zmian. Pomimo fizjologicznego charakteru, menopauza wciąż pozostaje tematem tabu, dlatego we współpracy z ekspertami przygotowałyśmy Krótką Instrukcję. O Menopauzie, która, jak mamy nadzieję, pomoże nam odczarować klimakterium.

Głównymi objawami w okresie okołomenopauzalnym są zaburzenia miesiączki, uderzenia gorąca, problemy ze snem, wahania nastroju, wzrost masy ciała, ale także pogorszenie się kondycji skóry. Symptomy te wynikają ze spadku poziomu estrogenów we krwi, co skutkuje zmniejszeniem stężenia kolagenu odpowiedzialnego za elastyczność tkanek i szybszym starzeniem się skóry. Do najpowszechniejszych zmian skóry podczas menopauzy zalicza się:

• świąd, suchość,
• zaczerwienienie i podrażnienie,
• plamy starcze,
• zmarszczki,
• wysypkę w różnej postaci.

Zmiany skórne mogą być pierwszymi objawami menopauzy. Skóra w tym czasie zaczyna tracić nawilżenie, spada także produkcja łoju. Można to łatwo zaobserwować. Naskórek wydaje się bardziej matowy, wyraźnie cieńszy, mniej napięty, wręcz szarawy. Wszystko to sprawia, że skóra staje się także przesuszona i zaczyna mocno swędzieć.

Dlaczego w okresie menopauzy swędzi skóra?

Świąd i suchość skóry są bardzo typowe dla okresu menopauzy. Wywołują je zmiany zachodzące w komórkach naskórka i przydatków skóry. Na jej kondycję wpływają głównie hormony, których stężenie podczas klimakterium ulega wahaniom, przez co niemożliwe jest m.in. utrzymanie właściwego poziomu pH, ale przede wszystkim bez estrogenów skóra staje się bardziej napięta, co powoduje uczucie swędzenia.

Świąd może pojawić się nie tylko na twarzy, ale na całym ciele. Swędzieć mogą ręce, nogi, brzuch, plecy czy szyja. Niektóre kobiety zgłaszają w okresie menopauzalnym także uczucie pełzających mrówek pod skórą, co jest porównywane do mrowienia, ale także może powodować chęć drapania. Najczęściej objaw ten znika po ostatniej miesiączce – również związany jest z suchością skóry oraz spadkiem poziomu estrogenu.

Innym powodem świądu może być reakcja na kosmetyki, nawet te, na które do tej pory skóra reagowała dobrze. Osłabienie skóry sprawia, że jest ona delikatniejsza i bardziej podatna na wystąpienie wszelkiego rodzaju alergii. Często objawiają się one wysypką, przebarwieniami, ale także silnym świądem. Może też wystąpić uczucie ściągania po kąpieli. Dłużej goją się również wszelkie podrażnienia, co równie często jest przyczyną swędzenia.

Kobiety w okresie menopauzy mogą zauważyć u siebie również zmiany trądzikowe. Wykwit związany jest ze zwiększeniem poziomu androgenów. W konsekwencji komórki gruczołów skóry mogą zostać pobudzone do wzmożonej produkcji łoju. Ta patologia często prowadzi do obrzęku, swędzenia, pieczenia i szczypania. I wreszcie, warto także wspomnieć o niedoborze takich składników odżywczych jak kwasy tłuszczowe omega-3, cynk czy witaminy z grupy B – chociaż rzadko, one też bywają sprawcą omawianej dolegliwości.

Jak pozbyć się swędzenia skóry w klimakterium?

Zmiany skórne w okresie menopauzy można złagodzić kosmetykami dla cery dojrzałej. W tym celu należy wybierać kremy i sera, które mają za zadanie przywrócić odpowiednie nawilżenie i jędrność tkanek. Ważne jest też, by sięgać po produkty do pielęgnacji przywracające skórze prawidłowe pH.

Dobrze jest unikać używek i stosować dietę bogatą w naturalne związki roślinne pod postacią fitoestrogenów. Warto również zadbać o picie odpowiedniej ilości wody oraz jedzenie produktów bogatych w witaminy A, E czy C. Odpowiednio nawodniona i odżywiona skóra będzie mniej podatna na świąd oraz inne zmiany charakterystyczne dla okresu menopauzalnego.

Ważnym czynnikiem jest także unikanie stresu, ponieważ podniesiony poziom kortyzolu sprawia, że rozwijają się stany zapalne, co może prowadzić do miejscowego świądu. Jeśli zmiana diety, stylu życia oraz sposobu pielęgnacji nie pomagają, należy udać się do ginekologa, endokrynologa lub dermatologa. W procesie leczenia mogą być potrzebne doustne leki antyandrogenne.

Domowe sposoby na swędzenie skóry w menopauzie

Zanim zmiana diety czy leki zaczną działać na skórę, swędzenie można złagodzić także domowymi sposobami. Nie sprawią one, że świąd zniknie na dłużej, ale dadzą chwilową ulgę. Oto jak możesz sobie pomóc:

• chłodny prysznic – schłodzenie skóry lub zwilżenie jej chłodnym ręcznikiem złagodzą świąd,
• kąpiel w wodzie owsianej – owies jest znany ze swoich nawilżających i łagodzących właściwości, które pomogą opanować uczucie swędzenia,
• aloes – żel z aloesu doskonale nawilży i schłodzi skórę, co przyniesie ulgę niemal natychmiast,
• luźna bielizna – warto wybierać luźniejszą bieliznę i ubrania, które nie będą dodatkowo podrażniać skóry oraz blokować przepływu limfy.

Bibliografia:

1. Calleja-Agius J., Brincat M., The effect of menopause on the skin and other connective tissues, Gynecological Endocrinology 2012, 28 (4).
2. Jabłonowska O., Woźniacka A., Żebrowska A., Lichen sclerosu, Dermatology Review/Przegląd Dermatologiczny 2021, 108 (2).
3. LePillouer-Prost A., Kerob D., Nielsen M., Skin and menopause: women’s point of view, Journal of European Academy of the Dermatology and Venereology 2020, 34 (6).
4. Woźniak M., Zegarska B., Wpływ estrogenu na zmiany zachodzące w skórze, Przegląd Menopauzalny 2007, nr 4.
5. Żelaszczyk D., Waszkielewicz A., Marona H., Kolagen – struktura oraz zastosowanie w kosmetologii i medycynie estetycznej, Estetologia Medyczna i Kosmetologia 2012.