5 właściwości kwasu hialuronowego, które powinnaś znać

Popularny w ortopedii, okulistyce i laryngologii, od ponad dwóch dekad króluje w medycynie estetycznej i kosmetologii. Potrafi zdziałać prawdziwe cuda, a dla skóry jest ważniejszy niż kolagen.

Kwas hialuronowy (HA) to związek cukrowo-białkowy, długi, stabilizowany łańcuch, który splata się tak, że przypomina kłębek wełny. Występuje w naszym organizmie m.in. w skórze właściwej i naskórku, a produkowany jest przez fibroblasty. Kiedy jest go dużo, skóra jest jędrna, dobrze nawilżona, a proces jej regeneracji następuje szybko. Jednak z wiekiem, pod wpływem wolnych rodników, enzymów, ale też promieniowania UV, kwasu hialuronowego ubywa. Naukowcy dowiedli, że w kilka godzin po opalaniu kwasu jest w skórze mniej nawet o 20 proc.

W naturalny sposób poziom tej substancji zaczyna gwałtownie spadać mniej więcej od 45. roku życia, po przekroczeniu siedemdziesiątki, mamy go już o 80 proc. mniej w porównaniu z ilością, która znajduje się w skórze około czterdziestki. Do pewnego momentu organizm samodzielnie uzupełnia te braki, natomiast kiedy proces starzenia się skóry postępuje, a ona sama traci swe właściwości naprawcze, strat nie daje się już wyrównać. Bo choć lekarze wiedzą o kwasie hialuronowym coraz więcej, wciąż nie potrafią pobudzić skóry do jego produkcji (choć podejrzewają, że już samo dostarczenie kwasu do organizmu jest sygnałem do jego wytwarzania). Dlaczego kwas hialuronowy jest dla nas tak ważny?

Nawilża naskórek, wygładza zmarszczki

To najpowszechniej znana właściwość – a jednocześnie zastosowanie – kwasu hialuronowego. Wiemy, że w środowisku wodnym jego cząsteczki mogą zwiększyć swoją objętość tysiąckrotnie, jedna cząsteczka kwasu absorbuje około 250 cząsteczek wody. Nie można więc mieć wątpliwości, że to właśnie ta substancja – jako składnik preparatów kosmetycznych – jest gwarancją dobrze nawilżonej skóry. Wiążąc się z wodą, wypełnia przestrzeń międzykomórkową, dzięki czemu wygładza skórę, napina ją i zapobiega tworzeniu się zmarszczek. Kwas hialuronowy utrzymuje też włókna kolagenowe w dobrej kondycji, otaczając je, nawilżając i odżywiając, wspomaga również transport składników odżywczych do naskórka.

W medycynie estetycznej kwas hialuronowy nazywany jest królem wypełniaczy – zabiegi z jego zastosowaniem są bowiem szybkie i skuteczne. Kwasem można nie tylko nawilżyć i odmłodzić cerę, ale też wymodelować kontur twarzy i każdej innej części ciała. Już po jednej mezoterapii z użyciem stabilizowanego kwasu hialuronowego następuje korekcja bruzd nosowo-wargowych, wygładzenie poziomych zmarszczek czoła, uniesienie brwi, zmiana kształtu i objętości ust, wymodelowanie policzków, brody. I tu ciekawostka: kwas hialuronowy podawany do wypełnień musi być modyfikowany chemicznie lub fizycznie. Dlaczego? Bo w postaci naturalnej rozpadłby się po jednym dniu. Ponieważ jednak substancja, która jest modyfikatorem kwasu, nie jest naturalnym składnikiem naszych tkanek, powinno być jej jak najmniej (nowoczesne wypełniacze w 99 proc. są naturalne), by organizm uznał taki wypełniacz za „swój” i nie zechciał go zwalczyć.

Przyspiesza gojenie się ran

Każde uszkodzenie skóry, a więc wywołanie w niej lekkiego stanu zapalnego, daje sygnał do jej naprawy, a tym samym zwiększonej produkcji kwasu hialuronowego. Dlatego podawanie go z zewnątrz w miejsce uszkodzenia tkanki może zmniejszyć rozmiar ran i zredukować ból. Kwas hialuronowy jest też skuteczny w zwalczaniu chorób dziąseł, przyspiesza proces gojenia po zabiegach dentystycznych i wspomaga leczenie owrzodzeń w jamie ustnej. Przynosi również ulgę w poparzeniach słonecznych.

Zmniejsza objawy palenia w przełyku

Badania pokazują, że suplementy z kwasem hialuronowym w składzie mogą pomóc zmniejszyć objawy zgagi. Substancja ta powleka uszkodzoną przez działanie kwasu żołądkowego wyściółkę przełyku i przyspiesza proces jej gojenia. Ponadto badania kliniczne przeprowadzone w grupie osób z chorobą refluksową pokazują, że przyjmowanie suplementów kwasu hialuronowego i siarczanu chondroityny wraz z lekami zmniejszającymi stężenie kwasu żołądkowego minimalizuje objawy refluksu skuteczniej, niż gdy stosowane są tylko leki obniżające poziom kwasu solnego.

Minimalizuje objawy suchego oka

Objawy suchego oka – nieznośne wrażenie piasku pod powiekami, pieczenie, swędzenie gałki ocznej – najczęściej spowodowane są zmniejszoną produkcją łez i brakiem wystarczającej ilości płynu pokrywającego gałkę oczną. Dolegliwość ta jest charakterystyczna dla kobiet po menopauzie, wcześniej dotyka osoby długo siedzące przed ekranem komputera, pracujące w niesprzyjających dla zdrowia oczu warunkach (np. dużym zapyleniu, suchych i klimatyzowanych pomieszczeniach). Ponieważ kwas hialuronowy doskonale zatrzymuje wilgoć, często stosuje się go w łagodzeniu nieprzyjemnych symptomów suchego oka. Krople do oczu zawierające 0,2–0,4 proc. kwasu hialuronowego, stosowane systematycznie, zmniejszają dyskomfort i poprawiają zdrowie oczu. Nowym rozwiązaniem w terapii suchego oka są soczewki kontaktowe, które zawierają wolno uwalniający się kwas hialuronowy. Związek ten często stosuje się także podczas operacji oczu, aby zmniejszyć stan zapalny i przyspieszyć gojenie się ran. Ponadto, ale to wykazują jedynie badania na zwierzętach, kwas hialuronowy może zmniejszać uszkodzenia oksydacyjne w obrębie rogówki wywołane przez promieniowanie UVB.

Zmniejsza ból stawów

Kwas hialuronowy jest składnikiem błony maziowej. To struktura produkująca maź stawową, która z kolei nawilża chrząstki stawowe, co zmniejsza tarcie w stawach i zabezpiecza je przed szybkim zniszczeniem. Maź jest jak poduszka – jednocześnie chroniąca przed urazami z zewnątrz oraz amortyzująca wstrząsy. Dlatego suplementy kwasu hialuronowego polecane są jako terapia uzupełniająca w chorobie zwyrodnieniowej. Ich regularne przyjmowanie zmniejsza sztywność struktur stawowych i minimalizuje przewlekły ból. W przypadku przewlekłych chorób stawów kwas hialuronowy można również wstrzykiwać bezpośrednio do ich struktur. Tego typu terapia wielu chorym przynosi zauważalną ulgę na długi czas. Jednocześnie niektóre badania pokazują, że najlepszy efekt w walce z bólem przynosi połączenie doustnych suplementów zawierających kwas hialuronowy z zastrzykami.