Przejdź do treści

Kwas stearynowy – właściwości i zastosowanie w kosmetologii

Kwas stearynowy – właściwości i zastosowanie w kosmetologii Adobe Stock
Podoba Ci
się ten artykuł?
Udostępnij bliskim

Kwas stearynowy to związek chemiczny o szerokim zastosowaniu w przemyśle kosmetologicznym, spożywczym i zabawkarskim. Wykorzystywany jest między innymi do produkcji świec i kredek woskowych. Jakie jest zastosowanie kwasu stearynowego w kosmetologii? Jak odróżnić kwas stearynowy od kwasu palmitynowego i oleinowego?

Co to jest kwas stearynowy? 

Właściwości chemiczne kwasu stearynowego 

Kwas stearynowy (Stearic Acid) to organiczny związek chemiczny o wzorze C17H35COOH, nasycony kwas tłuszczowy o 18-węglowym łańcuchu (stąd inna jego nazwa: oktadekanowy).  

Kwas stearynowy ma stały stan skupienia, jest bezwonny i biały. Nie rozpuszcza się w wodzie, ale rozpuszcza się w alkoholu. Spala się żółtym płomieniem, a jego proces spalania widoczny jest między innymi podczas palenia świecy. 

Kwas stearynowy a stearynian sodu 

Kwas stearynowy wchodzi w reakcję z wodnym roztworem wodorotlenku sodu, tworząc sól sodową kwasu stearynowego, czyli stearynian sodu. Sole wyższych kwasów karboksylowych, czyli kwasu stearynowego (stearynian sodu), kwasu palmitynowego (palmitynian sodu), kwasu oleinowego (oleinian sodu) i to mydła. 

W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:

Beauty
Anwen Odżywka do włosów o wysokiej porowatości, Emolientowa Róża, 200ml
27,99 zł
Odporność, Beauty
Naturell Cynk Organiczny + C, 100 tabletek
12,99 zł
Beauty, Verdelab
Verdelab Odexim - Zestaw 4 produktów do skóry z nużycą - pielęgnacja skóry w ciągu całego dnia
289,99 zł
Beauty, Verdelab
Verdelab Acnerose - Zestaw na trądzik różowaty, zawiera 4 produkty do pielęgnacji w ciągu dnia
289,99 zł
Beauty
Miya Cosmetics My Wonder Balm Hello Yellow, nawilżająco-odżywczy krem do twarzy z masłem mango, 75ml
29,90 zł
masło shea

Źródła kwasu stearynowego 

Głównym źródłem kwasu stearynowego jest tłuszcz pochodzenia zwierzęcego, przede wszystkim łój wołowy. Jednak weganie mogą sięgać po kwas stearynowy pochodzenia roślinnego – bogatym źródłem tej substancji jest masło shea i masło kakaowe. 

Jak odróżnić kwas stearynowy od innych kwasów? 

Kwas stearynowy należy do wyższych kwasów karboksylowych, które w swojej budowie mają grupę karboksylową (atomy węgla, tlenu i wodoru). Do grupy kwasów karboksylowych należą także kwas palmitynowy i kwas oleinowy. Kwas palmitynowy, podobnie jak kwas stearynowy jest kwasem tłuszczowym nasyconym, czyli w jego cząsteczce między atomami węgla występują wiązania pojedyncze. Kwas oleinowy jest z kolei kwasem nienasyconym, czyli między atomami węgla w jego cząsteczce występują podwójne wiązania.  

Jak odróżnić kwas stearynowy od kwasu oleinowego? Kwas stearynowy różni się od kwasu oleinowego stanem skupienia (kwas oleinowy jest cieczą) i barwą (kwas oleinowy ma żółtawe zabarwienie). Kwas stearynowy i palmitynowy można odróżnić od kwasu oleinowego w reakcji z wodą bromową lub roztworem manganianu. 

Niektórzy utożsamiają kwas stearynowy ze stearyną. To błąd – są to dwa różne związki chemiczne. Stearyna to mieszanina kwasu stearynowego i kwasu palmitynowego. Wykorzystywana jest do produkcji świec, kauczuku syntetycznego i wyrobów przemysłowych. 

Jakie właściwości kwasu stearynowego wykorzystywane są w kosmetologii?  

Właściwości emulgujące kwasu stearynowego 

W przemyśle kosmetycznym przede wszystkim wykorzystywane są właściwości emulgujące kwasu stearynowego. Oznacza to, że dzięki obecności kwasu stearynowego w kosmetykach, które zawierają w sobie fazę wodną i olejową, fazy te nie rozwarstwiają się (problem rozwarstwiania fazy wodnej i oleinowej widoczny jest w postaci warstwy płynu wytrącającego się i „wypływającego na wierzch kosmetyku”). Dzięki właściwościom emulgującym kwas stearynowy poprawia właściwości kosmetyków – m.in. przedłuża ich trwałość i sprawia, że dłużej zachowują swoje właściwości, w tym zapach, kolor, konsystencję. 

Właściwości zagęszczające kwasu stearynowego 

Kolejną istotną właściwością kwasu stearynowego wykorzystywaną w kosmetyce jest zdolność tego związku chemicznego do zagęszczania i utwardzania innych substancji. To między innymi kwas stearynowy odpowiada za to, że mydło zachowuje swoją formę i się nie rozpada. Właściwości zagęszczające kwasu stearynowego wykorzystywane są także w produkcji tworzyw sztucznych i pasteli olejnych.  

Kwas stearynowy ułatwia aplikację kosmetyków na skórę. Substancja ta sprawia, że dany kosmetyk (np. balsam czy krem) łatwiej nakłada się na skórę i rozciera na niej, przez co zabiegi pielęgnacyjne stają się przyjemniejsze, a działanie kosmetyków jest skuteczniejsze.

Kwas stearynowy jako środek powierzchniowo-czynny 

Kwas stearynowy jest także środkiem powierzchniowo czynnym, czyli zmniejszającym napięcie powierzchniowe cieczy. Mówiąc w uproszczeniu, jest to mechanizm, który umożliwia przenikanie się cząsteczek kosmetyku myjącego (np. mydła lub żelu pod prysznic) z cząsteczkami zanieczyszczeń, które „odrywają się” od powierzchni, do której przylegały. Ta właściwość kwasu stearynowego powoduje, że preparaty, które go zawierają, skutecznie oczyszczają skórę z brudu, sebum i innych zanieczyszczeń. 

Kwas stearynowy jako emolient 

Kwas stearynowy wykazuje właściwości natłuszczające i regenerujące, chroni i odbudowuje płaszcz hydrolipidowy. Stosowanie produktów z kwasem stearynowym chroni skórę przed utratą wody, przesuszeniem, a także działaniem czynników zewnętrznych takich jak niekorzystne warunki atmosferyczne. Naskórek poddany działaniu kwasu stearynowego jest odżywiony i natłuszczony, co zapobiega powstawaniu niektórych schorzeń dermatologicznych (np. egzemy). Kwas stearynowy w produktach pielęgnacyjnych pozwala złagodzić objawy takich chorób jak atopowe zapalenie skóry czy łuszczyca. 

Humektant

Kwas stearynowy jako składnik anty-aging 

Dzięki właściwościom nawilżającym i natłuszczającym, a także zapobieganiu utraty wody ze skóry, kosmetyki z kwasem stearynowym działają na skórę odmładzająco – zapobiegają powstawaniu zmarszczek, spłycają te istniejące i zwiększają elastyczność naskórka. 

Działanie kwasu stearynowego w kosmetykach 

Podsumowując działanie kwasu stearynowego w kosmetykach, pełni on następujące funkcje: 

  • skutecznie oczyszcza skórę z nadmiaru sebum i innych zanieczyszczeń; 
  • chroni skórę przed utratą wody (dzięki ochronie naturalnego płaszcza hydrolipidowego); 
  • odbudowuje, nawilża i natłuszcza skórę; 
  • poprawia jakość kosmetyków – przedłuża ich trwałość, zapewnia łatwiejszą aplikację; 
  • wzmacnia właściwości danego kosmetyku, poprawia gramaturę. 

Czy stosowanie kwasu stearynowego jest bezpieczne? 

Badania dotyczące bezpieczeństwa składników kosmetycznych wykazują, że kwas stearynowy jest substancją bezpieczną dla organizmu, a jego stosowanie nie wywołuje skutków ubocznych. Według Amerykańskiej Agencji ds. Żywności i Leków kwas stearynowy jest także bezpieczną substancją jako dodatek do żywności. Jego naturalnym źródłem jest smalec, wieprzowina i wołowina.  

W jakich kosmetykach znajduje się kwas stearynowy? 

Kwas stearynowy znajduje się w każdego rodzaju szeroko dostępnych produktach pielęgnacyjnych. Znajdziesz go między innymi w następujących preparatach: 

  • kosmetykach do oczyszczania ciała – mydłach, żelach pod prysznic; 
  • kosmetykach do oczyszczania twarz – mleczkach do demakijażu, płynach micelarnych, tonikach; 
  • kremach do twarzy; 
  • kosmetykach do pielęgnacji ciała – balsamach do ciała (w tym balsamach łagodzących podrażnienia po depilacji); 
  • kosmetykach do pielęgnacji i stylizacji włosów; 
  • piankach do golenia. 
Jesienią często palisz świece zapachowe? Chemiczka wyjaśnia, czy są dla nas zdrowe / unsplash

Zastosowanie kwasu stearynowego w innych branżach niż kosmetyczna 

Poza branżą kosmetyczną kwas stearynowy wykorzystywany jest w wielu innych gałęziach przemysłu. Ten związek organiczny używany jest także do wyrobu: 

  • świec,  
  • kredek świecowych, 
  • akumulatorów, 
  • kauczuku. 

Źródła:

  1. Maj, Marena. 2022. Kwas stearynowy – w jakich kosmetykach można go znaleźć? Jak działa na skórę?, https://uroda.medonet.pl/kosmetyki/kwas-stearynowy-w-jakich-kosmetykach-mozna-go-znalezc-jak-dziala-na-skore/tp2d6bp (dostęp: 15.02. 2023)
  2. Wyższe kwasy karboksylowe, Zintegrowana Platforma Edukacyjna, https://zpe.gov.pl/a/wyzsze-kwasy-karboksylowe/D2rR5J162 (dostęp 1.02.2023). 

Podoba Ci się ten artykuł?

Tak
Nie

Powiązane tematy:

Zainteresują cię również:

Syndet – właściwości, rodzaje i zastosowanie. Czym różni się od mydła?

Glikol propylenowy – właściwości, zastosowanie, bezpieczeństwo

Wazelina kosmetyczna – czy i kiedy warto po nią sięgnąć?

Skład kosmetyków – lista, która naprawdę ma wielkie znaczenie

Mleczan sodu – co to takiego? Właściwości i zastosowanie

Nanoplastia – sposób na gładkie i proste włosy. Czy warto postawić na nowe technologie?

Trądzik skupiony – objawy, przyczyny, leczenie, pielęgnacja zmian na plecach, pośladkach i twarzy

Len zwyczajny – jakie właściwości pielęgnacyjne skrywa w sobie rodzimy superfood?

Silikony – zastosowanie i rola w kosmetykach. Czy powinnaś się ich obawiać?

Czym jest talk i kiedy go stosować? Czy popularna zasypka pomoże także dorosłym

Parafina – działanie pielęgnacyjne i zdrowotne. Domowe zabiegi z zastosowaniem parafiny

Czym jest nadtlenek wodoru i kiedy go stosować w kosmetyce i medycynie

Przyczyny powstawania plam starczych i skuteczne sposoby na pozbycie się przebarwień

Wyciąg z kasztanowca – skład, właściwości, zastosowanie

Suche łokcie – defekt kosmetyczny czy objaw choroby? Jak się z nimi uporać?

Czym jest plazma na powieki i jak wygląda zabieg na opadającą powiekę? 

Olej abisyński – pochodzenie, właściwości, zastosowanie nie tylko do skóry twarzy

Propanediol w kosmetykach – co to jest? Szkodliwość, działanie w kosmetykach

Peptydy – rodzaje, cena i zastosowanie w kosmetyce i medycynie estetycznej

Alkohol cetylowy, czyli Cetearyl Alcohol w kosmetykach. Jak działa?

Węgiel aktywny – zaskakujące właściwości czarnego złota

Alkohol benzylowy w kosmetykach i lekach. Czy jest szkodliwy?

Modelowanie ust na płasko – jakie przynosi efekty?

Olej marula – doskonała pielęgnacja skóry i włosów prosto z Afryki

×