Odparzenia na stopach – maści, domowe sposoby, metody zapobiegania 

Odparzenia na stopach to bolesna dolegliwość pojawiająca się zwłaszcza latem. Na szczęście można im łatwo zapobiec, a jeśli mimo działań profilaktycznych się pojawią, szybko je wyleczyć. Co zrobić w przypadku odparzeń na stopach, także między palcami u nóg? Jakie stosować maści na odparzenia u dorosłych i jakie są najlepsze domowe sposoby na leczenie odparzeń?

Jak powstają odparzenia na stopach? 

Ogólnie mówiąc, odparzenia to zmiany skórne powstające w wyniku kilku czynników zewnętrznych, takich jak maceracja naskórka (namoczenie go przez pot, mocz lub wodę), otarcie o materiał (np. obuwie lub skarpetkę), ucisk i wysoką temperaturę. Odparzenia na stopach powstają zwykle wtedy, kiedy skóra na stopach (pięty, podeszwy) jest obcierana przez buty, a dodatkowo w miejscu podrażnienia pojawia się wysoka temperatura. Tak często może być latem, zwłaszcza przy noszeniu krytego obuwia (np. podczas górskich wędrówek). Połączenie obtarcia, gorąca i potu sprzyja  odparzeniom na stopach. 

Jak wyglądają odparzenia na stopach? 

Odparzenia objawiają się jako zaczerwienienia o chropowatej powierzchni. Zmieniona przez nie skóra wywołuje swędzenie i pieczenie. Przy odparzeniach stóp często powstają pęcherze. Można je przebić, ale wyłącznie sterylną igłą, po wcześniejszym odkażeniu uszkodzonego naskórka. Odparzenia między palcami u nóg wyglądają jak drobne ranki w postaci pęknięć, którym towarzyszy zaczerwienienie skóry. 

Maści i kremy na odparzenia stóp i inne 

Najskuteczniejsze na odparzenia są maści i kremy z alantoiną lub lanoliną.  

Maść z alantoiną 

Alantoina to substancja uzyskiwana naturalnie (z roślin) lub syntetycznie. Ma właściwości nawilżające, łagodzące i regenerujące. Maści z dodatkiem tej substancji dostępne są bez recepty i umożliwiają szybkie gojenie odparzeń na stopach. Maścią z alantoiną można smarować odparzenia na nogach u niemowląt, starszych dzieci, jak i dorosłych. Kremy i maści z tym składnikiem można kupić bez recepty w aptece, a także w drogeriach. 

Krem z lanoliną 

Skuteczna w walce z odparzeniami na stopach jest także lanolina, chętnie stosowana przez kobiety karmiące piersią. Lanolina chroni skórę, nawilża ją i natłuszcza. Jest głównym składnikiem wielu kremów polecanych na odparzenia u dzieci. ale doskonale sprawdzi się także przy pielęgnacji stóp. Kremy z lanoliną i mocznikiem nawilżają skórę, dzięki czemu zapobiegają pękaniu pięt, zmiękczają i odżywiają skórę na stopach.

Leki na odparzenia 

Przy nasilonych i nieustępujących odparzeniach konieczne może być wdrożenie leczenia sterydowego i przeciwgrzybiczego. Grupy leków, które pomagają na uporczywe odparzenia na stopach, pod pachami czy odparzenia w pachwinach, to: 

• leki przeciwgrzybicze; 
• niesteroidowe leki przeciwzapalne; 
• leki sterydowe (glikokortykosteroidy, w tym hydrokortyzon); 
• leki antyhistaminowe. 

Powyższe leki są dostępne wyłącznie na receptę. 

Domowe sposoby na odparzenia na stopach 

Poza stosowaniem gotowych maści i kremów w walce z odparzeniami na stopach warto sięgnąć do domowych sposobów praktykowanych przez nasze mamy i babcie. Prostym i skutecznym sposobem na odparzenia jest mączka ziemniaczana. Działa tak samo jak talk, ale jest zdrowsza, bo naturalna. Możesz stosować ją tak jak puder, bezpośrednio zasypując miejsca stóp narażone na otarcia, np. pięty i podeszwy stóp. To także świetny sposób na obtarcia ud czy otarcia pachwiny.  

Kolejnym domowym sposobem na odparzenia są okłady z rumianku pospolitego. Przygotujesz je, zalewając saszetkę rumianku (1,5 g) szklanką gorącej wody. W tak przygotowanym, przestudzonym naparze, należy namoczyć gazę i przyłożyć ją do odparzeń na stopach.  

Sposobem zwalczania odparzeń na stopach jest także kąpiel stóp w korze dębowej. Zaparzona saszetka kory wymieszana z ciepłą wodą wystarczy do stworzenia antybakteryjnej, przeciwzapalnej kąpieli. Sprawdzi się też kąpiel z szałwii, która skutecznie zwalcza nagniotki u nóg. Aby ją przygotować, potrzebne są 2 łyżki suszonej szałwii, 2 szklanki wrzącej i miska z ciepłą wodą. 

Co zrobić, aby uniknąć odparzeń stóp? 

Niektóre osoby mają większą skłonność do odparzeń niż inne. Do powstawania odparzeń może przyczyniać się przyjmowanie niektórych leków czy choroby wywołujące nadaktywność gruczołów potowych (także tych na stopach). Na odparzenia pod brzuchem czy odparzenia po biustem często cierpią osoby z dużą nadwagą. Jednak wprowadzając do codziennej pielęgnacji kilka nawyków, można skutecznie ustrzec się przed tymi dolegliwościami.  

Właściwa higiena 

Ryzyko pojawienia się odparzeń stóp można zniwelować dzięki prawidłowej higienie. Największym sprzymierzeńcem odparzeń jest wilgotna skóra – zarówno kiedy źródłem wilgoci jest pot, jak i woda gromadząca się w zakamarkach ciała po kąpieli. Aby uniknąć odparzeń na stopach, należy dbać o odpowiednią higienę m.in. przez wystarczająco częste mycie nóg, szczególnie latem, kiedy wysokie temperatury sprzyjają poceniu. Po umyciu należy dokładnie, a jednocześnie delikatnie, osuszyć skórę, poklepując ją ręcznikiem. Jeśli odparzenia nawracają, dobrze jest w codziennej pielęgnacji zastąpić zwykłe mydło syndetem. Syndet jest delikatniejszy dla skóry od mydła i jej nie wysusza. 

Dokładne oczyszczanie skóry i staranne wycieranie do sucha ważne jest nie tylko w przypadku odparzeń u dorosłych, ale też odparzeń u niemowląt. Odparzenia pieluszkowe to najpowszechniejsze odparzenia u noworodków. Jednak u dzieci mogą wystąpić także odparzenia stóp. 

Obuwie z naturalnych tkanin 

Do powstawania odparzeń przyczynia się pot gromadzący się w zakamarkach ciała, a tym samym – przegrzanie. Odparzone pachwiny, odparzenia pod piersiami czy odparzenia pod pachami najczęściej powstają wtedy, kiedy skóra narażona jest na kontakt ze sztuczną, nieprzewiewną tkaniną. Podobnie jest z odparzeniami na stopach.

Niskiej jakości skarpetki z syntetycznych tkanin w połączeniu z nieprzewiewnym obuwiem często powodują odparzenia. Kupując skarpety, sprawdzaj skład produktu – im mniejszy procentowo dodatek poliestru, tym zdrowiej dla stóp. Najlepsze do uniknięcia odparzeń na stopach są buty kryte wykonane z naturalnej skóry, a jeśli ze skóry sztucznej – to tylko tej wysokiej jakości. Niestety, modne modele obuwia jak baletki, klapki czy sandałki wykonane z plastiku (np. z materiału pozyskanego z recyklingu) także mogą przyczyniać się do powstania odparzeń palców u nóg w miejscu styku skóry ze sztucznym materiałem. Przyczyną odparzeń stópek u młodszych i starszych dzieci najczęściej jest za ciasne obuwie lub sztuczny materiał, z którego wykonane są buciki.

Źródła: 

1. Arct, J., & Depta, P. (2016). Alantoina – działanie i wykorzystanie kosmetyczne. Polish Journal of Cosmetology, 19(1), 12-17. 
2. Szymańska E., Alantoina – właściwości gojące i przeciwzapalne, „Pediatria i Medycyna Rodzinna” 2012, 8 (1), s. 73‐77.