Świece sojowe – jak zrobić, z czego są wykonane, dlaczego warto korzystać?

Zapalone świece umilają długie jesienne i zimowe wieczory. Niestety te wykonane z parafiny wywierają niekorzystny wpływ na zdrowie. Stąd rosnąca popularność produktów wykonanych na bazie wosków roślinnych. Świece sojowe nie są szkodliwe dla organizmu, a przy tym działają relaksująco. Możesz kupić je w sklepie lub wykonać samodzielnie. 

Świeca sojowa a parafinowa – czym się różnią?

Świece parafinowe zaczęły być produkowane w tym samym czasie, co świece stearynowe, a więc w połowie XIX w. Surowcem niezbędnym do wytworzenia tego rodzaju wosku są przeróbki ropy naftowej. Wraz z upływem czasu do parafiny zaczęto dodawać stearynę, aż wreszcie woski syntetyczne.

Choć jest to surowiec niedrogi, to coraz częściej producenci świec poszukują dla niego alternatywny, mając świadomość, że ropa naftowa jest źródłem wyczerpywalnym. 

Zapalona świeca parafinowa emituje substancje zanieczyszczające powietrze. Mogą to być poza sadzą i parą metali ciężkich:

• tlenki (węgla i azotu),
• dwutlenek siarki,
• toluen,
• ksylen,
• kwas octowy,
• formaldehyd,
• styren,
• tetrahydrofuran,
• węglowodory alifatyczne.

Już po zaledwie jednej godzinie przebywania w źle wentylowanym pomieszczeniu, w którym zapalona jest świeca parafinowa, znacząco pogarsza się jakość wdychanego powietrza. Ma to niekorzystny wpływ na kondycję m.in. układu krwionośnego czy oddechowego.

Naturalne woski roślinne (w tym wosk sojowy do świec) zaczęto produkować dopiero w latach 90. XX w., kiedy Amerykanin Michael Richards rozpoczął poszukiwania naturalnych alternatyw dla produktów z parafiny. Początkowo świece sojowe stanowiły mieszaninę oleju z ziaren soi i wosku pszczelego z dodatkiem aromatu migdałowego. Te pozbawione dodatków pszczelich pojawiły się na rynku dopiero w 1996 r.

Świece sojowe wytwarzane są w procesie uwodornienia oleju roślinnego, pochodzącego z ziaren soi. Dodawane są do nich substancje, które wpływają na zapach, kolor, trwałość i właściwości palne. W większości przypadków nie emitują szkodliwych substancji, które mogłoby niekorzystnie wpływać na ludzki organizm. To właśnie dlatego wykorzystuje się je podczas masaży relaksacyjnych. Warunkiem jednak jest, by była to świeca wykonana w 100 proc. z oleju roślinnego (bez dodatku parafiny), z knotem pozbawionym ołowianego rdzenia i z nietoksycznymi olejkami eterycznymi.

Świeczki sojowe – z czego się składają?

Poza woskiem roślinnym, w świeczkach sojowych znajdują się: knot i olejki zapachowe. Warto zwrócić uwagę na ich skład, ponieważ podczas palenia się świecy mogą emitować szkodliwe dla zdrowia substancje.

Knot do świec może być pleciony (bawełniane lub z włókna konopnego), drewniany albo z rdzeniem usztywniającym. To właśnie ów rdzeń powinien wzbudzić twoją czujność. Wykonany może być z papieru i wówczas nie stanowi zagrożenia. Niekiedy jednak jest metalowy (z cynku, cyny lub ołowiu).

Obecnie obowiązujące przepisy zakazują stosowania ołowiu. Niestety produkty sprowadzane z Chin wciąż mają knoty z rdzeniem wykonanym z tego metalu. Wdychane opary sprawiają, że pierwiastek kumuluje się w tkankach organizmu, doprowadzając do nieprawidłowości hematopoezy (wytwarzanie komórek krwi), układów: nerwowego, pokarmowego i krwionośnego oraz pracy nerek.

Również olejki eteryczne dodane do świecy sojowych nie zawsze są bezpieczne dla zdrowia. Podczas spalania mogą uwalniać szkodliwe substancje. Warto również pamiętać, że bardzo często do utwardzenia świec naturalnych wykorzystywany jest kwas stearynowy. Nie można wówczas powiedzieć o takim produkcie, że jego skład jest w 100 proc. pochodzenia naturalnego.

Jak zrobić świece sojowe?

Nie wiesz jak zrobić świeczkę sojową, a marzysz o tym, by przygotować ją dla siebie lub bliskiej osoby. Wbrew pozorom nie jest to skomplikowane zadanie. Przed rozpoczęciem pracy możesz kupić gotowy zestaw do robienia świec sojowych, za który zapłacisz nie więcej niż 100 zł. Zestaw powinien zawierać:

• wosk sojowy,
• knot,
• formy do świec (najczęściej są to metalowe puszki),
• olejki zapachowe do świec,
• łyżeczkę do mieszania.

Jak samemu zrobić świecę sojową, mając wszystkie niezbędne składniki?

1. Przygotuj naczynie i umieść w nim wosk. Nie powinno być go przed rozpuszczeniem mniej niż trzy czwarte metalowej formy.
2. Rozpuścić wosk w kąpieli wodnej.
3. Dodaj olejek zapachowy i wymieszaj łyżeczką. Ile olejku eterycznego dodać do świecy? Zwykle nie powinna być to ilość przekraczająca 8 – 10 proc. objętości metalowej formy.
4. Zamocz końcówkę knota w wosku i przyklej do dna formy. Dzięki temu podczas przelewania wosku łatwiej będzie ci utrzymać go w prawidłowej pozycji.
5. Przypnij końcówkę knota klamerką do patyczka, który położysz na formie. Dzięki temu nie zmieni pozycji podczas stygnięcia masy. Jeśli mimo to będziesz małą trudność z umieszczeniem knota plecionego – zrób świecę z drewnianym knotem, który jest znacznie bardziej stabilny.

Dlaczego warto zapalać świeczkę sojową?

Świece sojowe, pozbawione dodatków w postaci parafiny, uznawane są za produkt o właściwościach terapeutycznych. To m.in. dlatego wykorzystywane są jako świece do masażu. Nie emitują bowiem dymu czy sadzy, które mogłyby negatywnie wpłynąć na relaksację. Warto po nie sięgnąć także, mając na względzie dobro środowiska. Wosk roślinny jest bowiem biodegradowalny. Ponadto jest produkowany z ziaren soi, a nie z ropy naftowej, która jest nieodnawialnym źródłem. Wosk sojowy zaczyna się topić w niższej temperaturze niż stearyna czy parafiny, dlatego ryzyko poparzenia jest znacznie mniejsze. Co ciekawe, nawet jeśli świeczka wywróci się i rozleje, wyczyszczenie plam nie stanowi problemu, czego niestety nie można powiedzieć o tradycyjnych świeczkach.

To także rozwiązanie ekonomiczne, ponieważ świeczka sojowa może palić się nawet o połowę czasu dłużej niż ta, wykonana z parafiny.

Źródło:

1. J. Guziałowska-Tic, Charakterystyka surowców do produkcji świec i zniczy oraz ich wpływ na środowisko, Chemik, 2013, t. 67, nr 10, s. 1027–1034.
2. R. Oleniacz, A. Idzik, Emisja zanieczyszczeń gazowych z palenia świec i kadzidełek oraz jej potencjalny wpływ na jakość powietrza wewnętrznego, Aktualne problemy w inżynierii i ochronie atmosfery, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2018, s. 154–165.
3. M. Zawadzki, R. Poręba, P. Gać, Mechanizmy i skutki toksycznego oddziaływania ołowiu na układ krążenia, Medycyna Pracy, 2006, nr 57 (6), s. 543–549.
4. Parafiny, Świece, Znicze: Nadchodzi czas „zielonych” świec, Wydawnictwo Aknet, Kraków 2008.