Szyna relaksacyjna – rodzaje i wskazania do noszenia

Szynę relaksacyjną stosuje się przy chorobach skroniowo-żuchwowych. Ta przezroczysta nakładka na zęby, jak sama jej nazwa wskazuje, ma za zadanie rozluźnić uścisk szczęki, przynosząc ulgę i odpoczynek zębom. Polecana jest także w przypadku leczenia ortodontycznego. Jakie są rodzaje? Jakie efekty przynosi szyna relaksacyjna? Gdzie ją kupić i jak o nią dbać?

Co to jest szyna relaksacyjna?

Szyna relaksacyjna to rodzaj szyny stomatologicznej, która nazywana jest także stabilizacyjną.  Szyna na zęby to niepozorna przezroczysta nakładka, która potrafi jednak przynieść ulgę w wielu schorzeniach, a także wspomóc diagnozowanie dolegliwości.

Szyna relaksacyjna zapewnia stabilną pozycję żuchwy, dzięki czemu zapobiega zgrzytaniu zębami głównie w nocy. Jest ona często stosowana jako sposób na utrzymanie efektów leczenia ortodontycznego, utrzymuje bowiem zęby w nowej, prawidłowej pozycji. To właśnie od przeznaczenia uzależniony jest czas noszenia szyny – może on wynosić od roku do nawet kilku lat.

Szyna relaksacyjna – wskazania

Podstawowym wskazaniem do stosowania szyny jest bruksizm. Bruksizm to nawykowa, niekontrolowana aktywność mięśni żucia. Może on przybrać postać intensywnego i częstego napięcia mięśni żucia lub zaciskania zębów i zgrzytania nimi. Dzieli się on na:

• bruksizm w czasie snu,
• bruksizm w stanie czuwania.

Podstawowymi czynnikami, które wpływają na jego wystąpienie są urazy zgryzowe, wady zgryzu, czynniki genetyczne, a także stres lub strach.

Osoby, które cierpią na tę chorobę dodatkowo narażone są na dokuczliwy ból głowy, bezsenność, bóle kręgosłupa oraz szczęki. Często może być on również powodem przedwczesnego wypadania zębów. Bruksizm jako choroba psychomatyczna, powinien być leczony. Czasem wystarczy pozbycie się nadmiaru stresu, w przypadku bruksizmu dziennego pacjent musi nauczyć się kontrolować nadmierne napinanie mięśni i zaciskanie zębów, zaś w przypadku bruksizmu w czasie snu sposobem jest stosowanie szyny na zęby na noc.

Szyna relaksacyjna zakładana na czas snu zapobiega zgrzytaniu zębami. Tym samym zapobiega ścieraniu i niszczeniu zębów, rozluźnia mięśnie żucia i odciąża stawy skroniowo-żuchwowe. Poprawa jakości snu i wyeliminowanie bólu to wyraźnie odczuwalne efekty stosowania nakładek.

Warto zauważyć, że problem niekontrolowanego zgrzytania zębami może pojawić się także u dzieci. Często spowodowany jest on jednak nie tyle bruksizmem, ile wadami zgryzu, zmianami w jamie ustnej lub infekcjami. Jeżeli jednak zostanie zdiagnozowany bruksizm – nie ma przeciwwskazań do zastosowania szyny relaksacyjnej dla dzieci.

Rodzaje relaksacyjnych szyn na zęby

Szyny relaksacyjne dzielą się na dwa zasadnicze rodzaje:

1. szyna relaksacyjna miękka,
2. szyna relaksacyjna twarda.

Zastanawiasz się, czym jest szyna relaksacyjna w aptece lub nakładka dostępna w sklepie medycznym? To właśnie szyna miękka, która jest gotowym produktem, nie dopasowywanym indywidualnie do twoich zębów. Jak ją stosować? Zanurz szynę w wodzie, włóż do ust i zaciśnij zęby. Z czasem nakładka stwardnieje i wówczas należy ją wyjąć. Opinie o szynach relaksacyjnych miękkich nie są jednak zbyt pochlebne. Stomatolodzy podkreślają, że nie są one tak twarde, jak być powinny, aby wywołać pożądany efekt. Co więcej, łatwo je przegryźć, przez co możesz wyrządzić sobie nimi więcej szkody niż pożytku.

W tym miejscu warto wspomnieć także o szynach silikonowych, które podobnie jak miękkie szyny relaksacyjne znajdziesz w aptekach i sklepach medycznych. Są to jednak gotowe nakładki, które stosuje się jako formę aparatu ortodontycznego. Przez kontrolowany nacisk mają one prostować zęby, jednak podobnie jak w przypadku nakładek relaksacyjnych miękkich, nie są polecane przez stomatologów i ortodontów.

Szyna relaksacyjna twarda wykonywana jest przez stomatologa i technika dentystycznego. Jej wykonanie poprzedza pobranie wycisku zębów wraz z tzw. rejestrem zwarcia, czyli określeniem wzajemnej pozycji statycznej i dynamicznej żuchwy oraz szczęk, w której górne i dolne zęby kontaktują się ze sobą. Na kolejnej wizycie otrzymasz gotową szynę, którą możesz zabrać do domu i używać zgodnie z zaleceniami lekarza. Akrylowe szyny relaksacyjne – to z tego materiału wykonuje się bowiem szyny twarde – uznawane są za niezwykle odporne na ścieranie.

Szyna Michigan

Szyna relaksacyjna Michigan to rodzaj szyny stabilizującej, która jest jednocześnie relaksacyjnym aparatem nagryzowym. Jej zadaniem jest ustalenie pozycji żuchwy w położeniu centralnym. Czym charakteryzuje się szyna Michigan? Wykonana jest ona z tworzywa akrylowego polimeryzowanego na gorąco i pokrywa wszystkie zęby szczęki. Posiada ona płaskie powierzchnie okluzyjne oraz strome powierzchnie na kłach. Dzięki temu nie jest możliwy kontakt po stronie balansującej oraz prowadzenie zębów przednich.

Szyna Michigan musi posiadać dokładny kształt i być indywidualnie dopasowana do pacjenta. Dlatego przygotowywana jest w gabinecie stomatologicznym.

Jak czyścić szynę relaksacyjną?

Szyna relaksacyjna na zęby jest stosunkowo łatwa w użytkowaniu i utrzymaniu czystości. Nakłada się ją na ogół na zęby na noc, nie przeszkadza ona zatem w funkcjonowaniu, a jednocześnie wówczas spełnia swoje podstawowe zadanie. Jak dbać o higienę nakładek? Pamiętaj, aby zawsze po ich zastosowaniu umyć je dokładnie przy pomocy miękkiej szczoteczki, używając pasty do zębów. Do jej czyszczenia nie są zatem potrzebne żadne specjalistyczne preparaty. Najlepiej przechowywać szynę w dedykowanym jej pudełku – pozwoli to zachować ją w czystości i jednocześnie uchroni przed ewentualnym zniszczeniem.

Jaka jest cena i gdzie kupić szynę relaksacyjną?

Miękkie szyny relaksacyjne możesz kupić w aptece lub specjalistycznych sklepach medycznych – stomatologiczno-ortodontycznych, a nawet w sklepach internetowych. Pamiętaj jednak, że najlepsze rezultaty osiągniesz stosując szynę wykonaną u stomatologa.

Jaka jest cena nakładek? Cena nakładki relaksacyjnej na zęby miękkiej, którą znajdziesz w internecie to koszt kilkudziesięciu złotych. Szyna relaksacyjna w aptece lub sklepie medycznym to wydatek rzędu 300 zł. Cena szyny relaksacyjnej twardej u stomatologa wynosi od 600 do 800 zł.

Źródła:

1. O. Gruca, R. Rój, M. Gryndys, P. Foryś, J. Juszczyk, K. Haponik, J. Kasperski, Bruksizm – przyczyny, diagnostyka, leczenie, Twój Przegląd Stomatologiczny, 2018/12.
2. B. Stós, M. Pihut, A. Gala, Szyny okluzyjne stosowane powszechnie w protetycznej rehabilitacji zaburzeń czynnościowych narządu żucia, Poradnik Stomatologiczny 2014/3.
3. Relaksacyjna szyna zgryzowa. Raport w sprawie oceny świadczenia opieki zdrowotnej.