Arbutyna – działanie i zastosowanie w kosmetykach. Czy skutecznie zastąpi inne rozjaśniacze?

Arbutyna to substancja o właściwościach rozjaśniających, którą można znaleźć w m.in. w kremach, serach i mleczkach kosmetycznych. Choć nie jest tak popularna, jak witamina C czy kwasy AHA i BHA, doskonale sprawdza się w redukcji przebarwień, wyrównywaniu kolorytu skóry oraz pełnieniu funkcji naturalnego filtra UV. Arbutyna polecana jest osobom z cerą problematyczną, trądzikiem, poszarzałą skórą i hiperpigmentacjami. Jakie jeszcze działanie przypisywane jest arbutynie i czy ten związek jest w pełni bezpieczny?
Co to jest arbutyna?
Arbutyna (4-Hydroksyfenylo-alfa-d-glukopiranozyd) to związek chemiczny, który naturalnie występuje przede wszystkim w mącznicy lekarskiej – roślinie objętej ścisłą ochroną gatunkową oraz liściach bergeni Bergenia crassifolia i Bergenia cordifolia – byliny z rodziny skalnicowatych. Substancję pozyskuje się również z liści borówki brusznicy, gruszy, wrzosu, kaliny, ziela majeranku i lebiodki i innych roślin. Na zawartość arbutyny ma wpływ nie tylko gatunek rośliny, ale i jej wiek oraz pora roku. Arbutyna należy do glikozydów fenolowych, składa się z D-glukozy i hydrochinonu i ma postać białego proszku. Choć budowę chemiczną i działanie arbutyny opisano dopiero 1891 roku, substancję tę wykorzystywano do celów terapeutycznych znacznie wcześniej.
Arbutyna – działanie
W japońskiej medycynie tradycyjnej pochodzącą z mącznicy lekarskiej arbutynę używano jako środek rozjaśniający skórę. Dziś przemysł kosmetyczny również wykorzystuje właściwości rozjaśniające arbutyny i tworzy przy jej użyciu środki pielęgnacyjne dla osób z przebarwieniami. W INCI (ang. International Nomenclature of Cosmetic Ingredients) arbutynę znajdziemy pod nazwą arbutin.
Efekt wybielający arbutyny związany jest z procesem inhibicji enzymu tyrozynazy i DOPA (3-(3,4-dihydroksyfenylo)-alaniny), która prowadzi do zahamowania syntezy melaniny, czyli barwnika skóry. Ponadto arbutyna działa:
- przeciwzapalnie,
- antyoksydacyjnie,
- depigmentacyjnie,
- przeciwbakteryjnie.
Dzięki wymienionym właściwościom arbutyna znalazła zastosowanie w leczeniu trądziku, hiperpigmentacji oraz w profilaktyce przebarwień. Poleca się ją osobom z przebarwieniami posłonecznymi, hormonalnymi, polekowymi, potrądzikowymi, alergicznymi oraz tymi powstałych po zabiegach medycznych i stosowaniu nieodpowiednich kosmetyków. Arbutyna redukuje drobne plamy, wyrównuje koloryt skóry i wspiera normalizację skóry tłustej i mieszanej. Jako naturalny filtr arbutyna ogranicza fotostarzenie się skóry poprzez zatrzymywanie promieniowania UV, jednakże jej działanie w tym zakresie jest niewielkie i związek ten nie zapewnia ochrony na wysokim poziomie.
Arbutyna w kosmetykach
W kosmetologii arbutynę wykorzystuje się przede wszystkim ze względu na właściwości rozjaśniające. Arbutyna trafia do preparatów jako czysty związek lub wyciąg roślinny. Forma beta arbutyny pozyskiwana jest z nadziemnych części roślin, natomiast forma alfa uzyskiwana jest w sposób syntetyczny.
Arbutyna to związek chemiczny, który najczęściej występuje w kosmetykach o działaniu rozjaśniającym i wybielającym. Na sklepowych półkach znajdziemy:
- rozjaśniający krem z arbutyną,
- krem ochronny z SPF;
- serum z alfa arbutyną i kwasem hialuronowym;
- żel do mycia twarzy z arbutyną;
- balsam do ciała z arbutyną;
- rozjaśniającą maskę z arbutyną.
Jak stosować arbutynę? Pierwsze rezultaty widoczne są po kilku tygodniach regularnego stosowania preparatu zgodnie z zaleceniami producenta. Lepsze efekty można uzyskać, stosując preparaty zawierające substancje działające synergistycznie. Należą do nich związki o działaniu złuszczającym: witamina C, kwasy (kwas kojowy, fitowy, alfa-liponowy), niacynamid.
Czy arbutyna jest bezpieczna?
Dzięki odpowiednim regulacjom arbutyna dodawana jest do kosmetyków w ściśle określonych warunkach, dzięki czemu preparaty są bezpieczne. Zgodnie z informacjami opracowanymi przez Komitet Naukowy ds. Bezpieczeństwa Konsumentów stężenie alfa-arbutyny w kosmetykach do twarzy nie powinno przekraczać 2%, natomiast w balsamach do ciała stężenie może wynosić do 0,5%. W przypadku beta-arbutyny stężenie substancji w kremach do twarzy nie może przekraczać 7%. Ponadto preparaty muszą zawierać pH nie większe niż 7, gdyż w niższym pH arbutyna ulega rozpadowi do hydrochinonu, który jest zakazany w kosmetykach.
Warto pamiętać o tym, że arbutyna zaliczana jest do potencjalnych alergenów. Nie zaleca się stosowania jej w czasie ciąży i karmienia piersią. Podczas nakładania należy unikać kontaktu preparatu z oczami i przechowywać kosmetyk z dala od słońca i wilgoci.
Źródła:
- Malwina Zasada, “Substancje biologicznie czynne stosowane w rozjaśnianiu hiperpigmentacji skóry”, 5 / 2016 / vol. 5, Kosmetologia Estetyczna.
- Scientific Committee on Consumer Safety SCCS, “OPINION 17 on the safety of alpha-arbutin and 18 beta-arbutin in cosmetic products”, SCCS/1642/22.
Polecamy

Jedna z bliźniaczek przez 20 lat stosowała botoks, druga nie. Tak różnią się ich twarze

To sekret długowieczności, który działa od środka. Twoja skóra ci podziękuje

„To, co widzimy na skórze, to wierzchołek góry lodowej”. O wyzwaniach psychodermatologii mówi dr Maja Czerwińska-Rogowska

Skinimalism: prostota pielęgnacji zamiast skomplikowanej rutyny
się ten artykuł?