Czy probiotyki w kosmetykach działają? Jaki wpływ mają na skórę?

O tym, że probiotyki korzystnie wpływają na biotę bakteryjną jelit i odporność organizmu, wie większość nas. Jednak obecność probiotyków w kosmetykach wciąż zaskakuje. Czy stosowane od zewnątrz korzystnie wpływają na naszą skórę?

O skórze słów kilka

Prawidłowe funkcjonowanie skóry, będącej największym organem człowieka, to skomplikowana sprawa. Skóra stanowi barierę ciała i chroni je przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych – np. zanieczyszczeniami czy smogiem. Z drugiej strony zasiedlona jest przez mikroorganizmy, które stanowią jej naturalną mikroflorę. Na skórze znajdują się miliony mikroorganizmów – zarówno tych o korzystnym działaniu, jak i szkodliwych drobnoustrojów patogennych. Dbanie o prawidłowy mikrobiom skóry jest niezwykle istotne, a kluczową rolę ogrywa zachowanie równowagi pomiędzy tymi dwoma grupami. Jak to zrobić?

Dobry mikrobiom – skąd go wziąć?

Prawidłowy mikrobiom najlepiej nabywać z natury. Jednak mieszkając w dużym mieście, trudno przebywać w naturalnym środowisku. Większość dnia spędzamy w biurze, przed komputerem, w klimatyzowanych pomieszczeniach, co przyczynia się do zaburzenia dobrego  mikrobiomu skóry. Przerwanie ciągłości skóry czy stosowanie inwazyjnych procedur medycznych leży u podstaw rozwoju zakażeń, w których czynnikami etiologicznymi są zazwyczaj drobnoustroje wchodzące w skład mikrobiomu powłok skórnych. Kiedy równowaga drobnoustrojów zasiedlających skórę zostanie zaburzona, dochodzi do nadmiernego rozrostu patogenów na powierzchni skóry, a tym samym do powstania podrażnień, niedoskonałości czy stanów zapalnych.

Czym są probiotyki?

Do mikroorganizmów wywołujących korzystne efekty dla funkcjonowania organizmu zaliczamy bakterie posiadające właściwości probiotyczne, czyli probiotyki. Według definicji FAO/WHO probiotyki to żywe drobnoustroje, które podane w odpowiedniej ilości wywierają korzystny wpływ na zdrowie gospodarza. Źródłem bakterii probiotycznych są przede wszystkim fermentowane produkty mleczne, np. kefir, maślanka, jogurty probiotyczne. Doskonałe warunki do rozwoju dobroczynnych bakterii zapewniają kiszonki – kiszone ogórki czy kapusta. I choć działanie probiotyków kojarzone jest z produktami spożywczymi, to coraz więcej i częściej mówi się o pozytywnym wpływie, jakie dobroczynne bakterie mogą mieć dla naszej skóry od zewnętrz.

Probiotyki w kosmetykach – właściwości

Od kilku lat na półkach sklepowych możemy znaleźć kosmetyki z probiotykami, które najczęściej w swoim składzie zawierają następujące szczepy:

• Lactobacillus acidophilus,
• Lactoccocus lactis,
• Bacillus subtilis,
• Lactobacillus helvetius,
• Lactobacillus plantarum,
• Bifidobacterium breve,
• Lactobacillus bulgaricus,
• Lactobacillus casei,
• Bifidobacterium longum reuter.

Doniesienia naukowe potwierdzają działanie ochronne bakterii probiotycznych na skórę – poprzez regulację immunologiczną komórek i cytokin prozapalnych.

Kosmetyki probiotyczne mają na celu ochronę skóry przed szkodliwym działaniem czynników środowiska – latem chronią przed promieniami słonecznymi i łagodzą skutki poparzeń. Probiotyki zapewniają korzyści zdrowotne poprzez zwalczanie patogenów i homeostazy mikrobiomu skóry. Hamują rozwój bakterii powodującej trądzik i zwalczają zmiany przez nią spowodowane. Mechanizm działania probiotyków skutecznie przyczynia się do utrzymania prawidłowego pH, które powinno mieścić się w przedziale 4,5-5,0.

Kosmetyki z probiotykami zmniejszają stres oksydacyjny komórek, łagodzą działanie wolnych rodników na poziomie komórkowym, dzięki czemu spowalniają proces starzenia się skóry. Ponadto ich stosowanie przynosi szereg innych korzyści:

• uelastyczniają, nawilżają i zmiękczają skórę
• poprawiają ogólną kondycję skóry
• sprzyjają szybszej regeneracji, dlatego też polecane są po zabiegach złuszczających.

Kosmetyki z probiotykami

Aby wspomóc namnażanie dobrych bakterii na skórze, odżywić ją i ochronić, warto więc sięgnąć po produkty zawierające probiotyki.  Dobroczynne drobnoustroje znajdziemy w kosmetykach przeznaczonych przede wszystkim do pielęgnacji skóry z problemami – trądzik, atopowe zapalenie skóry, łuszczyca, ale także kremach przeciwzmarszczkowych, nawilżających, po opalaniu, a nawet płynach miceralnych i w preparatach do higieny intymnej. Są składnikiem produktów stosowanych po inwazyjnych zabiegach kosmetologicznych. Wiele kosmetyków z dobrym bakteriami przeznaczonych jest dla dzieci – zarówno do codziennej pielęgnacji, jak i w przypadku problemów z pieluszkowym zapaleniem skóry.

Należy jednak pamiętać, że producenci oferują nam zarówno kosmetyki z probiotykami i prebiotykami. Co je różni? Te pierwsze zawierają w swoim składzie bakterie probiotyczne, z kolei drugie – dostarczają skórze pożywienia dla dobrych bakterii i stymulują ich wzrost.

Bibliografia:

1. Markowiak P., Śliżewska K. Effects of Probiotics, Prebiotics, and Synbiotics on Human Health. Nutrients 2017, 9(9): 1021
2. Lee D, Huh C, Ra J i wsp. Clinical evidence of effects of Lactobacillus plantarum HY7714 on skin aging: A randomized, double blind, placebo-controlled study. J Microbiol Biotechnol 2015; 25(12):2160-8