Gencjana – na ospę, na włosy, na afty. Jakie są zalety i wady gencjany?

Gencjana, fiolet goryczki, fiolet gencjany, a nawet fiolet paryski – to wszystko nazwy tego samego środka. Gencjana znana jest jako preparat pomagający uporać się ze świądem krostek podczas ospy. Działa bakteriobójczo. Jakie jeszcze są zalety i wady gencjany? I jak zmyć fiolet gencjany?

Gencjana na ospę

Gencjana, czyli fiolet goryczki, dziś jest trochę zapomniana. Jeszcze kilka lat temu obowiązkowo stosowano gencjanę na ospę. Charakterystyczne, trudne do zmycia fioletowe ślady, zdradzały, kto ostatnio przeszedł tzw. wiatrówkę.

Gencjanę wyprodukowano w XIX wieku we Francji. Stąd jej piękne określenie – Violet de Paris.
Współcześnie wiele osób sięga po innego rodzaju środki np. specjalne pianki. Jednak gencjana nadal ma swoich zwolenników. W czym tkwi tajemnica działania fioletu gencjany?

– Gencjana działa na bakterie Gram-dodatnie i niektóre grzyby, np. Candida albicans. Stosowana in vitro hamuje wzrost Pseudomonas który jest bakterią Gram-ujemną. Działanie in vivo wykazuje na gronkowce złociste oporne na metycylinę – informuje mgr pielęgniarstwa Agata Białas.

Gencjana działa antyseptycznie. Osusza wykwity na skórze. Zapobiega rozwojowi bakterii i drożdżaków. To bardzo ważne w przypadku zachorowania na ospę. Bakteryjne nadkażenie charakterystycznych krostek może spowodować poważne zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia. Skutkiem może być nawet zabójcza sepsa. Gencjana w czasie ospy może działać zbawiennie, zmniejszając dolegliwości.

– Gencjana działa przeciwbakteryjnie, przeciwgrzybiczo. Używa się do dezynfekcji powierzchownych uszkodzeń błon śluzowych i skóry, głównie do odkażania przy stanach zapalnych skóry – wyjaśnia Agata Szalewska, dietetyk kliniczno-sportowy.

Wbrew pozorom to środek, po który można i warto sięgać nie tylko podczas ospy czy półpaśca. Podpowiadamy, jak, gdzie i kiedy można zastosować gencjanę.

Gencjana na włosy, na afty, na poranione brodawki

Gencjana dostępna jest w aptekach bez recepty. Cena to już ok. 6 zł. Dostępny preparat to roztwór gencjany 1 lub 2 proc. Roztwór przyrządza się na dwa sposoby. Dlatego możemy spotkać gencjanę na alkoholu albo gencjanę na wodzie. Ta druga mieszanka jest bezpieczniejsza, bo nie działa drażniąco na błony śluzowe.

• Gencjana doskonale sprawdza się w leczeniu ran. Dezynfekuje i oczyszcza. To uniwersalny preparat antyseptyczny.
• Gencjana na włosy – jeśli obawiasz się brzydkich zażółceń siwizny lub blond fryzury, sięgnij po gencjanę. Już parę kropli nada włosom zimny odcień. Jednak osuszające właściwości gencjany mogą uszkadzać włosy. Po zabiegu z użyciem gencjany należy intensywnie nawilżać i odżywiać włosy.
• Gencjana na afty – stosowanie gencjany wewnątrz jamy ustnej budzi kontrowersje. Wynika to z faktu, że gencjanę można spotkać w postaci roztworu alkoholowego lub wodnego. Tylko gencjana na wodzie może być stosowana na afty wewnątrz jamy ustnej. Dotyczy to również ciężkiego przebiegu ospy, podczas którego krostki są nawet wewnątrz jamy ustnej i na języku.
• Gencjana na sutki – Kobiety karmiące piersią i cierpiące z powodu poranionych i podrażnionych brodawek sutkowych, również mogą doraźnie ratować się gencjaną. Przyspieszy ona proces gojenia, jeśli przyłożymy wacik nasączony gencjaną do bolącego sutka.

Gencjana a woda utleniona, rivanol, jodyna i octanisept

Gencjana wypada korzystnie na tle innych popularnych środków antyseptycznych. Wiele osób zadaje sobie pytanie – woda utleniona czy gencjana? Uważa się, że skuteczność wody utlenionej jest co najmniej przereklamowana. Wykazano, że działa żrąco na tkanki. Jednak wbrew pozorom, wcale nie jest mocnym środkiem przeciwbakteryjnym.

Z kolei popularny octanisept może uczulać. Ze względu na zawartość fenoksyetanolu należy zachować ostrożność w dawkowaniu. Roztwór gencjany „wygrywa” również z rivanolem, który może stawać się pożywką dla bakterii. Rivanol może zwiększyć też ryzyko poronienia.

Z kolei jodyna działa grzybobójczo, bakteriobójczo i wirusobójczo, ale nie można stosować jej na uszkodzoną skórę. Stosując gencjanę, pamiętajmy, że jak każdy środek, może ona powodować podrażnienia i reakcje alergiczne. U osób wrażliwych należy zaprzestać stosowania.

Jak zmyć gencjanę?

Choć gencjana ma wiele zalet, ma również pewien dość istotny minus. Barwi skórę na charakterystyczny odcień. Aplikując gencjanę lepiej założyć rękawiczki. Jednak jej ślady zostaną na miejscach chorobowo zmienionych, które były odkażane gencjaną. Jak zmyć fiolet gencjany?

• Sok z cytryny może rozjaśnić przebarwienia (uważaj jednak, żeby nie podrażnić nim skóry)
• Mleczko do demakijażu działa bezpiecznie i skutecznie
• Niektórzy sugerują przemywanie zabarwionych miejsc wacikiem nasączonym octem jabłkowym (mieszanka w proporcji 2 części wody – 1 część octu)

Jeśli podane sposoby nie przekonują cię lub obawiasz się ich skutków ubocznych czy dodatkowych podrażnień, po prostu uzbrój się w cierpliwość. Po ok. 3 tygodniach zwyczajnej higieny ślady znikną.