Czym jest masaż shiatsu? Zastosowanie i przeciwwskazania

Masaż shiatsu to wywodząca się z Azji technika masażu, która podobnie jak akupresura polega na uciskaniu punktów energetycznych na ciele. Gdzie w fizjoterapii wykorzystuje się shiatsu? Jakie są wskazania i przeciwwskazania? Jak wykonać masaż shiatsu w domu?

Masaż shiatsu – co to jest? 

Masaż shiatsu (inaczej Zen Shiatsu) to japoński masaż, który polega na uciskaniu punktów meridianowych (meridian), czyli punktów akupunkturowych. Meridiana to pojęcie z medycyny chińskiej oznaczające szlaki energetyczne na ciele, których ucisk powoduje przepływ energii Qi. Według założeń medycyny z Azji, przepływ energii w meridianach ma wpływ na określone narządy wewnętrzne, takie jak wątroba, jelita, płuca, serce, żołądek, nerki, trzustka. 

Podczas zabiegu terapeuta uciska punkty na całym ciele, wykorzystując do tego swoje palce, dłonie, łokcie, kolana i stopy. Do tego masażu nie stosuje się olejków. Shiatsu najczęściej obejmuje: 

• plecy; 
• kark i ramiona; 
• brzuch; 
• dłonie; 
• nogi i stopy; 
• głowę. 

Warto wiedzieć, że masaż shiatsu na brzuchu wzmaga ruch jelit, tym samym usprawnia proces trawienia i niweluje zaparcia. Z kolei masaż shiatsu twarzy nie tylko relaksuje, ale też poprawia wygląd cery, rozjaśniając ją i wygładzając zmarszczki. 

Masaż shiatsu a metoda Watsu 

Masaż shiatsu jest elementem terapii Watsu, której nazwa pochodzi od słów „water” (woda) i „shiatsu”. Watsu określane jest jako forma pracy z ciałem i stanowi metodę wykorzystywaną w fizjoterapii, odnowie biologicznej i sporcie. Na wyróżnienie zasługuje fakt, iż technika wykonywana jest w wodzie – basenie lub jacuzzi. 

Wskazania do masażu shiatsu 

Wskazania do masażu shiatsu obejmują ból różnego pochodzenia, napięcia mięśni, a także przewlekły stres. Ten zabieg zalecany jest przy następujących dolegliwościach: 

• napięcia szyi, karku, barków; 
• migreny; 
• bóle kręgosłupa; 
• nerwobóle; 
• bóle porodowe; 
• bóle reumatyczne; 
• bóle menstruacyjne; 
• zaparcia; 
• przewlekły stres; 
• problemy ze snem. 

Masaż shiatsu podczas porodu 

Masaż shiatsu stanowi jeden z niefarmakologicznych sposobów łagodzenia bólu podczas porodu. Obok masażu szwedzkiego jest to jedna z podstawowych technik masażu rodzącej. Shiatsu podczas porodu polega na uciskaniu punktów meridianowych wzdłuż kręgosłupa (w odcinku lędźwiowym i szyjnym) oraz nóg. Technika ta jest zalecana szczególnie przy bólu w okolicach lędźwi, szyi i skurczach kończyn dolnych. Poprawnie wykonany masaż zmniejsza dolegliwości związane z porodem i zwiększa komfort rodzenia. 

Przeciwwskazania do masażu shiatsu  

Istnieją pewne przeciwwskazania do poddania się masażowi shiatsu. Najważniejsze z nich to: 

• infekcje wirusowe i bakteryjne; 
• choroby skóry; 
• niezagojone razy (złamania kości, rany, siniaki); 
• zakrzepica; 
• nadciśnienie; 
• żylaki; 
• choroby nowotworowe; 
• ostre stany zapalne; 
• menstruacja; 
• ciąża (pierwszy trymestr). 

Urządzenia do masażu shiatsu 

Shiatsu można wykonać nie tylko w gabinetach SPA, ale również w domu. Na rynku istnieje wiele produktów reklamowanych jako urządzenia do masażu shiatsu. 

Najbardziej zaawansowanym sprzętem do masażu całego ciała są specjalne materace (maty). Akcesoria wyposażone są w równomiernie rozmieszczone głowice masujące plecy, kark i głowę. W zależności od modelu różnią się dostępnymi funkcjami (np. opcją podgrzewania i wibracji) oraz zakresem sterowania urządzenia. Ich ceny zaczynają się od kilkuset złotych do nawet 3000 zł. 

Nieco tańszą opcją są masażery shiatsu stóp i poduszki do masażu. Producenci oferują także pasy shiatsu (koszt od kilkudziesięciu do ok. 300 zł). Urządzenie przypominające kołnierz zakłada się za szyję w celu wymasowania karku. Warto wiedzieć, że wspomniane pasy mogą być także wyposażone w funkcje ogrzewania i panel sterowania. 

Opinie o masażu shiatsu  

Osoby, które poddały się masażowi shiatsu, chwalą zabieg. Dzięki tej technice masażu można osiągnąć stan głębokiego relaksu, a na okres kilku dni zniwelować napięcia i bóle kręgosłupa. 

Bibliografia:  

1. Jajor J., Nonn-Wasztan S., Rostkowska E., Samborski W., Specyfika rehabilitacji ruchowej osób starszych, Nowiny Lekarskie 2013, 82(1): 89-96. 
2. Miłkowski K., Chmiel E., Walicka-Cupryś K., Podstawy terapii w wodzie: wybrane metody i koncepcje. Basics of therapy in water: selected methods and concepts, Teresa Pop (red.) Rehablitacja 2015: 116-129.  
3. Nonn-Wasztan S., Zdrowie kobiety i mężczyzny w aspekcie metod rehabilitacji w wodzie, Nowiny Lekarskie 2012,  81(4): 404-411. 
4. Pietrzak, J., Mędrzycka-Dąbrowska W., Olszewska J., Niefarmakologiczne metody łagodzenia bólu porodowego, Ból 2018, 19(1): 23-29. 
5. Weber-Nowakowska K., Gębska M., Żyżniewska-Banaszak E.,  Watsu – nowoczesna metoda znajdująca zastosowanie w fizjoterapii, odnowie biologicznej i sporcie, Pomeranian Journal of Life Sciences 2013, 59: 100–102.