Olejek cytrynowy – powstawanie, właściwości, zastosowanie

Olejek cytrynowy, znany i ceniony od tysięcy lat, to jeden z najcenniejszych surowców pozyskiwanych z cytryny zwyczajnej. Wykorzystywany jest on chętnie w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym, ale także kosmetycznym i w aromaterapii. Swoje właściwości zawdzięcza ponad 40 związkom, które zawiera. Kiedy warto sięgnąć po olejek cytrynowy? Jak go stosować?

Powstawanie olejku cytrynowego 

Olejek cytrynowy najwyższej jakości otrzymywany jest metodą tłoczenia na zimno świeżych, zewnętrznych części cytryn zwyczajnych, czyli ich skórek. To o tyle istotne, że powstaje on także z owocni cytryn, a pozyskiwany jest wówczas metodą destylacji. Taki olejek posiada jednak dużo mniej składników aktywnych. 

Olejek cytrynowy może być bezbarwny, żółty, aż po żółto-zielony kolor. Charakterystyczny jest także jego zapach – cytrusowy i świeży. To właśnie dlatego tak chętnie wykorzystywany jest on w aromaterapii. 

Skład i właściwości olejku cytrynowego 

Olejek cytrynowy swoje liczne właściwości zawdzięcza ponad 40 związkom, które wchodzą w jego skład. Wśród nich znajdziesz m.in.: 

• limonen – to dominujący składnik olejku (od 30 do 50 proc.), który wykazuje właściwości bakteriobójcze, przeciwgrzybicze, antyoksydacyjne, hamujące aktywność enzymu elastazy, a także łagodzi zgagę, wspomaga leczenie kamicy dróg żółciowych i perystaltykę jelit; 
• α-pinen; 
• β-pinen; 
• cytral; 
• α-terpineol; 
• γ-terpinen; 
• p-cymen; 
• octan linalolu; 
• octan geranylu; 
• β-myrcen; 
• γ-pinen; 
• kariofylen; 
• α-tujon; 
• geraniol; 
• bioflawonoidy, które wykazują właściwości antyoksydacyjne; 
• kumaryny o działaniu przeciwbólowym, uspokajającym, ale też rozkurczowym i przeciwutleniającym; 
• pektyny.

Olejek cytrynowy – zastosowanie w kosmetologii 

Właściwości olejku cytrynowego znane i cenione są od wieków. Jakie jest jego zastosowanie w przemyśle kosmetycznym? Już w XVIII wieku stosowany był on jako składnik perfum. Współcześnie także jest ważną częścią wielu kompozycji zapachowych. Olejek cytrynowy doskonale sprawdzi się także w pielęgnacji skóry, choć warto pamiętać, że jego działanie jest znacznie silniejsze niż np. soku z cytryny, którego możesz używać nawet jako toniku. Kiedy warto sięgnąć po olejek? To przede wszystkim doskonały sposób walki z przebarwieniami – zawarte w nim składniki hamują bowiem aktywność tyrozynazy. Pomoże on także w rozjaśnieniu niechcianych piegów.  

Warto zwrócić uwagę także na jego właściwości ściągające i bakteriobójcze, dzięki którym posiadaczki cery tłustej i trądzikowej poprawią jej wygląd. Nie sposób nie wspomnieć ponadto o zdolności hamowania aktywności elastazy. Dzięki temu regularne stosowanie olejku cytrynowego zapobiega degradacji elastyny i białka, które razem z kolagenem odpowiadają za jędrność i elastyczność skóry. 

Chcesz w naturalny sposób rozjaśnić włosy? Dodaj do odżywki lub maski kilka kropel olejku cytrynowego – ich liczba zależy od tego, jak mocny efekt chcesz osiągnąć – nałóż na włosy i stosuj regularnie. Możesz także dodać olejek do szamponu, dzięki czemu poprawisz kondycję skóry głowy i wydłużysz świeżość włosów po umyciu.

Olejek cytrynowy – aromaterapia i właściwości lecznicze 

Olejek cytrynowy jest powszechnie wykorzystywany w aromaterapii – zarówno do masażu, jak i kąpieli aromaterapeutycznych. Jakie działanie wykazuje? Przede wszystkim łagodzi objawy reumatyzmu i nadciśnienia. Działa także wyciszająco, łagodzi bóle migrenowe i wspomaga koncentrację.  

Olejek cytrynowy jest także składnikiem wielu mieszanek odstraszających insekty. Wśród domowych sposobów na komary wymienia się bowiem najczęściej olejki eteryczne o intensywnych zapachach, takich jak cytrusowy zapach olejku cytrynowego lub z trawy cytrynowej, lawendowy zapach olejku lawendowego, olejek z drzewa herbacianego czy eukaliptusowy. Po olejek cytrynowy warto sięgnąć także po ukąszeniu komara. Skutecznie zmniejsza on bowiem nieprzyjemne uczucie swędzenia. Olejki eteryczne, w tym cytrynowy, skutecznie odstraszą również kleszcze.  

Po olejek cytrynowy sięga również przemysł farmaceutyczny – i to nie tylko w celu poprawy smaku i zapachu leków. Właściwości lecznicze olejku cytrynowego, podobnie jak owocu cytryny i soku z niej uzyskanego, znane były bowiem już tysiące lat temu. Przede wszystkim wykorzystywany jest on w leczeniu przeziębień, nieżytów oskrzeli, grypie i anginie. Wspomaga perystaltykę jelit i pomoże w razie niestrawności. Stosowany regularnie wzmacnia także układ odpornościowy.

Olejek cytrynowy – przeciwwskazania

Stosując olejek cytrynowy, warto pamiętać o kilku zasadach: 

• kobiety ciężarne, karmiące, a także dzieci powinny skonsultować jego użycie z lekarzem; 
• wykorzystując go do pielęgnacji, nie należy zbyt mocno eksponować skóry na słońce; 
• warto przed pierwszym zastosowaniem wykonać próbę uczuleniową.

Dostępność i cena olejku cytrynowego 

Olejek cytrynowy z łatwością kupisz w aptekach i sklepach z naturalnymi środkami do pielęgnacji. Jego cena waha się od kilkunastu do nawet kilkudziesięciu złotych za 10 ml produktu.  

Źródła: 

1. A. Kędzia, A. Kusiak, M. Ziółkowska-Klinkosz, A. Gębska, A. Wojtaszek-Słomińska, M. Wierzbowska, Działanie na bakterie tlenowe olejku cytrynowego (Ol. Citri), „Postępy Fitoterapii” 1/2016.
2. M. Klimek-Szczykutowicz, A. Szopa, H. Ekiert, Cytryna – owoc o cennych właściwościach prozdrowotnych i kosmetycznych, „Lek w Polsce” nr 08/18.
3. M. Ratajczyk, A. Wróblewska, Lecznicze zastosowanie limonenu, „Pomeranian Journal of Life Sciences” 2018.