Ruska bania – czym jest, jak zbudować, zalety korzystania

Za popularyzatorów saun uznaje się Finów. Gorące seanse stały się elementem tamtejszego stylu życia. Podobne rytuały praktykują również Rosjanie. Ruska bania wykorzystywana jest od wielu stuleci do relaksu i hartowania ciała. Po dziś dzień wspiera się w ten sposób budowanie odporności nawet u dzieci.

Czym jest rosyjska bania?

Kąpiel w saunie jest formą wodolecznictwa, które ma swoje korzenie w rytuałach pielęgnacyjnych centralnej Azji. Wraz z czasem zwyczaj ten rozprzestrzeniał się na pozostałe części Azji oraz Europy.

Jednym z najbardziej znanych typów saun jest balia ruska. Jej istnienie udokumentowane zostało na przełomie XI i XII w. Korzystali z niej zbiorowo Słowianie zamieszkujący ówczesną Ruś. Dbali w ten sposób o higienę osobistą oraz spędzali czas w towarzystwie. Ponadto, ze względu na surowy klimat Rusi – bania miała za zadanie wzmacniać odporność osób z niej korzystających. To właśnie dlatego lokowano tego typu sauny w pobliżu naturalnych akwenów. Po gorącym seansie zanurzano się w zimnej wodzie jeziora czy rzeki, by zahartować organizm.

Wewnątrz bani ruskiej panuje duża wilgotność powietrza (do 100 proc.) i temperatura wahająca się pomiędzy 40 a 60 st. Celsjusza. Tradycyjnie jest to jedno pomieszczenia z piecem, który rozgrzewa kamienie. W celu wygenerowania gęstej pary polewane są one wodą. W saunie (bani ruskiej) znajdują się także ulistnione brzozowe lub dębowe witki (wieniki), którymi delikatnie smaga się ciało, by pobudzić krążenie krwi i otworzyć pory skóry.

Współcześnie banie ruskie stawiane są w ogrodach głównie ze względów towarzyskich i rozrywkowych. Korzyści zdrowotne traktowane są drugorzędnie.

Ruska bania – jak korzystać?

Korzystanie z bani ruskiej można zacząć, gdy piec wewnątrz sauny rozgrzeje kamienie. Po wejściu do pomieszczenia należy polewać kamienie wodą, aby wygenerować gęstą parę.

Najbardziej charakterystycznym elementem gorącej sesji jest oklepywanie ciała ulistnionymi witkami (możesz do tego wykorzystać także ręcznik lub rękawicę frotową). Pobyt w saunie może trwać kilkanaście minut. Po tym czasie należy schłodzić ciało, począwszy od nóg, przechodząc do wyższych partii. Możesz w tym celu skorzystać z zimnego prysznica lub zanurzyć się w balii z zimną wodą. Dzięki temu nie tylko zahartujesz ciało, ale ustabilizujesz również temperaturę. Nie decyduj się na gorący sens krótko po posiłku, a podczas pobytu nie przyjmuj płynów, ponieważ może to negatywnie wpłynąć na pracę nerek. Natomiast po zakończeniu wizyty w balii ruskiej poświęć około 30 minut na odpoczynek i przywrócenie organizmowi równowagi.

Ruska bania – jak zbudować balię do gorących seansów?

O ile wznoszenie tradycyjnych domków z ruską banią wymagało sporo wysiłku, o tyle z montażem ich nowoczesnych odpowiedników (bani ogrodowych) poradzisz sobie, nawet nie mając szerokiej wiedzy budowlanej. Jeśli jednak instrukcja montażu okaże się zbyt skomplikowana – sięgnij po pomoc.

Możesz zdecydować się na zakup sauny o walcowatym kształcie lub przypominającą drewnianą chatkę. Weź pod uwagę, że drugi z zaproponowanych modeli zajmuje większą powierzchnię. Wybierz go tylko wówczas, jeśli dysponujesz dużym ogrodem.

Powierzchnia pod ruską banię powinna zostać utwardzona. Możesz w tym celu wykorzystać płytę fundamentową, choć znacznie bardziej estetycznie prezentować się będzie kostka brukowa. Wybierając ruską banię, zwróć uwagę na to, z jakiego drewna jest zrobiona. Wyjątkową trwałość wykazuje świerk skandynawski, który jest dodatkowo zabezpieczony impregnatem (wewnątrz i na zewnątrz).

Ruska bania – cena 

Cena ruskiej bani do ogrodu zależna jest od wybranego modelu. Ten w kształcie chatki z drewna, przeznaczony dla od czterech do sześciu osób kupisz za ok. 20-25 tys. zł. Zestaw taki zawiera kamienie i piec do bani.

Walcowate ruskie banie, które przypominają nieco wannę z hydromasażem – kosztują znacznie mniej – cena oscyluje wokół 10 tys. zł.

Rosyjska bania – dlaczego warto z niej korzystać?

Korzystanie z sauny ruskiej (bani ruskiej) sprzyja nie tylko relaksowi i utrzymywaniu relacji społecznych. Regularne gorące sesje skutkują:

• oczyszczeniem organizmu z toksyn (w szczególności ze związków azotowych: amoniaku, mocznika, kreatyniny),
• wzmocnieniem ciała,
• poprawą samopoczucia (obniżeniem napięcia układu nerwowego),
• szybszym spalaniem kalorii, co wspomaga odchudzanie,
• poprawą krążenia krwi i pracy serca,
• poprawą kondycji skóry poprzez jej oczyszczenie,
• wzmocnieniem odporności,
• redukcją zmęczenia (także po intensywnym wysiłku fizycznym),
• szybszą rekonwalescencją po infekcji górnych dróg oddechowych,
• zwiększoną odpornością organizmu,
• poprawa elastyczności i rozciągłości narządów ruchu,
• zwiększoną siła mięśni,
• rozluźnieniem zrostów pooperacyjnych,
• poprawą jakości snu.

Ruska bania – czy jest dla każdego?

Mimo wielu niewątpliwych korzyści, jakie niosą za sobą seanse w ruskiej bani – nie jest to forma relaksacji odpowiednia dla każdego. 

Wstrzymaj się od korzystania z sauny, jeśli:

• zmagasz się z ogólną infekcją wirusową, bakteryjną i grzybiczą (zwłaszcza gdy towarzyszy temu podwyższona ciepłota ciała),
• jesteś w ciąży,
• cierpisz na nowotwór lub gruźlicę,
• masz tendencje do nagłych krwawień,
• borykasz się z zaburzonym wydzielaniem hormonów,
• chorujesz na epilepsję, stany psychotyczne lub klaustrofobię,
• masz zdiagnozowaną jaskrę,
• borykasz się ze stanem zapalnym skóry,
• chorujesz na hemoglobinurię, krioglobulinemię,
• jesteś alkoholikiem lub narkomanem,
• cierpisz na neuropatię układu współczulnego.

Źródła:

1. J. Pawłowski, K. M. Pawłowska, R. Bochyński, Sauna i jej znaczenie w treningu zdrowotnym człowieka, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2015, t. 21, nr 3, s. 282–288.
2. M. Krełowski, M. Wiecheć, Sauna – przegląd i systematyka zabiegów, Praktyczna Fizjoterapia & Rehabilitacja, 2019, nr 102, s. 18–22.