Trądzik grudkowy – czym jest i dlaczego powstaje?

Trądzik uznawany jest za jedną z najstarszych, ale i najczęściej diagnozowanych chorób skóry. Występował już w starożytnym Egipcie, Grecji, czy Rzymie, a pisali o nim m.in. Arystoteles i Pliniusz. Szacuje się, że boryka się z nim od 83 do 95 proc. ludzi między 16. a 19. rokiem życia. Coraz częściej dotyka on jednak także osób dojrzałych, nawet tych pomiędzy 40. a 50. rokiem życia. Co to jest i czym charakteryzuje się trądzik grudkowy? Jakie są przyczyny jego powstawania? Jak dbać o skórę trądzikową?

Co to jest trądzik grudkowy? 

Trądzik grudkowy (z łac. acne papulosa) to jedna z łagodnych postaci trądziku pospolitego. Charakteryzuje się on powstawaniem – głównie na twarzy – nieestetycznych grudek, które zlokalizowane są tuż pod skórą. Niestety towarzyszy im dość duża bolesność i zaczerwienie wokół. Trądzik grudkowy może przybierać także postać trądziku grudkowo-krostkowego bądź zaskórnikowo-grudkowego. Oznacza to, że pojawiają się na twarzy zmiany w postaci krost i zaskórników. W przypadku trądziku grudkowo-krostkowego poza zgrubieniami zauważysz zatem również różnej wielkości krosty, które dodatkowo wypełnione są ropną treścią. Trądzik zaskórnikowo-grudkowy cechuje się zaś powstawaniem zaskórników, ale i zmian zapalnych, a co więcej pojawia się nie tylko na twarzy, ale także na plecach, ramionach i klatce piersiowej. 

Poza trądzikiem grudkowym wśród klinicznych postaci trądziku wyróżnia się także jego ciężką postać. Jest to m.in. trądzik ropowiczy, guzkowo-cystowy, guzkowy, skupiony, bliznowcowy i piorunujący. Zaobserwowano również trądzik kosmetyczny, polekowy, zawodowy, niemowlęcy i samouszkadzający.  

Przyczyny powstawania trądziku  

Przyczynami powstawania trądziku, w tym trądziku grudkowego, są nadmierna produkcja sebum i nieprawidłowości w złuszczaniu naskórka. Choć sebum jest absolutnie naturalnym sposobem na ochronę skóry przed czynnikami zewnętrznymi, to jednak zbyt duża jego ilość powoduje zapychanie porów, a dodatkowo i sam łój jest doskonałym miejscem do namnażania się bakterii.  

Dlaczego gruczoły produkują niekiedy tak wiele łoju? Wynika to przede wszystkim ze zmian hormonalnych, które zachodzą w organizmie. To właśnie dlatego trądzik grudkowy jest typową postacią trądziku młodzieńczego. Burza hormonów, która towarzyszy dojrzewaniu, wpływa na znaczną aktywność gruczołów, a ta z kolei na powstawanie nieestetycznych zmian. Trądzik grudkowy często towarzyszy także kobietom w ciąży, zwłaszcza w pierwszym jej trymestrze. Pojawia się on również w czasie menstruacji.  

Warto zwrócić uwagę, że przyczyną jego powstawania u osób dorosłych często jest także nadmierny i ciągły stres, niewłaściwa dieta, zmęczenie, czy brak odpowiedniej ilości snu. Nie bez znaczenia pozostaje także pielęgnacja skóry.

Trądzik grudkowy – leczenie 

Jak podkreślają specjaliści, zmiany, które pojawiły się na naszej skórze i mimo odpowiedniego oczyszczania oraz pielęgnacji nie ustępują, warto skonsultować z lekarzem. Dermatolog określi bowiem ich charakter, pomoże ustalić przyczynę i zaproponuje leczenie. 

Jak leczy się trądzik grudkowy? Wiele zależy od stopnia nasilenia zmian chorobowych, możliwe jest bowiem zastosowanie leczenia miejscowego lub ogólnego. Leczenie miejscowe polega na stosowaniu antybiotyków, nadtlenku benzoilu, kwasu azelainowego lub pochodnych witaminy A. W pierwszej kolejności najczęściej sięga się po nadtlenek benzoilu, który działa przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie, hamuje też wydzielanie sebum i redukuje liczbę zaskórników. Ważną rolę w leczeniu miejscowym trądziku, w tym trądziku grudkowego, odgrywają retinoidy, czyli pochodne witaminy A. Zmniejszają one ilość stanów zapalnych i zaskórników, normalizują procesy zachodzące w naskórku w związku z np. dojrzewaniem.  

Leczenie ogólne sprowadza się do doustnego przyjmowania antybiotyków. Warto jednak pamiętać, że antybiotykoterapia stosowana jest na ogół w przypadku cięższych postaci trądziku lub wtedy, gdy miejscowe leczenie nie przynosi rezultatów. Należy też dodać, że w przypadku kobiet rekomendowana może być również kuracja hormonalna. Polega ona na przyjmowaniu tabletek zawierających progestageny pozbawione aktywności androgenowej, co w konsekwencji obniża produkcję łoju.  

Pielęgnacja skóry z trądzikiem grudkowym 

Każda posiadaczka skóry problematycznej wie, jak ważna jest jej odpowiednia pielęgnacja. Nie inaczej jest w przypadku trądziku grudkowego. Dobór kosmetyków, a przede wszystkim dokładne i regularne oczyszczanie skóry to podstawa codziennej rutyny, która jest niezbędnym uzupełnieniem leczenia miejscowego, ale i farmakologicznego.  

Po jakie kosmetyki powinnaś sięgać? Przede wszystkim warto zwrócić uwagę na te, które dedykowane są skórze tłustej i trądzikowej. Pomagają one usuwać nadmiar wydzielanego sebum i przywracają skórze odpowiednie pH. Jak ognia unikaj składników komedogennych, czyli parafiny, wazeliny, silikonów, lanoliny, czy masła kokosowego. Zapychają one pory i dodatkowo pogorszą stan twojej skóry. Wybieraj emulsje micelarne, pianki, delikatne żele i nie zapominaj o właściwym nawilżeniu. Stosuj kremy nawilżające lub nawilżająco-natłuszczające, pamiętając, że nadmierne wysuszenie skóry skłoni ją do produkcji jeszcze większej ilości sebum – a tego chcesz przecież uniknąć. 

Naturalne sposoby na trądzik grudkowy 

W walce z trądzikiem grudkowym nie zapominaj też o naturalnych i domowych sposobach. Sięgaj więc po maseczki i pasty, które przygotujesz z produktów dostępnych np. w kuchni. Doskonale sprawdzą się drożdże, soda, miód, kurkuma. Równie ważna jest dieta. Unikaj przetworzonej żywności, kakao i czekolady, ostrych przypraw i słonych przekąsek. Warto sięgać zaś po owoce i warzywa, ziołowe napary i nie zapominać o odpowiedniej ilości wody. 

Absolutną podstawą jest także codzienny i dokładny demakijaż oraz oczyszczanie skóry twarzy. Bezwzględnie zrezygnuj z wyciskania grudek i krostek – nie osiągniesz przez to niczego dobrego, a wręcz zaognisz zmiany i doprowadzisz do powstania blizn, z którymi przyjdzie ci walczyć długo po uporaniu się z trądzikiem.   

Źródła: 

1. M. Biegaj „Trądzik pospolity i jego leczenie” Kosmetologia Estetyczna 2/2017. 
2. K. Janda, M. Chwiłkowska „Trądzik pospolity – etiologia, klasyfikacja, leczenie” Anneles Academiae Medicae Stetinensis Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie 2014. 
3. Ch. Schnopp, M. Mempel „Trądzik zwyczajny u dzieci i młodzieży” Dermatologia po dyplomie tom 3 nr 2 2012.