Kwas szikimowy – działanie, zastosowanie, przeciwwskazania. Czy jest bezpieczny dla suchej skóry?

Kwas szikimowy to jeden z najłagodniejszych kwasów AHA, który za sprawą swoich właściwości polecany jest posiadaczkom skóry trądzikowej, dojrzałej, a nawet suchej. Chętnie wykorzystywany nie tylko w pielęgnacji domowej, ale też w profesjonalnych gabinetach kosmetycznych. Z powodzeniem możesz sięgnąć po niego nawet latem. Czy warto?

Co to jest kwas szikimowy?

Kwas szikimowy (wzór sumaryczny C₇H₁₀O₅) to organiczny związek chemiczny, należący do grupy hydroksykwasów karboksylowych. Otrzymywany jest on z anyżu gwiaździstego Shikimi, od którego otrzymał swoją nazwę. Kwas szikimowy po raz pierwszy wyizolowany został w 1885 roku przez Holendra – Johanna Frederika Eijkmana.

Przez około pół wieku kwas szikimowy był niemal niewykorzystywany. Z czasem zainteresował się nim przemysł farmaceutyczny, wykorzystując go jako półprodukt do produkcji leków przeciwwirusowych, przeciwzapalnych i przeciwbólowych. Dzięki swoim właściwościom zaczął być także wykorzystywany w kosmetologii – w gabinetach kosmetycznych głównie do chemoeksfoliacji, czyli peelingów chemicznych. Toniki z kwasem szikimowym, kremy czy serum możesz włączyć zaś do codziennej, domowej pielęgnacji.

Właściwości i działanie kwasu szikimowego

Kwas szikimowy to jeden z najłagodniejszych kwasów z grupy AHA, czyli alfa-hydrokwasów, nazywanych także potocznie kwasami owocowymi. Nie wysusza i nie podrażnia skóry, ale jak wykazały badania – jego pięcioprocentowy roztwór ma zbliżone działanie złuszczające do pięćdziesięcioprocentowego kwasu glikolowego.

Wśród właściwości kwasu szikimowego wymienia się:

• przeciwgrzybicze i antybakteryjne,
• przeciwzapalne, przeciwbólowe i przeciwłupieżowe,
• regulujące ilość wydzielanego sebum – jako inhibitor aktywności lipazy ma bowiem wpływ na skład sebum,
• odblokowujące zaczopowane ujścia gruczołów łojowych – przeciwdziała powstawaniu grudek zapalnych i zmniejsza istniejące,
• złuszczające i jednocześnie wygładzające, uelastyczniające i ujędrniające,
• rozjaśniające.

Kiedy zatem warto sięgnąć po kwas szikimowy? Jego działanie jest niezwykle szerokie, stąd jest on doskonałym sposobem pielęgnacji zarówno skóry problematycznej, jak i dojrzałej, ale też suchej i zniszczonej.

Zastosowanie kwasu szikimowego

Po kosmetyki z kwasem szikimowym sięgnij, jeśli borykasz się z niedoskonałościami, grudkami czy zaskórnikami. Dzięki działaniu przeciwzapalnemu i przeciwbakteryjnemu pomoże zwalczyć bakterie wywołujące nieestetyczne zmiany, a właściwości regulujące wydzielanie sebum zniwelują problem zaskórników. Kwas szikimowy stosowany miejscowo jest na tyle skuteczny, że często stanowi alternatywę dla doustnej antybiotykoterapii przeciwtrądzikowej.

Dodatkowym atutem kwasu jest działanie złuszczające. Pomoże usunąć martwy naskórek, ale co ważne – nie podrażni skóry. Posiadaczki cery trądzikowej cenią go także za działanie rozjaśniające. Mimo zakończonego leczenia, nadal borykasz się ze śladami po wypryskach? Stosuj regularnie krem z kwasem szikimowym, a pozbędziesz się widocznych przebarwień i wyrównasz koloryt skóry.

Co ciekawe, kwas szikimowy polecany jest także do pielęgnacji suchej skóry – doskonale wiąże on wodę w naskórku i zmniejsza TEWL, czyli przeznaskórkową utratę wody. Odpowiednie nawilżenie jest także bardzo ważne dla skóry dojrzałej, razem z upływem lat i zachodzącymi zmianami hormonalnymi wzrasta bowiem problem suchości. Antyoksydacyjne właściwości kwasu szikimowego doskonale zregenerują zaś dojrzałą skórę, stymulują m.in. produkcję kolagenu.

Kwasy latem – czy kwas szikimowy jest bezpieczny?

Co do zasady zabiegów z użyciem kwasów nie powinno wykonywać się latem. Powodem jest przede wszystkim głębokie złuszczanie większości z nich. Kwas szikimowy należy jednak do grupy kwasów, po które możesz sięgnąć także o tej porze roku. Pamiętaj jednak o zachowaniu kilku zasad. Przede wszystkim zabezpieczaj skórę przed promieniami UV i UVB, stosując kremy z filtrami. Skóra po zastosowaniu kwasu wymaga delikatnej pielęgnacji – nakładaj po zabiegu produkty z aloesem, d-pantenolem lub kolagenem. Nie wykonuj dodatkowych peelingów mechanicznych, nie tylko nie przyspieszysz efektów zabiegów z kwasem szikimowym, ale możesz pogorszyć kondycję skóry.

Jakie jeszcze kwasy możesz stosować latem? Obok kwasu szikimowego wymienia się m.in. kwas migdałowy, mlekowy, azelainowy, fitowy, jabłkowy, laktobionowy, ferulowy czy L-askorbonowy.

Kwas szikimowy – przeciwwskazania

Mimo że kwas szikimowy jest zaliczany do najłagodniejszych kwasów AHA, istnieją okoliczności, które wykluczają jego stosowanie. Zalicza się do nich:

• ciążę i karmienie piersią,
• przyjmowanie doustnie dużych dawek witaminy A,
• antybiotykoterapię,
• infekcje wirusowe,
• łuszczycę, egzemę i świeże blizny,
• poparzenie słoneczne,
• nadwrażliwość na kwasy.

Pamiętaj, że przed zastosowanie kwasu szikimowego w domu warto wykonać próbę na niewielkim fragmencie skóry, aby zaobserwować jej reakcję. Zalecane jest także, aby początkowo używać produktów z niewielkim stężeniem kwasu i stopniowo je zwiększać, o ile zachodzi taka potrzeba.

Kosmetyki z kwasem szikimowym

Kwas szikimowy wykorzystywany jest nie tylko w profesjonalnych gabinetach kosmetycznych. Dzięki dostępnym na rynku kosmetykom, możesz włączyć go do domowej pielęgnacji. Na rynku znajdziesz kremy z kwasem szikimowym, toniki i peelingi. Wielu producentów oferuje także czysty kwas w postaci serum, a nawet kwas w postaci proszku, który posłuży ci do samodzielnego przygotowania domowych kosmetyków.

Jaka jest cena produktów z kwasem szikimowym? Zakup kremu to wydatek od kilkudziesięciu do nawet kilkuset złotych. Podobnie jest z serum czy tonikami. Wiele zależy od producenta oraz tego, czy jest to kosmetyk łączący w sobie kilka kwasów, np. szikimowy i migdałowy lub inne.

Źródła:

1. S. Stasiorowska, Chemoeksfoliacja w gabinecie kosmetologicznym, „Kosmetologia Estetyczna” 2020/2.
2. Kwas szikimowy – pochodzenie, właściwości, działanie, https://medph.pl/2021/05/05/kwas-szikimowy-pochodzenie-wlasciwosci-dzialanie/ (dostęp: 23.05.2022).