Len zwyczajny – jakie właściwości pielęgnacyjne skrywa w sobie rodzimy superfood?

Historia lnu zwyczajnego sięga ośmiu, a jak podają niektóre źródła nawet dziesięciu tysięcy lat przed naszą erą. Znano i ceniono go w starożytnym Egipcie, Chinach, czy Indiach i to nie tylko w jego włóknistej formie. Wykorzystywano go również w celach leczniczych, a z czasem doceniono także za właściwości pielęgnacyjne. Dobroczynne działanie siemienia lnianego doskonale potrafiły spożytkować nasze babki, a współczesne entuzjastki naturalnych metod pielęgnacji wpisały je na listę swoich must have. Sprawdź dlaczego.

Len zwyczajny – charakterystyka rośliny i pozyskiwanie 

Len zwyczajny (z łac. Linum usitatissimum) to jednoroczna roślina z rodziny lnowatych, której kolebką jest Bliski Wschód. W Polsce występuje jedynie jako roślina uprawna. Jak wygląda len zwyczajny? Osiąga on wysokość 70 lub nawet do 100 centymetrów, ma prostą łodygę z niewielką ilością lancetowatych liści. Jego niezwykle urokliwe drobne kwiaty, które pojawiają się w okresie kwitnienia tj. od czerwca do lipca, przybierają barwę niebiesko-fioletową lub niebiesko-turkusową.   

Len zwyczajny uprawiany jest w dwóch formach użytkowych tj. oleistej i włóknistej. Częścią rośliny, która znajduje swoje powszechne zastosowanie, jest łodyga oraz nasiona lnu, zwane także siemieniem lnianym, które używane są jako surowiec zielarski i wykorzystywany tym samym w celach leczniczych, spożywczych oraz w przemyśle kosmetycznym. 

Składniki i właściwości lnu zwyczajnego 

Nasiona lnu zwyczajnego to prawdziwe bogactwo kwasów, drogocennych witamin i składników mineralnych. Wśród nich na szczególną uwagę zasługują: 

• kwasy tłuszczowe, stanowiące około 40 proc. siemienia, w tym nasycone kwasy tłuszczowe (około 10 proc.), takie jak kwasy omega-3 (60 proc.) i omega-6 (15 proc.) i nienasycone kwasy tłuszczowe, takie jak kwas alfa-liponowy ALA (58 proc.), linolowy LA (15 proc.), oleinowy OA (17 proc.); 
• witamina E; 
• witamina B; 
• wapń; 
• cynk; 
• żelazo; 
• miedź; 
• mangan; 
• magnez; 
• selen; 
• fosfor. 

To właśnie tym składnikom len zwyczajny zawdzięcza swoje właściwości, których jest całe mnóstwo. Działanie hamujące stany zapalne, regenerujące, antyoksydacyjne, normalizujące pracę gruczołów łojowych, czy nawilżające to tylko niektóre z nich, szczególnie cenione w przemyśle kosmetycznym. 

Zastosowanie lnu zwyczajnego w kosmetologii 

Kiedy warto sięgnąć po produkty z lnem zwyczajnym? Do swojej pielęgnacyjnej rutyny powinny włączyć go posiadaczki skóry problematycznej, a to za sprawą właściwości przeciwzapalnych i zawartości m.in. cynku. Jeśli zatem borykasz się z trądzikiem, ale i łuszczycą czy egzemą szukaj produktów z lnem zwyczajnym w składzie. Pamiętaj też, że olej lniany nie ma właściwości komedogennych, a zatem nie będzie blokował ujścia gruczołów łojowych i nie przyczyni się do powstawania zaskórników. Możesz więc bezpiecznie stosować go np. do oczyszczania twarzy metodą OCM.  

Len zwyczajny ceniony jest także za swoje właściwości nawilżające. Nienasycone kwasy tłuszczowe zapobiegają bowiem nadmiernej utracie wody, tworząc na skórze barierę ochronną. Jako naturalny przeciwutleniacz, chroni zaś przed negatywnym działaniem wodnych rodników, a zawarte w nim flawonoidy dodatkowo opóźniają procesy starzenia się skóry. Na jej kondycję wpływa także dzięki zawartości witaminy E, nie bez powodu nazywanej witaminą młodości. Siemię lniane polecane jest także do pielęgnacji delikatnej skóry naczyniowej.  

Nasiona lnu znajdziesz jednak nie tylko w kremach, serum, czy tonikach do pielęgnacji twarzy. Siemię lniane powszechnie wykorzystywane jest bowiem także w peelingach, zarówno drogeryjnych, jak i tych, które z łatwością przygotujesz samodzielnie w domu. Kremy i balsamy z lnem warto włączyć również do pielęgnacji spierzchniętych ust, wysuszonej skóry dłoni, stóp i całego ciała.  

Len zwyczajny doskonale zadba także o twoje włosy. Nawilży je, zmniejszy problem rozdwajających się końcówek, wygładzi i uporządkuje puszące się pasma, a także odżywi je. Słowem – sprawdzi się w pielęgnacji każdego rodzaju włosów.   

Len zwyczajny – domowe sposoby na jego wykorzystanie  

Na rynku znajdziesz wiele kosmetyków z lnem zwyczajnym. Na szczególną uwagę zasługuje także olej lniany, który powinien znaleźć się w każdej kuchni, ale po którego możesz również sięgnąć, przygotowując domowe kosmetyki. Jeśli jesteś entuzjastką naturalnej pielęgnacji, koniecznie wypróbuj też kilka sprawdzonych mikstur z dodatkiem siemienia lnianego. 

Maseczka z siemienia lnianego 

• 4 łyżki siemienia lnianego; 
• woda.  

Świeżo mielony len zalej połową szklanki gorącej wody i pozostaw do zaparzenia. Po wystudzeniu nałóż kleistą maskę na twarz, szyję i dekolt, a po upływie około 15 minut spłucz dokładnie wodą. Twoja skóra będzie nawilżona i idealnie gładka w dotyku. Tak przygotowaną maseczkę możesz także nałożyć na włosy.  

Peeling z siemienia lnianego 

• 2 łyżki siemienia lnianego; 
• 2 łyżki otręby owsiane. 

Zmielone siemię lniane zmieszaj z otrębami i zalej niewielką ilością gorącej wody tak, aby powstała gęsta papka. Następnie masuj nią twarz, a po kilku minutach spłucz obficie wodą. Otręby możesz zastąpić też fusami lub świeżo zmieloną kawą i dodać do nich kilka kropel ulubionego olejku, lub dla wzmocnienia działania – olej lniany. 

Źródła: 

1. L. Bartkowski, Nasiona lnu – naturalne źródło zdrowia i urody, Chemik 2013, 67, 3.  
2. R. Kaniewski, J. Jankowiak, K. Zajączek, Len i konopie w profilaktyce i lecznictwie, Postępy Fitoterapii 2020, 21.  
3. N. Schafer, M. Sobczyk, D. Burczyk, R. Balwierz, U. Skotnicka-Graca,  Możliwości zastosowania olejów roślinnych w pielęgnacji skóry trądzikowej, Aesthetic Cosmetology and Medicine 2/2022.