Ultradźwięki – zastosowanie w kosmetyce i medycynie. Przeciwwskazania do terapii

Ultradźwięki znajdują szerokie zastosowanie w przemyśle, medycynie, a także kosmetyce. Czym różnią się ultradźwięki od infradźwięków? Do jakich zabiegów i terapii stosowane są ultradźwięki? Jak działa liposukcja ultradźwiękowa (kawitacyjna)?

Ultradźwięki a infradźwięki 

Ultradźwięki i infradźwięki to fale sprężyste (fale mechaniczne), które są niesłyszalne dla człowieka. Możliwość odbierania ultradźwięków mają różne zwierzęta, m.in. nietoperze i delfiny, które wykorzystują ultradźwięki do komunikowania się z innymi osobnikami (zjawisko echolokacji). Ultradźwięki i infradźwięki różnią się częstotliwością. Fale o częstotliwości mniejszej niż 20Hz to infradźwięki, zaś ultradźwięki to fale o częstotliwości powyżej 20Hz. Ultradźwięki można wytworzyć przy pomocy zmiennego pola magnetycznego, napięcia elektrycznego lub światła laserowego. 

Zastosowanie ultradźwięków w kosmetyce 

Ultradźwięki znajdują szerokie zastosowanie w kosmetyce. Są wykorzystywane zarówno do usuwania niedoskonałości skóry (dogłębne oczyszczenie porów, wygładzenie niewielkich zmarszczek, ujędrnienie skóry), jak i do modelowania ciała: redukcji tkanki tłuszczowej i zmniejszenia cellulitu. Poniżej przedstawimy charakterystykę najpopularniejszych zabiegów wykorzystujących ultradźwięki. 

Peeling kawitacyjny (peeling ultradźwiękowy) 

Popularnym zabiegiem wykorzystującym działanie ultradźwięków jest peeling kawitacyjny (ultradźwiękowy). Kawitacja to gwałtowna zmiana cieczy w gaz. W pierwszej części zabiegu rozpyla się na skórze płyn (wodę lub sól fizjologiczną), która tworzy mikropęcherzyki. Następnie specjalista przeprowadzający zabieg wykorzystuje urządzenie emitujące fale ultradźwiękowe, pod wpływem których mikropęcherzyki pękają, niszcząc obumarłe komórki skóry.  

Efekty peelingu kawitacyjnego to:  

• głębokie oczyszczenie skóry z zanieczyszczeń, łoju i resztek kosmetyków; 

• napięcie skóry; 
• poprawienie kolorytu cery, rozjaśnienie i nadanie jej blasku; 
• zniwelowanie drobnych zmarszczek; 
• zmniejszenie porów; 
• poprawa stanu skóry (zwłaszcza tłustej, z tendencją do powstawania zaskórników i niedoskonałości). 

Dla najbardziej zadowalających efektów zabieg należy wykonywać w częstotliwości 4-6 zabiegi co dwa tygodnie. Cena jednego zabiegu peelingu kawitacyjnego to 60 zł. 

Liposukcja kawitacyjna (liposukcja ultradźwiękowa) 

Liposukcja kawitacyjna (liposukcja ultradźwiękowa) to niechirurgiczna technika liposukcji. Celem liposukcji jest trwałe usunięcie tkanki tłuszczowej z wybranych partii ciała, najczęściej pośladków, brzucha lub ud. Liposukcja ultradźwiękowa pozwala na usunięcie tkanki tłuszczowej bez użycia skalpela, za pomocą urządzenia emitującego ultradźwięki, które rozbijają tkankę tłuszczową. 

Efektami liposukcji ultradźwiękowej są: 

• redukcja tkanki tłuszczowej, 

• redukcja cellulitu. 

Liposukcja ultradźwiękowa może też stanowić uzupełnienie liposukcji chirurgicznej i usunięcie powstałych w wyniku jej przeprowadzenia nierówności skóry. W celu uzyskania optymalnych efektów należy poddać się serii minimum sześciu zabiegów w odstępach 7-10 dni.  

Decydując się na zabieg liposukcji ultradźwiękowej, należy pamiętać, że nie zastąpi on odchudzania i zdrowej, zbilansowanej diety. Jednak w połączeniu z treningiem i dietą liposukcja ultradźwiękami przynosi zadowalające efekty w modelowaniu sylwetki. 

Zastosowanie ultradźwięków w medycynie 

Zastosowanie ultradźwięków w diagnostyce 

Jednym z zastosowań ultradźwięków w medycynie jest rutynowa metoda diagnostyczna USG (ultrasonografia). Diagnostyka za pomocą USG polega na przykładaniu do ciała głowicy emitującej ultradźwięki. Fala odbita od narządów powraca do urządzenia detekcyjnego, gdzie po przetworzeniu trafia na ekran monitora. W ten sposób lekarz wykonujący badanie otrzymuje obraz tkanek i narządów. 

Zastosowanie ultradźwięków w leczeniu 

Ultradźwięki wykorzystywane są do terapii ultradźwiękowej (inne określenia to fonoterapia, sonoterapia, ultrasonoterapia). Terapia ultradźwiękowa polega na nagrzewaniu głęboko umiejscowionych tkanek. Zabieg działa przeciwbólowo i stymuluje uszkodzone tkanki do regeneracji. Wskazaniami do terapii ultradźwiękowej są ograniczenia ruchomości stawów, nerwobóle, choroby reumatyczne, rwa kulszowa, ostrogi piętowe, nadwyrężenie mięśni. 

Specyficznym rodzajem terapii ultradźwiękowej jest ultrafonofreza, która polega na wprowadzeniu do organizmu leku. Podobnie działa stosowana w kosmetyce jonoforeza, czyli masaż ultradźwiękowy. Celem zabiegu jest wprowadzenie do głębokich warstw skóry substancji aktywnych, np. preparatów antycellulitowych. 

Zabiegi z zastosowaniem ultradźwięków przynoszą trwałe lub wieloletnie efekty. To, na ile ultradźwięki zadziałają, w danym przypadku zależy od zdolności tkanki do pochłaniania energii. 

Przebieg zabiegu z wykorzystaniem ultradźwięków 

Terapia ultradźwiękami polega na serii zabiegów, podczas których fizjoterapeuta smaruje wybrany odcinek ciała specjalnym żelem, po czym powoli przesuwa po nim głowicę urządzenia. Bezpieczeństwo zabiegu z wykorzystaniem ultradźwięków zależy od właściwego doboru parametrów urządzenia, takich jak moc ultradźwięków, czas działania urządzenia i wielkość głowicy. 

Przeciwwskazania do terapii ultradźwiękami 

Wyróżnia się szereg stanów fizjologicznych, które stanowią przeciwwskazanie do terapii ultradźwiękami. Należą do nich: 

• ciąża, 
• choroba nowotworowa, 
• gorączka, 
• gruźlica,  
• zaburzenia krzepnięcia krwi, 
• zakrzepowe zapalenie żył, 
• niewydolność krążeniowa, 
• implanty i rozrusznik serca, 
• stany zapalne skóry, 
• neuropatie. 

Źródła:

Domagalska M. Wpływ liposukcji ultradźwiękowej na redukcję cellulitu. Dieta jako element terapii. Aesth Cosmetol Med. 2021;10(3):157-166. https://doi.org./10.52336/acm.2021.10.3.09, [dostęp 12.11. 2022]. 

Miłowska, K. (2007). Ultradźwięki – mechanizmy działania i zastosowanie w terapii sonodynamicznej Ultrasound–mechanisms of action and application in sonodynamic therapy. Postepy Hig Med Dosw.(online), 61, 338-349, [dostęp 12.11.2022]. 

Ultrasonoterapia, https://fizjoterapiapl.pl/zabiegi-fizjoterapeutyczne/ultrasonoterapia, [dostęp 12.11.2022].