Ceramidy – funkcje, źródła i zastosowanie

Ceramidy, nazywane także cementem międzykomórkowym, to zaliczane do grupy lipidów organiczne związki chemiczne, które są swoistym spoiwem wypełniającym przerwy w warstwie rogowej naskórka. Choć znane są nauce od wielu lat, od niedawna stały się także składnikiem wielu kosmetyków. Dlaczego kremy z ceramidami i inne specjalistyczne produkty warto włączyć do codziennej pielęgnacji?

Co to są ceramidy?

Ceramidy to organiczne związki chemiczne zaliczane do lipidów, czyli związków tłuszczowych. Dokładnie są to tzw. sfingolipidy i wśród nich charakteryzują się najprostszą budową. Cząsteczka ceramidu składa się z kwasu tłuszczowego, który połączony jest wiązaniem z amidowym z sfingozyną, fitosfingozyną lub 6-hydroksysfingozyną.

Ceramidy spełniają rolę bioprotektora skóry, szczególnie jej warstwy rogowej. Nazywane są niekiedy „cementem międzykomórkowym”. Warto zauważyć, że nie jest to przypadkowa nazwa. Koncepcję „cegieł i zaprawy” opisał bowiem w latach 80. XX wieku Peter Elias, który stworzył wizualizację warstwy rogowej naskórka i porównał ją do ceglanego muru.

Funkcje ceramidów

Ceramidy, tworząc na skórze barierę ochronną, mają za zadanie obronę komórek przed niekorzystnym działaniem czynników zewnętrznych. Bariera ta ponadto nie przepuszcza wody, a zatem ceramidy chronią także skórę przed jej utratą, wpływając na odpowiednie nawilżenie. Warto podkreślić też, że ceramidy wspierają również odbudowę osłabionego naskórka.

Do funkcji, które spełniają ceramidy zaliczyć można:

• utrzymanie właściwego poziomu nawilżenia, wygładzenie i ujędrnienie;
• zabezpieczenie, poprzez stworzenie bariery ochronnej na skórze, przed działaniem szkodliwych czynników zewnętrznych;
• przeciwdziałanie złuszczaniu się naskórka;
• spowolnienie oznak starzenia, w tym spłycenie zmarszczek, poprawa konturu twarzy.

Źródła ceramidów

W skórze ludzkiej wykryto 11 różnych ceramidów, z czego w warstwie rogowej zlokalizowano ich siedem, które oznaczono cyframi arabskimi. Ceramid typu 1 uznawany jest wyjątkowy względem pozostałych, posiada bowiem zdolność łączenia się z sąsiadującą z nim warstwą lipidową. Dzięki temu możliwe jest jeszcze silniejsze łączenie naskórka.

Ceramidy, które wykorzystywane są w kosmetykach, pozyskuje się z różnych źródeł. Wyróżnia się ceramidy:

• ze źródeł naturalnych,
• syntetyczne.

Ceramidy pozyskiwane ze źródeł naturalnych to związki powstałe w skutek ekstrakcji materiału zwierzęcego, czyli mózgu i rdzenia kręgowego oraz pochodzenia roślinnego np. z lecytyny sojowej. Ponieważ ceramidy naturalne są drogie, w kosmetykach dość powszechnie wykorzystywane są ich syntetyczne zamienniki i pseudoceramidy.

Ceramidy w kosmetykach

W ostatnich latach wzrosło zainteresowanie wykorzystaniem ceramidów w kosmetykach. Niewątpliwy wpływ miało na to odkrycie trzech ceramidów, które są identyczne jak z związki znajdujące się w ludzkiej skórze. Są to ceramidy:

• 1 (EOP),
• 3 (NP),
• 6-II (AP).

To właśnie one wzbogacają skład kremów ceramidowych. Kiedy warto sięgnąć po takie preparaty? Przede wszystkim wtedy, gdy zauważysz, że twoja skóra jest sucha i podatna na podrażnienia. To z pewnością efekt ubytków w naturalnej warstwie lipidowej, którą powinnaś wzmocnić i uszczelnić.

Serum z ceramidami to także doskonały sposób na pielęgnację skóry dojrzałej. Z wiekiem ilość ceramidów w skórze maleje, a po 40. roku życia spada także ich produkcja. Dlatego też konieczne jest dostarczenie tego związku, choćby zewnętrznie. Jeśli twoja skóra straciła swoją dotychczasową jędrność, stała się mniej elastyczna, wyraźnie cieńsza i bardziej szorstka –  sięgnij po kosmetyki z ceramidami.

Ceramidy na włosy

Ceramidy są także budulcem włosów, podobnie jak w warstwie rogowej – wypełniają one przestrzenie międzykomórkowe włosa. To one wpływają na wygląd twoich pasemek – ich sprężystość i nawilżenie. Także i we włosach ich liczba z wiekiem maleje. Co więcej – stres, mydło, detergenty, koloryzacja i dekoloryzacja, zabiegi wykorzystujące ciepło np. prostowanie, czy suszenie powodują uszkodzenie ceramidów. Warto sięgnąć wówczas po szampony, odżywki i maski z ceramidami.

Jak działają takie preparaty? Przede wszystkim silnie nawilżają, odbudowują i wzmacniają strukturę włosa. Dzięki kosmetykom z ceramidami twoje pasma będą sprężyste, lśniące i wyraźnie odżywione.

Ceramidy a peptydy

Peptydy, podobnie jak ceramidy, to organiczne związki chemiczne, które naturalnie występują w skórze. Peptydy odpowiedzialne są za utrzymywanie właściwego poziomu kolagenu oraz kwasu hialuronowego. Tym samym, poprawiają jędrność i elastyczność skóry, redukują zmarszczki, w tym mimiczne. Zastanawiasz się, które składniki – peptydy czy ceramidy – powinny znaleźć się w stosowanych przez ciebie kosmetykach? Optymalne rezultaty osiągniesz łącząc ich właściwości, a walka z oznakami starzenia się skóry stanie się znacznie efektywniejsza.

Źródła:

1. M. Błaszczyk, Historia dla kosmetologów, Nysa 2013
2. J. Wiśniowska, Z. Dzierżewicz, R. Balwiarz, Ceramidy – budowa i ich znaczenie w warstwie lipidowej naskórka, Kosmetologia Estetyczna 4/2019
3. A. Wolska, Studenckie zeszyty naukowe. Kosmetologia, 1/2016