Wypadanie włosów – przyczyny. Co stosować na wypadające włosy?

Wypadanie włosów to coraz częstszy problem, nie tylko natury estetycznej, ale także zdrowotnej. Przyczyny wypadania włosów są bardzo zróżnicowane, podobnie jak sposoby na ich wzmocnienie. Szampon na wypadanie włosów, doustne preparaty na wypadanie włosów, odpowiednia dieta – która metoda jest najbardziej godna polecenia?

Nadmierne wypadanie włosów – kiedy występuje?

Życie włosa dzieli się na trzy etapy ‒ fazę wzrostu (anagen), zamierania (katogen) i spoczynku (telogen). Rosnący w anagenie włos jest mocny i dobrze zakorzeniony w skórze. Po fazie wzrostu (zwykle trwa ona od dwóch do sześciu lat) przechodzi w katagen, co oznacza, że zaczyna być wypychany z mieszka włosowego, a następnie wchodzi w telogen ‒ jest blisko powierzchni skóry, szybciej i łatwiej wypada. Ile dziennie wypada włosów? Zazwyczaj jest to około 100-150 włosów.  Jeśli tracisz więcej niż 150 włosów dziennie i trwa to dłużej niż trzy miesiące, wówczas można mówić o nadmiernym wypadaniu włosów. Przyczyny osłabienia włosów są bardzo zróżnicowane, a sposób postępowania zależy od podłoża problemu. Dlatego konieczne jest określenie przyczyny wypadania włosów, wyeliminowanie jej – o ile to możliwe – i zastosowanie terapii wzmacniających włosy.

Stres jako przyczyna wypadania włosów

Wśród najczęstszych przyczyn wypadania włosów należy wymienić stres. Stresujące, traumatyczne wydarzenia życiowe, takie jak rozwód, śmierć lub ciężka choroba bliskiej osoby czy nagła strata pracy osłabiają włosy. Ale gdy uporamy się z trudną sytuacją życiową, fryzura też wróci do normy. Oczywiście z odpowiednim, najczęściej kilkumiesięcznym poślizgiem. Gorzej, gdy stres jest przewlekły i trwa miesiącami. Podniesiony poziom hormonów ‒ kortyzolu i adrenaliny ‒ na stałe wydłuża fazę spoczynku i skraca fazę wzrostu włosa. To spowalnia proces regeneracji i w efekcie włosów jest coraz mniej. Poza tym, ciągle podniesiony poziom kortyzolu przekłada się na gorsze wchłanianie substancji odżywczych, z których włosy także czerpią budulec. Dlatego oprócz wypadania stają się matowe, cieńsze i łamliwe. Stresowi towarzyszy częstsze sięganie po używki, niewłaściwe zbilansowanie diety, kłopoty ze snem – to także przyczynia się do nadmiernego wypadania włosów. Co ciekawe – także intensywny wysiłek fizyczny sprzyja wydzielaniu wysokich ilości kortyzolu i testosteronu. Przez to bywalczynie siłowni mogą zaobserwować u siebie nadmiernie wypadające włosy.

Wypadanie włosów – zaburzenia hormonalne

Hormony to główni sprawcy kłopotów z włosami. Kobiety tracą włosy w okresach dużych zmian hormonalnych, m.in. podczas menopauzy i po urodzeniu dziecka, a także po odstawieniu tabletek antykoncepcyjnych. Powód to spadek poziomu estrogenów. W przypadku połogu i zmian w antykoncepcji po trzech-czterech miesiącach estrogeny powinny wrócić do normy. Lekkie przerzedzenie fryzury u kobiet w okresie menopauzy jest raczej nieodwracalne, bo wiąże się ze zmianami w mieszkach włosowych i ich miniaturyzacją (przez mniej estrogenów i progesteronu, a więcej testosteronu), ale jeżeli jest nasilone i gwałtowne, trzeba koniecznie skonsultować się z lekarzem endokrynologiem.

Nadmiar androgenów, czyli tzw. męskich hormonów – testosteronu i jego pochodnych ‒ powoduje  łysienie u mężczyzn oraz wypadanie włosów u kobiet w okresie menopauzy. Pojawia się  także przy chorobach jajników (zespół policystycznych jajników ‒ PCOS, guzkach jajników, przeroście komórek osłonki jajnika) i nadnerczy (guzy, przerost, hyperandrogenizm nadnerczowy) oraz zaburzeniach wydzielania prolaktyny przez przysadkę mózgową (hyperprolaktynemia). Samo wypadanie włosów nie świadczy jeszcze o żadnej z tych chorób. Ale jeśli masz także nadmierne owłosienie na ciele i twarzy (hirsutyzm), trądzik, łojotok, nadwagę lub nieregularne miesiączki, koniecznie idź do lekarza! To może być łysienie androgenowe. Odpowiednia kuracja hormonalna złagodzi te objawy. Efektów niestety nie można się spodziewać zbyt szybko, minimum po kilku miesiącach. Przyjmowanie leków hormonalnych można uzupełnić wcieraniem preparatów pobudzających porost włosów (minoksydyl) i mezoterapią skóry głowy.

Gdy tarczyca produkuje za mało tyroksyny, włosy zaczynają wypadać. A oprócz tego robią się suche i łamliwe. Proces wypadania włosów przy tym schorzeniu jest powolny, ale nieuchronny. Zatem gdy zauważysz dodatkowe objawy – tycie, senność, szorstką skórę, częste marznięcie ‒ nie zwlekaj z konsultacją u endokrynologa.

Wypadanie włosów po ciąży

Wiele kobiet doświadcza nasilonego wypadania włosów po porodzie. W okresie ciąży włosy bardzo często stają się gęstsze, grubsze i bardziej lśniące, co jest zasługą działania estrogenu. Natomiast po porodzie wiele kobiet doświadcza nadmiernego wypadania włosów. Dlaczego wypadają włosy po porodzie? Wynika to ze współoddziaływania takich czynników jak:

• stres,
• zmęczenie i brak snu,
• zwiększone zapotrzebowanie na związki odżywcze, wynikające z karmienia piersią,
• spadek poziomu estrogenów.

Wypadanie włosów po ciąży trwa kilka miesięcy i powinno samoistnie ustąpić.

Wypadanie włosów spowodowane lekami

Niektóre lekarstwa mogą powodować polekowe wypadanie włosów. Są wśród nich leki rozrzedzające krew, na arytmię i leki na nadciśnienie znane jako beta-blokery. Do nasilonego wypadania włosów mogą przyczynić się także leki stosowane w leczeniu chorób reumatycznych i niektórych chorób skóry, lit (używany w afektywnej chorobie dwubiegunowej), niesteroidowe leki przeciwzapalne i niektóre leki przeciwdepresyjne. Sytuacja powinna wrócić do normy po odstawieniu lub zmianie lekarstwa.

Przede wszystkim należy uzbroić się w cierpliwość, bo jakakolwiek kuracja, niezależnie od przyczyny utraty włosów może trwać pół roku, a nawet dłużej. Do tego czasu warto wspomagać się kosmetykami przeznaczonymi do wypadających włosów, masażami skóry głowy, dostępnymi bez recepty preparatami do wcierania pobudzającymi rośnięcie włosów.

Wypadanie włosów – choroby autoimmunologiczne

Łysienie plackowate powodują najczęściej nieprawidłowe reakcje układu immunologicznego. Od czego wypadają włosy w przebiegu takiego łysienia? Mieszki włosowe są uznawane za coś obcego, a na skórze głowy powstaje stan zapalny. Nadgorliwe limfocyty T zgromadzone wokół mieszka włosowego uniemożliwiają wyrośnięcie włosa. Zmiany pojawiają się nagle, a ogniska zapalne mogą się łączyć, tworząc placki. Objawy choroby są na tyle charakterystyczne, że dermatolog zazwyczaj nie ma problemu z postawieniem diagnozy. Choremu najczęściej podaje się miejscowo zastrzyki steroidowe, leki immunosupresyjne i przeciwzapalne oraz preparaty stymulujące wzrost włosa. Choroba niestety może nawracać. Utrata włosów wiąże się z też kilkoma innymi chorobami autoimmunologicznymi (Hashimoto, toczeń czy reumatoidalne zapalenie stawów), ale nie jest ich głównym objawem.

Wypadanie włosów – nieodpowiednia dieta

• Za dużo węglowodanów, za mało białka

Węglowodany o wysokim indeksie glikemicznym powodują wzrost cukru we krwi i co za tym idzie, wystrzał insuliny, która ma poziom cukru obniżyć. Insulina stymuluje jajniki do produkcji testosteronu, który w nadmiarze powoduje wypadanie i przetłuszczanie się włosów. Za to białko sprzyja odbudowie włosów. Zatem lepiej jeść mniej pączków i pieczywa, więcej jaj, chudego mięsa i roślin strączkowych.

• Za mało żelaza i witaminy B (anemia)

Prawie jedna na dziesięć kobiet w wieku od 20 do 49 lat ma za mało żelaza. I z tego powodu traci włosy. Jeśli wypadaniu włosów towarzyszą zmęczenie, ból głowy, zawroty głowy, blada skóra, zimne dłonie i stopy, trzeba iść do lekarza. Morfologia i badanie poziomu żelaza oraz ferrytyny (białka, które magazynuje żelazo w organizmie) wiele wyjaśni. Inna przyczyna anemii to brak witaminy B. Zmiany w diecie i ewentualne leki zapisane przez lekarza wyrównujące te braki i poprawiające wchłanianie żelaza po kilku miesiącach powinny być widoczne także na głowie.

• Za dużo witaminy A

Może i witamina A jest dobra dla skóry, ale nie wolno z nią przesadzać! Długotrwały jej nadmiar w organizmie nasila wypadanie włosów (a także podnosi ryzyko uszkodzenia wątroby i szkodzi oczom). Zgodnie z wytycznymi American Academy of Dermatology dzienne zapotrzebowanie na witaminę A wynosi 3000‒5000 jednostek (µg), a suplementy mogą zawierać od 2500 do nawet 10 000 µg. Pamiętaj, że przecież przyjmujesz ją także z pożywieniem (najwięcej jest w wątróbce, pomarańczowych i żółtych warzywach). Na szczęście wypadanie włosów spowodowane nadmiarem witaminy A jest przejściowe. Wystarczy odstawić suplementy i jeść wątróbkę nie częściej niż raz w tygodniu.

• Niedobór witaminy D

Witamina D reguluje cykl odnowy naskórka, ogranicza nadmierne rogowacenie naskórka, reguluje pracę gruczołów łojowych. Ponadto witamina ta łagodzi stany zapalne i reguluje cykl wzrostu włosów. Niedobór witaminy D to możliwa przyczyna wypadania włosów. Aby zapobiec wypadaniu włosów spowodowanemu niedoborem witaminy D, należy spożywać jak najwięcej ryb morskich oraz sięgać po suplementy diety z witaminą D.

Nieodpowiednia stylizacja jako przyczyna wypadania włosów

Źle dobrany szampon, pianka, za dużo lakieru czy nawet tapirowanie nie spowodują przerzedzeń na głowie. Natomiast długo noszone ciasne warkoczyki i dredy, chemiczne prostowanie włosów i wysoka temperatura mogą się do tego przyczynić – osłabiając mieszki włosowe. Co robić? Nie przesadzać z fryzurami napinającymi włosy i używaniem lokówki. Starać się suszyć włosy suszarką z włączonym niezbyt gorącym strumieniem powietrza lub pozwalać im wyschnąć naturalnie. Stylizacja nie jest najczęstszą przyczyną wypadania włosów. Ale jeśli masz osłabione włosy, po prostu dodatkowo je obciąży.

Choroby skóry głowy a wypadanie włosów

Za wypadanie włosów odpowiada np. przewlekłe zapalenie ropne mieszków włosowych, liszaj płaski, toczeń rumieniowaty czy grzybice skóry owłosionej. Łysieją także chorzy na łojotokowe zapalenie skóry, półpasiec czy tzw. łupież łojotokowy. Np. w przewlekłym zapaleniu ropnym mieszków włosowych pacjent zmaga się z wykwitami, które wyglądają jak miękkie, rozpływające się na skórze głowy ropne guzy.

Co na wypadanie włosów – tabletki na wypadanie włosów

Na wypadanie włosów można stosować suplementy diety zawierające witaminy, składniki mineralne oraz ekstrakty ziołowe. Zadowalające efekty przynosi zażywanie takich tabletek na wypadanie włosów jak witamina B, cynk, selen, żelazo, ekstrakt z palmy sabałowej (idealny jako wsparcie terapii łysienia androgenowego). Takie preparaty na wypadanie włosów pozwalają kompleksowo wzmocnić włosy i mogą być stosowane zarówno profilaktycznie, jak i wówczas, gdy pojawia się wypadanie włosów po ciąży, podczas odchudzania, łysienie spowodowane stresem. Tabletki na wypadanie włosów należy stosować co najmniej kilka miesięcy – efekt nie pojawi się natychmiast.

Niekiedy istnieje konieczność stosowania leków na receptę. W przebiegu łysienia androgenowego u kobiet stosowana jest doustna antykoncepcja hormonalna, a u mężczyzn – leki o działaniu androgennym, m. in. finasteryd oraz spironolakton. Leczenie łysienia plackowatego wymagać może stosowania doustnych glikokortykosteroidów oraz cyklosporyny A.

Szampon na wypadanie włosów – czy to działa?

W celu zahamowania nadmiernego wypadania włosów, można stosować odpowiednie kosmetyki. Szampon przeciw wypadaniu włosów może pobudzić krążenie skóry głowy, odżywić cebulki włosów i złagodzić stany zapalne skóry głowy. Jakie składniki powinien zawierać szampon na wypadanie włosów? Dobrze, by zawierał substancje pochodzenia naturalnego, takie jak, np. sok z aloesu, ekstrakt z żeń-szenia lub rzepę. Biotyna, czyli witamina H, również pozytywnie wpływa na porost włosów. Odpowiednio reguluje metabolizm skóry i przyspiesza tempo wzrostu włosów. W spisie składników szamponu może znaleźć się też kofeina oraz prebiotyki, które odpowiadają za prawidłową mikroflorę skóry głowy. Co na wypadające włosy można jeszcze zastosować? Doskonałe efekty przynosi stosowanie wcierek do włosów, zakupionych w drogerii czy aptece lub wykonanych samodzielnie w domu. Za najskuteczniejsze wcierki uznawane są te z soku z czarnej rzepy, soku z cebuli, pokrzywy i skrzypu czy kozieradki.

Włosy należy myć ciepłą wodą, unikając zbyt gorących kąpieli. Do minimum warto ograniczyć zabiegi stylizujące, a także farbowanie włosów. Na wypadanie włosów doskonale wpływają także masaże skóry głowy, które dzięki pobudzeniu krążenia krwi zapewniają dotlenienie i odżywienie mieszków włosowych.

Bibliografia:

1. Phillips T. i in., Hair loss: common causes and treatment; Am Fam Physican, 2017, Sep, 15, 96(6)
2. Almohanna H. i in., The role of vitamins and minerals in hair loss: A review; Dermatol Ther, 2019, Mar, 9(1)
3. Dhariwala M., Ravikumar P., An overview of herbal alternatives in androgenic alopecia; J Cosmet Dermatol, 2019, Aug, 18(4)
4. Adil A., Godwin M., The effectiveness of treatments for androgenic alopecia: a systematc review and meta – analysis; J Am Acad Dermatol, 2017, Jul, 77(1)